12 yılda neler değişti! Erdoğan'dan Mısır ziyareti

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Birleşik Arap Emirlikleri ziyaretinden sonra yarın Mısır’ın başkenti Kahire’ye gidecek. Erdoğan son Mısır ziyaretini 12 yıl önce Başbakan sıfatıyla yapmıştı. Dönemin Genelkurmay Başkanı Abdülfettah Sisi 2013 yılında Mursi’nin askeri darbeyle devrilmesinden sonra fiilen ülkenin başına geçmişti. Sisi 2014’te yapılan seçimi kazanarak Cumhurbaşkanı seçilmişti. O dönem Erdoğan Sisi’yi darbeci ilan etti ve iki ülke arasında diplomatik ilişkiler kopma noktasına geldi.

NORMALLEŞME SÜRECİ

2013’ten beri gergin giden Türkiye-Mısır ilişkileri, son 2 yıllık dönemde farklı bir yola girdi. 2013’teki süreçten sonra Müslüman Kardeşler üyeleri ve medyası Türkiye’deki faaliyetlerini artırmıştı. Türkiye'de yayın yapan Müslüman Kardeşler'in yayın organı “Mekameleen” isimli televizyon kanalı Türkiye'deki yayınlarını durdurma kararı aldıklarını ve stüdyolarını başka bir ülkeye taşıyacaklarını duyurdu. Yazılı açıklamada, Türkiye'deki yayın faaliyetlerinin “kimseden gizli olmayan mevcut koşullardan ötürü” sonlandırılacağı ancak dünyanın farklı başkentlerinde yeni stüdyo açacakları belirtildi. Kanalın kapatılma kararı Erdoğan’ın o dönemki Suudi Arabistan gezisiyle aynı zamana denk gelmişti. Mekameleen’in yanı sıra Müslüman Kardeşler'le bağlantılı “El-Sharq” ve “Vatan” kanallarının büroları da yer alıyor. 2021 Mart ayında AFP haber ajansı, Türk yetkililerin, bu kanallara “Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi aleyhine yapılan yayınların tonunun düşürülmesi” tavsiyesinde bulunduğunu yazmıştı. El Sharq kanalının sahibi Ayman Nour, Türk hükümeti temsilcileriyle yapılan bir görüşmeyi teyit ederek, Türk yetkililerin Sisi’ye yönelik eleştiri dozunun düşürülmesini arzu ettiklerini söylemişti.

İLK BULUŞMA VE BÜYÜKELÇİ ATAMASI

Krizden sonra Erdoğan ile Sisi arasındaki ilk buluşma Katar’da oldu. 2022 Kasım ayında Erdoğan ve Sisi Katar’da düzenlenen Dünya Kupası’nda bir araya geldi. Samimi pozların paylaşıldığı görüntüler, normalleşme adımlarının somut göstergesi olarak servis edildi. Türkiye ile Mısır arasındaki diplomatik ilişkileri geliştirmek için temaslar artarken iki ülke 10 yıl sonra karşılıklı büyükelçi atama kararı almıştı. Resmi gazetede yayımlanan kararla, Mısır Arap Cumhuriyeti nezdinde Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçiliğine Salih Mutlu Şen atandı. Türkiye'nin Eski Kahire Büyükelçisi Hüseyin Avni Botsalı, 23 Kasım 2013'te Mısır Dışişleri Bakanlığı'na çağrılarak Mısır'ın Ankara'daki temsil düzeyinin Maslahatgüzar seviyesine indirildiği söylenmişti ve en geç 29 Kasım 2013'de ülkeyi terk etmesi talep edilmişti.

TİCARET HACMİ 10 MİLYAR DOLARA ULAŞTI

Türkiye, Mısır’ın en büyük 4. ticaret ortağı. Türkiye ile Mısır arasındaki ticaret hacmi Mursi’nin devrilmesinden sonra karışık seyirle devam etti. 2013 ve takip eden yıllarda ortalama 4 milyar dolar üzerinde, 2018’de ise yeniden 5,2 milyar dolara yükselen ikili ticarette Türkiye’nin ihracatı söz konusu yılda 3,1 milyar dolar olurken, ithalatsa 2,2 milyar dolar olarak gerçekleşti. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ev sahipliğinde 1 Ağustos 2023’te Ankara TOBB İkiz Kuleler'de Türkiye-Mısır Yuvarlak Masası Toplantısı'na yapıldı. Toplantıya Mısır Sanayi ve Ticaret Bakanı Salih, Mısır'ın Ankara Büyükelçisi olarak atanan Amr el-Hamami, Mısır Sanayiler Federasyonu Başkanı Muhammed Zeki es-Süveydi ve İskenderiye Ticaret Odası Başkanı Ahmed el-Vekil katıldı. Salih, toplantının karşılıklı işbirliği ve ikili ticaret hacminin artırılmasına katkı sağlayacağını umduğunu belirterek, "Türkiye ile işbirliğini geliştirmek istiyoruz." dedi. Salih, mevcut ekonomik zorluklara rağmen iki ülke arasındaki ticaret hacminin 10 milyar dolara ulaştığına dikkati çekerek, Türkiye ve Mısır'ın ikili ticareti daha fazla artırmak istediğini aktardı.