100 günlük bilanço Ukrayna için ağır: Toprak kaybı, 14 milyon göç, ekonomik çöküş

Rusya’nın 24 Şubat’ta başlattığı askeri operasyon, dünyada siyasi ve ekonomik dengeleri büyük ölçüde sarstı. 2014’ten beri süren Ukrayna iç savaşında, Donbass bölgesinde Lugansk ve Donetsk Halk Cumhuriyetleri bağımsızlığını ilan etmişti. Rusya’nın destek verdiği bu iki cumhuriyet 8 yıl boyunca Ukrayna kuvvetleriyle çatıştı. Ukrayna’da devlete bağlı neonazi gruplarının çokça katliam yaptığı bu 8 yılın sonunda Rusya, Ukrayna’nın NATO’ya girme girişimi üzerine askeri operasyonunu başlattı. Birleşmiş Milletler’in (BM) raporuna göre 14 milyon Ukraynalı göç etti.

YÜZDE 20’Yİ RUSYA KONTROL EDİYOR

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, ülkesinin yüzde 20'sinin Rusların kontrolü altında olduğunu söyledi.

Zelenskiy, Lüksemburg parlamentosuna video konferansla bağlanarak hitap etti.

Rus ordusunun, 24 Şubat'ta Ukrayna'ya operasyon başlatmasından bu yana 3 bin 620 yerleşim yerine girdiğini belirten Zelenskiy, bunların 1017'sinin kurtarıldığını ifade etti.

Zelenskiy, "Bugün itibarıyla topraklarımızın yüzde 20'si işgalcilerin kontrolü altında. Bu da yaklaşık 125 bin kilometrekareye karşılık gelmektedir." dedi. Bu alan İngiltere’nin yüz ölçümüne neredeyse eşit. Zelenskiy, çatışmanın cephe hattının yaklaşık bin kilometre genişlediğini kaydetti.

Ukrayna'da 300 bin kilometrekarelik alanın mayınlar ve patlamamış bombalarla dolu olduğunu kaydeden Zelenskiy, 12 milyon Ukraynalının ülke içinde yerinden edildiğini, çoğu kadın ve çocuk 5 milyondan fazla kişinin ülke dışına çıktığını aktardı.

ÜLKEDEKİ İŞLETMELERİN YARISI KAPANDI

Dünya Bankası, Ukrayna'daki çatışmanın ülkedeki işletmelerin yarısını kapattığını ve ihracatı azalttığını söyledi. Bankanın başkan yardımcısı Anna Bjerde, Ukrayna'nın "derhal büyük mali desteğe" ihtiyacı olduğunu söyledi. Dünya Bankası şimdiye kadar Ukrayna'ya neredeyse 1 milyar dolar yardım gönderdi ve önümüzdeki aylarda 2 milyar dolar daha yardım sözü verdi. Bjerde, Ukrayna'dan gelen Karadeniz geçişlerinin kapatılmasının ülkenin tahıl ihracatının yaklaşık yüzde 90'ını ve toplam ihracatının yarısını kestiğini söyledi. Dünya Bankası, çatışmanın ülkenin büyük bölümünde ekonomik faaliyeti imkansız hale getirerek tarım ve hasat operasyonlarını aksattığını söyledi. Bjerde, "Savaşın yol açtığı insani krizin boyutu şaşırtıcı. Rus işgali Ukrayna ekonomisine büyük bir darbe indiriyor ve altyapıya büyük zarar verdi" dedi.

DONBASS’TA İLERLEME

İngiliz Savunma Bakanlığı yaptığı bir istihbarat güncellemesinde, Rus kuvvetlerinin Ukrayna'nın doğusundaki Donbass bölgesinde taktik başarılar elde ettiğini söyledi. Bakanlık, Rus ordusunun şu anda Ukrayna'nın Lugansk eyaletinin yüzde 90'ından fazlasını kontrol ettiğini söyledi. Washington merkezli Savaş Araştırmaları Enstitüsü (Institute for the Study of War) düşünce kuruluşuna göre, Rus birlikleri şehri ele geçirirse, Kremlin muhtemelen tüm eyaletin kontrolünü elinde tuttuğunu ilan edecek. Enstitü, Rus birliklerinin daha sonra Lugansk'ın hemen batısındaki Donetsk'in tamamını kontrole almak için harekete geçeceğini belirtti.

