1 senedir susan Taşçı’dan ‘kaçak yayın’ iddiası: Tabii Netflix’i geçince kampanya başladı
RTÜK Üyesi İlhan Taşçı’nın TRT’nin Tabii platformuyla ilgili ‘Kaçak yayın yapıyor.’ iddiası tartışmalara yol açtı. Konuyla ilgili ulaştığımız TRT kaynakları, olayı itibar suikastı olarak nitelendirdi
Gözen Esmer
Editor
2 Mayıs 2023 tarihinde kurulan ve “Bizi birleştiren hikâyeler” sloganıyla hareket eden TRT’nin dijital platformu “Tabii” hakkında RTÜK Üyesi İlhan Taşçı’nın “Lisansı yok.” iddiası tartışma yarattı. Konuyla ilgili ulaştığımız TRT kaynakları, söz konusu iddiaların TRT’nin ve Tabii’nin marka değerine zarar vermek için kasıtlı olarak ortaya atıldığını belirtti. Kaynaklar bu iddiaların Netflix’i geçtikleri dönemde ortaya atılmasına dikkat çekti.
TABİİ NETFLİX’İ GEÇTİ
Son dönemde “Gassal” dizisiyle gündeme gelen Tabii platformu, aile odaklı içerik ihtiyacını karşılamak üzere kuruldu. Tabii; Netflix, Disney gibi platformların LGBT, şiddet, uyuşturucu içeren yapımlarına karşı bir seçenek sunuyor. Hem TRT yapımlarının hem de özgün içeriklerin yer aldığı platformun 5 milyon kullanıcısı bulunuyor. 7,5 milyon izleyiciye ulaşan Tabii, uygulama mağazalarında Netflix’i geçerek ikinci sıraya yükseldi.
İLHAN TAŞÇI: KAÇAK YAYIN YAPIYOR
Tabii’nin lisans konusunu gündeme getiren RTÜK Üyesi İlhan Taşçı, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Tabii’nin lisanssız yayın yaptığını ve RTÜK’ün de bu durumu izlediğini iddia etti.
Taşçı, “Türkiye’nin dijital platformu olarak lanse edilen Tabii dijital platformu lisanssız kaçak yayın yapıyor! Oysa tıpkı diğer dijital platformlar gibi Tabii’nin de RTÜK’ten lisans alması gerekiyordu ama almadı. RTÜK de lisanslama için resmî girişimde bulunmadı; kaçak yayını izledi.” ifadelerini kullandı.
Tabii’nin bu yolla yayın lisans ve yetkilendirme ücreti ile abone başına ödenmesi gereken tutarı ödemediğini öne süren Taşçı, aynı zamanda platformun denetlenmediğini de öne sürdü.
Taşçı, “Ama Tabii üyelerinden tıkır tıkır ücret almayı sürdürüyor. Böylece hem abone başına ödemesi gereken RTÜK payını hem de yayın lisans ve yetkilendirme ücretini ödemiyor. Bu platformun lisans almadan yayın yapmasına olanak sağlayacak hiçbir istisnai mevzuat da yok. RTÜK’ten lisans almıyor, lisansı olmadığı için de RTÜK içeriği denetlemiyor. Lisans almayınca beni kim denetleyebilecek!” dedi.
YÖNETMELİK NE DİYOR?
Taşçı’nın iddialarının ardından RTÜK’ün internet sitesinde bulunan lisans bilgilerini kontrol ettik. Buna göre; Amazon, BluTV, D-Smart Go, Disney, Exxen, Gain, MUBI, Muud, Puhu TV, Ssport, HBO Max gibi pek çok dijital platformun lisansı mevcut. Buna karşın Tabii platformunun adı lisans kısmında gerçekten de yer almıyor. Ancak RTÜK’ün yayımladığı yönetmelikte, diğer ortamlarda lisansı bulunan kurum ve kuruluşların internet ortamında da yayın yapmasına olanak tanınıyor.
1 Ağustos 2019 tarihinde yürürlüğe giren Radyo, Televizyon ve İsteğe Bağlı Yayınların İnternet Ortamından Sunumu Hakkında Yönetmelik’e göre internet tabanlı yayın yapmak isteyen platformlar lisans almak zorunda. Ayrıca ücretli aboneliklerde platformlar yıllık net satışlarının yüzde bir buçuğunu RTÜK’e ödemekle yükümlü.
Ancak söz konusu Yönetmelik’in ikinci bölümünde bulunan Madde 5’te “Üst Kuruldan geçici yayın hakkı ve/veya yayın lisansı bulunan medya hizmet sağlayıcı kuruluşlar, bu hak ve lisansları ile yayınlarını 6112 sayılı Kanun ve 5651 sayılı Kanun ile bu Yönetmeliğin ilgili hükümlerine uygun olarak internet ortamından da sunabilirler.” ifadesi yer alıyor.
VATANDAŞ ÜCRETLİ OLMASINA TEPKİLİ
Özgün içerikleri ve UEFA yayın haklarını elinde bulundurması sebebiyle ilgi odağı olan Tabii’nin ücretli olması ise tepkilere yol açtı. Vatandaşlar, bu platformun olması gerektiğini belirtirken ücretli aboneliğe ise karşı çıktı.
Sosyal medya kullanıcısı Ertan Kaptan, yaptığı paylaşımda şu ifadelere yer verdi:
“Şimdi bu Tabii denen şey TRT'nin uygulaması dimi?
TRT ne? Halkın verdiği vergilerden aldığı payla çalışan devlet kurumu...
Şimdi bu halkın vergileriyle yürüyen devlet kurumu "tabii" adı altında bir aplikasyon yapıyor ve buradaki içerikleri vergileriyle ayakta durduğu halkın izleyebilmesi için ekstra ücret talep ediyor ha? Şimdi biz bunu nereye koyacağız? Zaten halktan aldığınız vergi geliriyle içerik üretiyorsunuz, halktan aldığınız vergiyle ürettiğiniz içerik için daha neyin ücretini talep ediyorsunuz ha sayın @trt? Bu neyin paketi, neyin yükseltmesi?”
Tabii gibi bir platformun gerekli olduğunu ancak ücretli olmasının yanlış olduğunu dile getiren Berat Karaboğa da “Tabii’nin özeti: Ben TRT payımı ve aldığım ürünlerdeki TRT bandrolünü öderim. O da bana Web’deki içeriklerinden para ister. Bunları yaparken lisans almadığı ortaya çıkar. TRT’ye para verdiğim halde benden tekrar para istemesi saçma. Platform gerekliydi ancak gördüğüm hizmet kötü.” sözlerini kullandı.
