1 milyon Çinli Varyag’la mı gelir Will Liu ile mi?

Hadi, var mı benimle bahse tutuşan? 2 milyon Çinli gelecek!'

Çin’de, izlemişsinizdir yeniden bir 'Kovid-19 salgını var' denildi ve kapanmalar başladı. Yazının ana gövdesinin dallarından birinin konusu da bu: Peki siz bu 2 küsur yıllık PLANdemi sürecinde evde kapalı kaldığınız haftalarda hiç kültür-fizik hareketleri (kültür-fizik = fitness?) yaptınız mı? Çinlileri zaten herhangi bir meydanda, köprü altında vs. toplu olarak müzik eşliğinde hareketler yaparken/dans ederken yaz/kış her akşam görürsünüz. Onlar evden dışarıya çıkamasalar da bugünlerde evlerde bunu yapıyorlar. Bu kültür-fizik konusuna yine geleceğiz ama başka bir girişle devam ediyorum, konular aşağıda birleşecek.

KAÇ ÜNLÜ ASYALININ ADINI BİLİRİZ?

“Tanıdığınız ünlü Asyalı yıldızların adlarını sayın” desem, kaç ad çıkarırsınız? Zor olur! Değil mi? “Asyalıyız” deyin ama siz! Yakalandınız işte! Ama “Sayın Batı’dan yıldız” desem cilt cilt kitap dolusu yazarsınız. Gözler hep Batı’ya çevrilince olacağı bu! Çocukluğumuzun isim-şehir-hayvan oyununu Asya merkezli yapsak, hepiniz çaktınız! Yalan mı! Siz böyle yaparsanız cemaat ne yapmaz? Başka bir yazının konusu ama Asya’dan aslında ne denli uzak olduğunuzun ayırdına basitçe vardınız.
Mesela, çoğunuz adını bile duymadınız ama Uygur güzeli Dilruba Dilmurat’tan haberiniz bile yok! Dilruba Çin’in tozunu atıyor. Çin’in 1 numaralı gazetesi olan Halkın Günlüğü gazetesi Douyin’de (Çin’in Tiktok versiyonu ve oldukça kalitelisi) birinciyken, Dilruba ise beşinci; onun Halkın Günlüğü’nün birinci olduğu sıralamada bu beşinciliğini sakın yabana atmayın! Çin’de farklı alanlarda ünlü olan Uygur, Kazak vs. var. Çok uzatmadan konuya gireyim, çünkü yazının konusu biraz da onun üzerine:

