1 milyon insan öldü, 8 trilyon dolar kayıp

Rapora göre ölen ABD askeri sayısı yaklaşık 15 bin. ABD karşıtı güçlerin askeri kaybı 307 bin, öldürülen sivil sayısı ise 387 bin. Ayrıca 'muhalif savaşçı' denilerek öldürülen 301 bin kişinin de asker mi sivil mi olduğu tartışılıyor...

Brown Üniversitesi'nin Savaş Maliyetleri Projesi, 11 Eylül'den sonra ABD önderliğinde başlatılan sözde 'teröre karşı küresel savaş'ın bilançosunu tüm ayrıntılarıyla inceledi.

Irak, Suriye, Afganistan, Pakistan, Somali ve ABD'nin askeri olarak katıldığı diğer bölgelerde yürütülen operasyonların sonuçlarını inceleyen bu kapsamlı rapor; şaşırtıcı derecede korkunç veriler içeriyor. Raporda Batı Asya, Orta Asya ve Afrika'da bugün “sonsuz savaşlar” olarak anılan açık uçlu ABD çatışmalarının bir muhasebesi yapılıyor. Projenin eş direktörü Neta Crawford, rapora ilişkin düzenlediği basın toplantısında; “11 Eylül'den bu yana ABD'nin tüm savaş ve operasyonlarının geniş ve çeşitli sonuçlarını doğru bir şekilde hesaba katmaya çalıştık. Hesaplarımız Pentagon'un rakamlarının ötesine geçiyor çünkü doğru hesaplama yöntemini biz kullandık.” diyor.

'Teröre karşı savaşın' sarsıcı ekonomik maliyetleri; öldürülen, yaralanan ve evlerinden sürülen insanlarla ölçülen doğrudan insan etkisinin yanında sönük kalıyor. Savaş Maliyetleri Projesi'nin son tahminleri, bu operasyonlar sırasında 897 bin ila 929 bin kişinin öldüğünü gösteriyor. Ölenlerin 387 bini sivil, 207 bini işgal edilen ülkenin ulusal askeri ve polis güçlerinin üyesi ve 301 bini de koalisyon birlikleri tarafından öldürülen 'muhalif savaşçılar' olarak sınıflandırılıyor. Raporda ayrıca, yaklaşık 15 bin ABD askeri hizmet mensubunun, benzer sayıda müttefik Batılı askerin, birkaç yüz gazetecinin ve insani yardım çalışanının öldürüldüğü belirtiliyor.

RAPOR DOLAYLI ÖLÜMLERİ İÇERMİYOR

Daha önceki çalışmalarında olduğu gibi, Savaş Maliyetleri Projesi tarafından hesaplanan ölü sayısı, yalnızca 'küresel terörle savaş' sırasında doğrudan şiddetin neden olduğu ölümlere odaklanıyor ve dolaylı ölümleri, yani gıdaya erişim gibi durumlardan kaynaklanan ölümleri içermiyor. Raporun dipnotlarında, ölüleri sivillerden ziyade militan olarak sınıflandırmak için siyasi teşvikler bulunduğundan, 'muhalif savaşçı' olarak sınıflandırılan bazı kişilerin aslında sivil de olabileceği belirtiliyor.

11 Eylül sonrası çatışmalarda kaç kişinin hayatını kaybettiği sorusu hala devam eden tartışmaların başında geliyor. Önceki Savaş Maliyetleri araştırmaları, ölüm rakamlarını yüz binlerce olarak ortaya koymuştu ve bu, doğrudan şiddet tarafından öldürülenleri kapsayan bir tahmindi. Nobel Ödüllü Sosyal Sorumluluk Doktorlarının 2015 tahminine göre ise yalnızca Irak, Afganistan ve Pakistan'daki savaşlarda hem dolaylı hem de doğrudan 1 milyondan fazla kişi hayatını kaybetti.

EKONOMİK MALİYET KATLANARAK ARTTI

Savaş Maliyetleri raporunda belirtilen ekonomik maliyetler arasında; ABD hükümeti tarafından Afganistan ve Pakistan'daki askeri operasyonlar için harcanan 2.3 trilyon dolar, Irak ve Suriye'de 2.1 trilyon dolar ve Somali ve Afrika'nın diğer bölgelerinde 355 milyar dolar yer alıyor. Buna ek olarak 2001'den bu yana Amerika Birleşik Devletleri'nde iç güvenlik önlemlerine 1.1 trilyon dolar harcandı ve bu da yurt içinde ve yurt dışında 'terörle savaştan' kaynaklanan doğrudan harcamaları 5.8 trilyon dolara çıkardı. Ancak bu bile, savaşların dayattığı masrafların tamamını göstermiyor. On binlerce ABD askeri, yabancı savaş bölgelerinden sakatlanmış ve travmatize olmuş bir şekilde döndü ve birçoğu federal hükümetin uzun vadeli bağımlılarına dönüştü. Bu gaziler için sakatlık ve tıbbi bakım sağlamanın maliyetinin, 11 Eylül sonrası mevcut toplam 465 milyar dolardan 2050 yılına kadar 2.2 trilyon doları aşması ve savaşların toplam ekonomik faturasını 8 trilyon dolara getirmesi bekleniyor.

SİVİLLER RASTGELE VURULDU

Raporda dikkat çeken bazı ifadeler ise şöyle:

-2019'da Afganistan'ın Hilmend vilayetinde yoğunlaşan drone saldırılarında, Afganistan'da genel olarak başarısızlıkla eleştirilen ABD ordusu kendisini başarılı gösterebilmek için rastgele sivilleri vurup bunu Taliban'ın zayiatı olarak yansıtmıştı.

-Eylül 2002'de dönemin ABD Başkanı George W. Bush'un ekonomi baş danışmanı olan Lawrence Lindsey, "terörle savaş"ta ABD'nin masrafının 200 milyon doları kesinlikle aşmayacağını belirtmişti.

-Harcanan 8 trilyon dolar ve öldürülen 1 milyondan fazla insanla ABD ne elde etti? Bugün pek çok ABD'li yetkili bunu sorguluyor ama bu sorgulama da insani değil ekonomik yapılarak büyük bir iki yüzlülüğe imza atılıyor.

-ABD'nin 20 yıldır devam eden "terörle savaşı" bunca can kaybı ve ABD için devasa bir ekonomik masrafın yanında ABD'nin dünyadaki ağırlığını 20 yıl öncesine göre çok daha geriletti. ABD'nin korktuğu tarzda bir "terör tehdidi"nin ise 2001'dekinden daha üst seviyede olduğu açık.