YABANCI SAVAŞCILAR YARI YARIYA AZALDI

Çatışmalarda en çok konuşulan konulardan birisi de yabancı devletlerden Ukrayna’ya gelen paralı askerler. Suriye’deki terörist gruplardan, Britanya’dan, Kanada’dan ve birçok ülkeden Ukrayna’ya giden paralı askerler Ukrayna ordusu için savaşıyor. Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü İgor Konaşenkov, Rus askerleri ile savaşmak üzere Ukrayna’ya gelen yabancı paralı savaşçıların sayısının yarı yarıya azaldığını söyledi.

Mayıs ayının başından bu yana yabancı paralı savaşçıların Rus askerleri ile savaşmak üzere Ukrayna’ya akışının neredeyse durduğunu belirten Konaşenkov, "Elimizdeki verilere göre, Ukrayna'daki toplam yabancı paralı savaşçı sayısı 6 bin 600’den 3 bin 500’e düşerek neredeyse yarı yarıya azaldı." ifadelerini kullandı.

Konaşenkov, Donbass’taki Ukrayna Silahlı Kuvvetleri birlikleri ve Ulusal Muhafız Birliklerindeki paralı askerlerin sayısının da azaldığını belirtti.

RUBLE’NİN DEĞERİ ARTTI

Operasyonun başlamasının ardından Rusya’ya yönelik yapılan ağır yaptırımlar ekonomik olarak Rusya’ya ciddi zarar vermişti. Avrupa’nın hava sahasının kapatılması, yabancı şirketlerin Rusya’yı terk etmesi, SWIFT sisteminden çıkarılması, rublede büyük bir düşüşe neden olmuştu ve Rus borsası günlerce kapalı kalmıştı. Rusya’nın bu süreçte Çin, Hindistan ve Pakistan gibi ülkelerle yaptığı enerji anlaşmaları ve gaz ihracatında ruble şartını koyması rublenin değerini dolar karşısında son 5 yılın, avro karşısında da son 7 yılın en yüksek seviyesini çıkarttı.

YAPTIRIMLAR TAHIL KRİZİNE YOL AÇIYOR

Rusya tahıl ihracatında yüzde 23,92 ile dünyada lider konumda. Ukrayna ise yüzde 8,91 ile dünyada beşinci sırada. Rusya’ya karşı uygulanan yaptırımlar dünyada büyük ölçüde tahıl krizine neden oldu. Putin, Batılı ülkelerin hatalı ekonomik ve mali politikalarının yanı sıra uyguladıkları Rus karşıtı yaptırımların sonucu olarak gıda tedarikindeki zorlukların gerçek nedenlerini somut verilere dayanarak açıkladı.

Putin, "Rusya kendi adına, Karadeniz limanlarından Ukrayna tahılının ihracatı da dahil olmak üzere engelsiz tahıl ihracatı için seçenekler bulmaya yardım etmeye hazır. Rus gübreleri ve tarım ürünleri arzındaki artış, küresel gıda pazarındaki gerilimin azalmasına da yardımcı olacak ve bu da elbette ilgili yaptırım kısıtlamalarının kaldırılmasını gerektirecek." ifadelerini kullandı.

UKRAYNA’DA MUHALEFETE YASAK

Zelenskiy operasyon süresi boyunca ülkedeki muhalefeti baskı altına alarak yasaklar getirdi. Ukrayna'da ana muhalefet partisi lideri Medvedçuk 12 Nisan’da gözaltına alındı. Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Telegram'dan yaptığı paylaşımda, Medvedçuk'un kelepçe takılmış bir fotoğrafını paylaştı. Ukrayna Güvenlik Servisinin (SBU) özel bir operasyon gerçekleştirdiğini belirten Zelenskiy, "Tebrikler! Detayları sonra paylaşacağız." ifadesini kullanmıştı. Zelenskiy, Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi'nin, ülkede geniş çaplı çatışmaların yaşandığı gerekçesiyle de "sıkıyönetim dönemi" boyunca muhalefette olan bütün siyasi partilerin faaliyetlerini "askıya almaya" karar verdiğini belirtmişti. Zelenskiy yaptığı açıklamada çoğunlu 11 muhalefet partisinin yasaklanmasını emretti.