ASYA’NIN MICHAEL JACKSON’I

“Asya’nın Michael Jackson’ıdır”; onun kim olduğunu Türklere böyle açıklıyorum. Bu ünlü Çinlinin adı Jay Chou. Adının Çince yazılışı Zhou Jielun (周杰伦). Dünyada sizin için Michael’dan daha büyüğü varsa onun yerine kullanın. Ve adım gibi eminim hemen hiç duymadınız ama Jay Chou “Türk Dondurması” diye müzik yapıp, klip dahi çekti! Ancak M. Jackson “Türk” dese manşetlere çıkardı. Siz basınımızın hâlâ necip olduğunu zannedin!
Jay, Wikipedia’ya göre “Lady Gaga ve Michael Jackson’ın ardından dünyanın şarkıları en çok indirilen üçüncü müzik sanatçısı.” Asya’da Mandapop’un İmparatoru olarak bilinir. Çince’ye Mandarin dili de denir o nedenle Mandarin Pop’un kısaltılmışına Mandapop deniyor. Yani Korelilerin K-Pop’u neyse Çin’in de C-Pop’u aynı ve Mandapop da aynı şey.
Jay’in çok sıfatı var, tek tek saymıyorum ve “Asya’nın Michael Jackson’ı” deyip bitiriyorum. Ancak sanmayın ki sadece Çin’de ve Asya’da tanınıyor; o dünya turlarına çıkıyor, Hollywood filmlerinde oynuyor, dünyanın herhangi bir yerinde verdiği konsere bilet bulunamıyor vs. Mesela İzmir’in, Antalya’nın, İstanbul’un vs. bir stadyumunda konser verse, biletler ben diyeyim 10 dakika siz deyin 1 saatte biter. Ama şimdi aklınızdan geçeni de bildim! Yaptığımız sohbette Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Ersoy da aklınızdan geçen o aynı soruyu sormuştu; “Türkler bu yıldızı tanımıyor ki nasıl satılacak onca bilet.” Yanıtım: “Türklerin gelmesine gerek yok ki! Başta Çin’den olmak üzere çevremizdeki tüm ülkelerde yaşayan Çinliler buraya akacak.” Hoş, Sayın Bakan'la yaptığım sohbetteki Çinli yıldız başka bir A Sınıf Çinli yıldızdı ama ha o ha bu! (Laf aramızda, bende ikinci derece Çinli pek olmaz! Oldu mu tam olacak!)
Birkaç yıl önce Jay Chou’nun başyapımcılığını üstlendiği kendi filminin bir bölümünü Türkiye’de de çekmek için çabaladık. Zaten bu film işi gerçekleşse sanırım Türkiye’nin Çin ve hatta Asya’da 20 yıl tanıtım yapmasına gerek olmaz. “Çinli turist ne zaman gelecek, Japonlar yine gelecek mi? Malezyalılar da gelir mi?” vs. diye kimse sorgulamaz ve şu türden nahoş dertler olurdu: “Çinli başta olmak üzere onca Asyalı Türkiye’ye nasıl gelecek ve nasıl ağırlanacak?” Hatta filmin Türkiye’de çekilip Çin ve Asya’da vizyona girmesine gerek bile yok. “Jay Türkiye’de film çekecek” diye duyulsun, Çinliler Türkiye’ye akar. Bu projeyi sadece “Çinli turist gelecek” diye de görmeyin. Jay’in Asya’daki durumu o minvalde, abartmıyorum.

EVET, BEN BU İŞLERİ HEP BABAMIN HAYRINA YAPIYORUM!

Haliyle akla gelen diğer soru şu: “Böyle bir yıldız hele ki film çekimi için Türkiye’ye gelse o yıldız ciddi para ister!” Doğru ister! Elbette normal süreç o şekilde gelişmeli yani projenin karışılığı ödenmeli ama ben işin içinde olunca Türkiye’nin o parayı ödemesine gerek kalmıyordu. “Babanın hayrına mı yaptın” diye sorabilirsiniz. Evet, öyle oldu. Babamın hayrına çok yaptım yani bedava ve bedavaya yakın iki ülke arasında çok proje gerçekleştirdim, onları da zamanı gelince yazarım.
Ancak öyle çok büyük adları bedavaya falan yapınca bu sefer ben fena açıkta kalıyorum! Bildiğiniz üzere, fazla alçakgönüllü olunca kimsenin anladığı falan yok. O nedenle güncellemeye gittim, herkes Kovid’de değişti ben değişmedim mi! Artık farklılık şart çünkü hem projeler nihayetlenmiyor hem de alçak gönüllüğün değerini ne Çin ne Türkiye anlıyor. Kendime çok geç kalmış dersler!
Ama onca işi neden bedavalara yaptınız diye de sorabilirsiniz. Şöyle diyeyim; her şey parayla olsaydı kalkıp Çin’e gitmez mesela New York’a giderdim. Ama artık kendimi üzmem, evet, konudan sapmadan devam:
Kısaca yıllar içerisinde kolay kolay ulaşılamayan, farklı dünyalardan üst düzey Çinlileri tanıdım. Eeee, onca yıl Çin’in pirincini yedik, oluyor! Ver Levent’e, yazsın deftere! (Bunu anlamayanlar eski futbolseverlere sorsun). Ancak şu hakikaten çok nazik bilgiyi ekleyeyim; sadece ve sadece “insana yatırım” yapınca oluyor böyle şeyler. Yoksa hakikaten insanların yanından bile geçemezsiniz. Yani insanlığı ya da yurtseverliği merkeze alacaksınız. Aslında bunu tema olarak yazmak isterdim ama şimdi fazla felsefî olur; o da başka bir yazının konusu olsun! Zaten başka bir devasa insanlık yatırımı konusunu da umarım bir ara yazacağım; Çin’den Avustralya’ya ve oradan Topkapı Sarayı'na kadar uzanan dünyanın “en zengin” insanı. Müthiş! Şimdiden ağzınızı sulandırayım. Oscarlık onca film falan halt etmiş, o derece! Abartmıyorum.

