100 yıllık çınar Sevim Belli

Türkiye sosyalist hareketinin önemli isimlerinden, yazar ve çevirmen Dr. Sevim Belli’yi 100 yaşında kaybettik. Belli, perşembe günü öğlen namazının ardından Şişli Camisi’nde düzenlenecek olan törenin ardından Feriköy Mezarlığında, eşi, yoldaşı sosyalist önder Mihri Belli’nin yanında toprağa verilecek.

Sevim Belli, 1925 yılında İstanbul'da doğdu. Köklü ailelerden birine mensup olan Belli, 1924-1947 yılları arasında Başkomiserlik ve Emniyet Müdürlüğü yapmış olan İsmail Hakkı Bey ile Ayşe Kalkavan'ın kızı, Rizeli armatör Rıza Kalkavan'ın torunuydu. Beylerbeyi semtindeki Nazım Kalkavan Yalısında büyüdü. Hayatını sosyalist düşünceye ve onun fikir adamlarının eserlerini Türkçeye kazandırmakla geçirdi. Çileli yaşamı Cumhuriyetimizle eş düzeyde gelişti, bugünlere vardı.

TIBBİYELİ DEVRİMCİ

1949 yılında da İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesini bitirdikten sonra ABD'ye gitti. Ardından Paris'te uzmanlık eğitimine başladı. Burada katıldığı 3. Dünya Gençlik ve Öğrenci Festivali sırasında, Ağustos 1951'de Berlin'de Nâzım Hikmet ile tanıştı ve TKP'nin yurt dışı ve yurt içi yöneticileri arasında kuryelik görevi üstlendi.

RAPORLA YAKALANDI

Türkiye'ye gittikten sonra, İstanbul'dan Paris'e dönerken üzerinde 36 sayfalık bir raporla yakalandı. Bu rapor TKP liderlerinden Şefik Hüsnü Deymer ve Reşat Fuat Baraner'in Sevim Tarı'dan istedikleri yazılı faaliyet raporu idi. Böylece TKP'ye yönelik geniş çaplı “1951 Tevkifatı” başladı.

CEZAEVİNDE EVLENDİ

1957 yılında cezaevinde TKP yöneticilerinden Mihri Belli ile evlendi. Onun çileli yaşamına ortak oldu. Uyumlu bir evlilikle zorlu yılları aşmayı bildiler. 16 Ağustos 2011 tarihinde eşi Mihri Belli’yi 96 yaşında kaybetti.

CEZAYİR’E GİTTİ

Komünistlikten hükümlü hekimlerin tababet etme hakkı alındığı için, 1960'lı yıllarda yeni devrim yapmış Cezayir'de doktorluk yapmak üzere 1964 yılında çocuklarını da alarak yurt dışına çıktı.

KLASİKLERİ ÇEVİRDİ

1966 yılında Türkiye'ye geri döndü. TİP yönetiminin Sosyalist Devrim (SD) tezine karşı Millî Demokratik Devrim (MDD) tezini savunan muhalefet hareketi içinde yer aldı ve bu dönemde Marksist klasiklerin birçoğunun Türkçe çevirisini yaptı.

12 Mart döneminde tekrar tutuklandı ve 3 yıl cezaevinde kaldı.

12 Eylül 1980 Darbesi'nin ardından tekrar yurt dışına çıktı. Anılarını “Boşuna Mı Çiğnedik” adında bir kitapta topladı. Uzun yıllar İstanbul’da sade bir yaşam sürdü.

Mihri BelliGündem