11 Ocak 2025 Dama çözümleri

DEMİR BÜYÜKÖZKAYA

Türk Satranç Tarihi açısından çok önemli bir kişilik olan merhum Demir Büyüközkaya'dan bahsetmek istiyorum sizlere. Zira o satrancın büyük duayeni olmanın yanında çok önemli bir dama ustası olarak ta bilinirdi.

1971 yılın Balkan oyunları Satranç Şampiyonası'nda Türk Satranç Milli Takımı'nın 1. Olmasında özel bir katkısı olan hatta o şampiyona da "Fischer'i yenen adamı yenmiş" olarak nam alan ustamızdır merhum Demir abi.

Romen sporcu Kovačevič o yıl içerisinde dönemin tartışmasız en güçlü satranç GM'si olan Fischer'i yenmiş ve Balkan şampiyonasında Demir Büyüközkaya'ya mağlup olmuştu.

1984'te Selanik'te ve 2000'de İstanbul'da Satranç düzenlenen Satranç Olimpiyatlarında Türk Milli takımına kaptanlık yapan merhum Demir abiye Türk Satranç Camiası'nın "Hocaların Hocası" dediği gibi, Türk Daması Camiasında da "Ustaların Ustası" olarak anılır.

1935 İstanbul Üsküdar doğumlu olan Demir Büyüközkaya ismine de ilham olan Devlet Demir Yolları çalışanı olan babasının görevi sebebi ile ilk ve orta öğrenimini çeşitli şehirlerde geçirdikten sonra 1950 yılında Deniz lisesine seçilir ve İstanbula gelir. Satranç ile tanişıklığı da bu zamana rastlar. 2. sınıfta Deniz Lisesinden ayrılıp Haydarpaşa Lisesini bitirir oradanda 1954 yilinda kurulan Elektrik Fakultes'ini kazanır fakat orayı da bırakarak 1955 yılında vatani görev için askere gider. Terhis olup geldikten sonra 1957 yılında çalışma hayatına başlar. Bu arada 1957-58 yılında Şehzadeler şehri olduğu kadar bir Türk Daması şehri de olan Manisa'da, Emlak Bankası İş Hanı'nın inşası sürecinde yüksek seviyeli dama ile tanışmış olur.

Muhakeme kabiliyeti ona Türk Daması'nda da terakki sağlaması için yardımcı olur. Büyük aşkı her zaman Satranç olmaya devam edecek olsada 1959 yılında İstanbula döndükten sonra Türk Daması'nın gelmiş geçmiş en büyük ustalarından olan Bahriyeli Ufuk Karayel gibi büyük bir damacıya ustalık yapmış, İstanbul'un her iki yakasında da iyi damacılarla hasbihali olmuş, uatalar yetişmesine vesile olmuştur. İşte bu sebeple Türk Daması onu "Ustaların Ustası" olarak saymıştır.

Satranç sevdalısı, harp okullarında Satranç dersleri veren, Milli takım kaptanlığı yapan, 1961 - 1968 - 1970 yıllarında Türkiye Satranç Şampiyonu olan bu önemli satranç baş aktörü kendi oğluna Dama dünyasının en büyük ustalarından Bahriyeli Ufuk'un ismini vermeyi uygun görmüştü.

Ben kendi ağzından "Kayın pederim Cem veya Can olması konusunda öneriler sundu lakin ben 'Müsaade buyurursanız Ufuk olsun isterim' dediğini belirtti"

Tevazudan kendisini bir dama ustası değil satranççı olarak görse de ben kişisel olarak Merhum Demir abinin dama seviyesine dünya gözü ile şahitlik etmiş biriyim.

2009 yılında kaybettiğimiz Türk Satrancı adına büyük bir değer olan Demir abi, aynı zamanda Başçavuş Mustafa, Kara Ayhan, Bahriyeli Ufuk, Ankaralı Telat, PTT'li Şeref, Elazizli Kara Halil, Eyüplü Ayhan, Kemal Demirbaş ve Genç Osman gibi dama ustaları ile aşık atmış Koskoca Sütçü Hacı Ahmet'i 6-0 yenebilmiş büyük bir dama ustasıydı. Mekanı cennet olsun.

Bu hafta sorulardan biri de merhum Demir abiden

Kalın sağlıcakla.

D. Büyüközkaya

a45 - b34 - f45 - e34 - f3b5 - c2b

A. Borluoğlu

h34 - a34 - f34 - b2a - b34 - d4f8 - f8d7 - e48

Yunus Lebit

g34 - e34 - b4c - a4b - b3f - a37