FİLM OLMADI AMA KÜLTÜR-FİZİK VERELİM

Burada anlatması uzun sürer ama Jay’i Türkiye’ye getiremedik! Filmi çekemedik! Hâlbuki başrol oyuncusu olan Jay’in sadece eşi bile gelse fazlasıyla yeterdi. Bir de Jay’in eşinin kim olduğunu artık uzun uzun anlatmayayım ama siz anladınız! Jay’in film çekildi ama Türkiye çekimlerini her şeye rağmen gerçekleştiremedik! Olmadı! Olmadı mı olmuyor işte. Ancak her şey bitmiş değil!
Jay’in (Türkçemize giren o “nezih” sözcüğü kullanayım) kankası olan Will Liu Türkiye’ye scouting (yani Jay adına Türkiye’nin havasını suyunu koklamak) için gelmişti. Will Liu (Liu Genghong, 刘畊宏) Jay’in en yakın arkadaşı. O da bir yıldız! Jay kadar değilse de onun da tanınırlığı az değil. Yunus Emre Enstitüsü tüm masrafları karşılamış, Will Liu’yu, ailesini ve ekibini Türkiye’ye getirmiştik. Kısa süreli geziye İstanbul, Ankara ve Bodrum’u sıkıştırdık. En güzeli de Ankara olmuştu. Mevlüt Çavuşoğlu bizi Bakanlığın konukevinin bahçesinde ağırladı. Bahçe, bu kadar kalabalık bir Çinli topluluğu bir daha ne zaman görür bilinmez ama meyvelerimizi yiyip Sayın Bakan’dan “size ne lazımsa madde madde yazıp bana verin” sözünü de aldık. Ancak her şerde bir hayır vardır denir ya filmin Türkiye ayağı çekilemedi. Belki o zaman değil de projelerin bugünlerden sonra olması daha hayırlı olacak çünkü Jay’in Baş Yapımcılığını yaptığı film de ne yazık ki PLANdemiye denk geldi ve fena güme gitti. Neyse, yeni proje hazır:

WILL LIU’DAN 1.4 MİLYAR ÇİNLİYE EVDE EGZERSİZ

Şimdi ilk paragrafa dönüyorum. Tayvanlı Will Liu, PLANdemi öncesi Şanghay’da bir spor salonu (fitness) açtı. O ara Türkiye’deydim. Hem bu açılış için hem de Jay’in senaristinin Tayvan’daki düğünü için davetliydim ama işte Türkiye’de çok yoğundum; o ara kendime lüks yat almışım, villa ihaleleri falan, gidememiştim. Zenginlik işte!
Çin’de Kovid-19 tekrar gündeme girdi. Basından izliyorsunuzdur. Çin hop oturup hop kalkıyor. Shenzhen ve Şanghay sonrası “Kent Kapanmaları Serisi”nde sıra Pekin’e de gelmiş durumda. Geçenlerde okudum, Çin’deki yabancıların yüzde 80’i şu son Koivd kapanmaları sonrası Çin’i artık terk edebileceğini söylüyormuş, durum Çin’de farklı boyutlarda ama konuyu dağıtmayayım.
Will bu salon sayesinde kültür-fizikte (ama nasıl kullanıyorum bu sözcüğü) inanılmaz yol almaya başladı. Zaten vücut geliştirme sporu yapıyor. Jay ile basketbol oynarken orada burada fotoğraflarını görüyorum, yani sporunu yapıyor, kendisine bakıyor. Bodrum’da yemek yerken bana “protein bu” deyip tabağındaki proteinli besinleri göstermişti.
Will Liu bir spor salonu sahibi olarak da bilindiğinden ötürü, spor eğitmenliği sıfatı da var. Will şu an eşi ile birlikte Douyin’de çok meşhurlar ama meşhurlukları öteberi değil, Will Liu almış başını gidiyor. Will, Çin’de evde mecburen zorunlu kalan Çinlilere eşiyle birlikte Douyin’de canlı olarak yaptıkları yayınla ev egzersizleri gösteriyorlar. Will şu an sanıyorum Tiktok’ta en çok takip edilen kişi oldu; en son verilere göre 64 milyondan fazla takipçisi var ve devamlı artıyor. Geçen Nisan ayında yaptığı 32 canlı yayında toplam izleyici sayısında 400 milyonun üzerinde Çinli onu seyretmiş. Bu bir rekor ve ikinci olan kişiyle arasındaki fark dört kat kadar. Rakamlar gerçekten müthiş! Bu elbette sadece canlı yayında böyle, videoları da dönüp duruyor. Öyle noktaya geldi ki artık Xinhua, China Daily vs. evine gelip röportaj yapıyorlar. Çinliler de zaten ünlü olan Will’i izlemeye başlayınca Will’in ünü katlanarak arttı.
Çinliler bildiğiniz üzere gıdalarına dikkat eden bir ulus, hele ki Batılılarla karşılaştırınca, Çin’de zaten çok sayıda şişman yoktu, Will sayesinde iyice fit olmaya başladılar. Will canlı yayınlarda Jay’in müziklerini de kullanmayı ihmal etmiyor; nasıl dayanışma ama!
Çin için de Will için de durum biraz sürpriz çünkü normalde 50 yaşına gelmiş biri emekliliğini düşünürken Will ise handiyse her şeye baştan başladı. Unutmadan! Sonradan yazacağım konular durmaksızın birikiyor; Wang Deshun adında 80 küsur yaşında model ve tasarımcıyı da ekleyip bir başka hayat felsefesî (bu sözcüğü yazınca hep aklıma gelir, Feyza Perinçek “hayat” gibi derinlikli bir sözcük varken “yaşam” da neymiş derdi. Anmış olduk!) yazısı da bekliyor. Kısaca, Çin’deki bu zorunlu evde oturmalardan ötürü en kârlı çıkan Çinli Will Liu oldu. Will 1.4 milyar nüfuslu Çin’de birden bire ünlü olan kişi. Sağlık çalışanlarının hastanede, Çinli askerlerin yurtlarda vs. Will ve eşini izleyerek egzersiz yaptıklarını videolardan gördüm.

VARYAG 1 MİLYON ÇİNLİYİ GETİREMEDİ AMA!

Şanghay’daki Kovid kapanmaları bugün-yarın biter. Ancak Çin’de durumlar garip, kapanmalar bir kentte biterken diğer kentte başlıyor. Anlayacağınız Will görünen o ki yaz boyunca Douyin’in başında olacak. Ben de artık şu 1 milyon Çinliyi getirelim diyorum. Nasıl olacak? Basit Will’e rica edeceğim, Türkiye’ye gelecek. Görev tamam!
Şanghay kenti normale döner dönmez Will’i eşiyle birlikte Türkiye’ye getirme fikri bir süredir kafamda dönüyor. Will gelirse, bu yaz sezonu nasıl olur bilemiyorum ama Çin’de kapanmalar bittiğinde -belki yaz bitiminden sonra- Çinlileri Türkiye’ye akıtmaya başlarım (Ne alçak gönüllüyüm değil mi? Eee, artık böyle!). Hem böylece kış turizmine de inanılmaz bir hareketlilik gelir. Varyag gemisi gelince 1 milyon Çinli Türkiye’ye gelecekti ya! Geldi mi? Öyle projelerle gelmez o Çinliler ama benim projerle gelir! Boşuna New York’a gitmeyip Pekin’i yeğlemedik (Bu gerçek, NY’un mükemmel koşulları olmasına rağmen oraya gitmeyip Çin’i yeğledim. Eh, bu da bir gün başka bir felsefî yazıya konu olur.). Dedim ya “insana yatırım” diye!

İDDİAYA GİREN VAR MI: 2 MİLYON ÇİNLİ GELECEK

Will Türkiye’ye gelirse Varyag gemisinin yapamadığını yaparız. Hatta o 1 milyon Çinliden daha fazlası da gelir. Dünyanın değişen ekonomik-politik koşullarını da göz önüne alırsak Ruslar kadar Çinli gelir, hatta kısa zamanda Ruslardan daha fazla Çinli gelir! Biliyoruz da söylüyoruz. Hadi, var mı benimle bahse tutuşan? 2 milyon Çinli gelecek! Çinlileri getirmesi benden ama uçakları, Çinliye özel turizm programlarını, rehberleri ve yemek çubuklarını vs. ayarlaması sizden. Bak, sonra Uygur sorunu falan kalıyor mu! Herkesi memnun etmezsem namerdim!
Benimle bahse girecekseniz ihtiyatlı olun diye sizi uyarıyorum, çünkü deneyimim var, daha önce yaptığım projelerde oldu. Bir şeyleri geçmişte gerçekleştirdim de biliyorum ve iddia ediyorum. Yani laf olsun diye değil! Bunlar da zamanla yazılır! Geçmiş projelerin ayrıntılarına girmiyorum, mesela Çinlilerle yaptığım bir projede Fethiye’deki yamaç paraşütçüleri ihya oldu. Hele ki o kış kendisine araba alan yamaç paraşütü kaptanı var; bizzat kendisi bana söyledi. Neden Çinlilerin o kış Fethiye’yi doldurduğunu hiç bilmediler ama kısmet bugüneymiş, öğrendiler! Başka bir projede, başka bir kış Kapadokya ihya oldu vs.

MAO ZEDONG: GÜN GELECEK, İNSAN SAYIMIZLA KAZANACAĞIZ

Aslında oldukça basit bir proje. Milyonlarca Çinliye Türkiye’nin tanıtımını yapmanın bundan daha güzel yolu olabilir mi? İşte Mao’nun haklılığı “gün gelecek insan sayımızın fazlalığı nedeniyle kazanacağız.” demişti. Ama Mao onu Çin için demişti, şimdi Türkiye de Mao’nun o pastasından afiyetle yiyebilir. Will Liu’nun rakamlarını okudunuz, Çin’in en çok kullanılan ve izlenen video uygulaması olan Douyin’de 1 numara. Will Liu Türkiye’ye gelirse ve şık bir organizasyon üstlenici olursa Türkiye çok kazanır. Bu türden tanıtımlar doğal olarak tek yönlü değil çok yönlü olur ve katlanarak gider, katma değeri çok fazla olur. Will’in Türkiye’ye gelmesini sadece “Çinli turist gelecek.” diyerek de dar bakmayın! Pazardan alırsınız bir tane, eve gelirsiniz bin tane!
Artık Türkiye’de hangi belediyenin başkanı, belediyesinin hangi güzelliğini Çin’e tanıtmak ister, hangi bakan Çin’e nasıl mesaj vermek ister bilemem ama işte Halep oradaysa arşın burada. Ama zenginlik başa bela; elbette villalarımın ve lüks yatlarımın yanına artık Rolls-Royce araba serisi yapmayı da düşünüyorum!