15 Temmuz’un arkasındaydı... Bolton'dan darbe itirafı

Beyaz Saray’ın Eski Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, ABD’nin düzenlediği darbelere ilişkin itiraf niteliğinde bir açıklamada bulundu.

Bolton, CNN televizyonunda katıldığı bir programda kendisini, "başka ülkelerde darbe planlamalarına yardımcı olmuş biri" olarak tanımladı. Bolton bu itirafı, CNN sunucusu Jake Tapper’ın 2020 Başkanlık seçimlerinin ardından Trump destekçilerinin Kongre binasına düzenledikleri baskını, "dikkatlice planlanmış bir darbe" olarak nitelendirmesi üzerine yaptı. Bu ifadenin doğru olmadığını belirten Bolton, Trump'ın böyle çalışmadığını, bir fikirden başka bir fikre kolay atladığını söyledi.

Sunucu Jake Tapper'ın, "Darbe yapmak için son derece zeki olmaya gerek yok." diye karşılık vermesi üzerine Bolton'dan darbe itirafı geldi. Bolton, "Burada değil de başka ülkelerde darbe planlamalarına yardımcı olmuş biri olarak buna katılmıyorum. Bu çok çalışma gerektirir. Onun yaptığı bu değildi." yanıtını verdi.

VENEZUELA’DAN FAZLASI VAR

Sunucu Tapper, Bolton’a hangi girişimlerden bahsettiğini sordu. Bolton Venezuela’yı kastederek “Ayrıntılara girmeyeceğim.” dedi ve şu ifadeleri kullandı: “Sonunda başarılı olamadı. Tamamen bizimle ilgili de değildi. Ama yasadışı bir şekilde seçilmiş bir başkanı devirmek için ne yapılması gerektiğini gördüm ve başarısız oldular.” Bolton ayrıca 2020 yılında yayımlanan “Beyaz Saray: Her Şeyin Gerçekleştiği Oda” isimli kitabında bu meseleyi anlattığını söyleyerek konuyu geçiştirmek istedi.

Tapper, Bolton’dan açık bir yanıt istemekte ısrar ederek “Bana Venezuela’nın ötesinde söylemediğiniz başka şeyler de olduğunu da hissediyorum.” dedi. Bolton ise Tapper’ın sözlerine “Eminim vardır.” diyerek manidar yanıt verdi.

Bolton, 2019 yılında Trump’ın Ulusal Güvenlik Danışmanı olarak Venezuela’da Devlet Başkanı Nicolas Maduro’yu devirme girişiminde etkin rol oynamıştı. ABD’nin Guaido’yu “geçici başkan” olarak ilan etmesinden sonra Bolton, bir toplantıda not defterinde yazanlarla gündeme gelmişti. Bolton, sarı kağıtlı not defterini gazetecilerin yazıyı görebileceği şekilde tutmuştu. Defterde ise Venezuela’yı işgal etmesi öngörüldüğü iddia edilen "Kolombiya'ya 5.000 asker" yazdığı görülmüştü.

15 TEMMUZ GECESİ DARBECİLERE DESTEK

Bolton’un yayında söylemediği, “Venezuela’nın ötesindeki” darbe girişimlerinden birinin 15 Temmuz’da yaşanan FETÖ-ABD kalkışması olduğu biliniyor. Bolton, Türkiye’de 15 Temmuz 2016’daki darbe girişimiyle ilgili olarak, “Cumhurbaşkanı Erdoğan devrilirse gözyaşı dökmem. O’nun ABD’nin dostu olmadığını biliyorum.” diyerek açıkça darbecileri desteklemişti.

Darbe girişiminin yaşandığı akşam Fox’a katılan Bolton, Türk ordusuna anayasayı koruma yetkisi verildiğini söylemiş ve şöyle konuşmuştu: “Burada Türkiye'nin geleceği sözkonusu. Darbe başarılı olursa Erdoğan'ın Osmanlı halifeliğini yeniden yaratma, Ortadoğu'da yeniden baskın güç olma ve Türkiye'yi İslamcı yöne çevirme çabaları başarısızlığa uğrar.”

Bolton, darbecilerin “Yurtta Sulh Cihanda Sulh” bildirisini kastederek “Bu, Mustafa Kemal'in vizyonuna bağlı olanların laik anayasa ve laik toplum için gösterdiği son bir çaba. Anayasanın orduyu devletin laik doğasını korumakla görevlendirmesi, diğer Batı hükümetlerinde olmayan nevi şahsına münhasır bir özelliktir.” diyerek FETÖ propagandasına katıldı.

Bolton son olarak ise “Erdoğan’ın üzerinde herhangi bir denge ya da denetim mekanizması kalmadı. Darbe başarısız olur da Erdoğan kazanırsa, çok şiddetli bir tasfiye harekatına girişir, gerçekten otoriter bir tırmandırma ve baskı dönemi gelir.” demişti.

‘İKİNCİ İSRAİL’ PROJESİNE SELAM

15 Temmuz Darbe Girişimi’nin hemen sonrasında, 24 Temmuz 2016’da Rudaw’ın Washington muhabirine mülakat veren Bolton, “Darbenin bastırılmasıyla ilgili inanılmaz endişeliyim. Erdoğan’ın ülkeyi götürdüğü yönden çok endişeliyim.” açıklaması yapmıştı.

Bolton, Erdoğan’ın tüm siyasi ve kurumsal muhalefeti tasfiye ettiğini iddia etmiş ve Türkiye’nin “eski seküler günlerinde” ABD’nin çok sıkı bir müttefik olduğunu dile getirmişti. O dönem Amerikan Yüzyılı Enstitüsü’nün kıdemli uzmanı olan Bolton, ayrıca Irak’ta hazırlığı yapılan ‘İkinci İsrail’ referandumunu destekleyen açıklamalar yaptı.

Eylül 2017’de Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin sözde bağımsızlık referandumunun öncesinde konuşan Bolton, “Irak’taki hükümet çöktü ve bunun geri döndürülebileceğini sanmıyorum. Kürtlerin kendi kendilerini yönetebileceklerini kanıtladığını düşünüyorum. Bundan gönüllü olarak vazgeçeceklerini de sanmıyorum.” demişti. Bolton, “ABD’nin Kürtlerin meşru özlemlerini desteklemesi gerektiğini düşünüyorum.” diyerek İsrail projesine selam yollamıştı. Söz konusu ayrılıkçı referandum, bölge ülkelerinin direnci, özelde de Türkiye, İran, Rusya ve dolaylı olarak Suriye’nin yer aldığı Astana mekanizması tarafından engellenmişti.

TÜRKİYE DÜŞMANI PROJENİN MİMARI

Bolton’un Türkiye düşmanı çalışmaları, 2019’da Beyaz Saray’daki görevini bıraktıktan sonra da devam etti. Haziran 2021’de “Türkiye Demokrasi Projesi” adıyla bir girişim başlattı. Bu projenin içinde, eski kıdemli ABD senatörü Joseph Lieberman, George Bush’un oğlu ve eski Florida valisi Jeb Bush, Kürt Açılımı raporunu yazan David L. Phillips, CIA İstasyon Şefliği yapmış Dış İlişkiler Konseyi (CFR) üyesi Norman T. Roule’nin yanı sıra eski CHP milletvekili ve FETÖ firarisi Aykan Erdemir’in yer alıyor. Bu kadar yeminli Türkiye düşmanı, tek bir amaç için bir aray gelmiş: Türkiye’nin bağımsızlaşma adımlarını ve Avrasya yönelimini durdurmak.

Türkiye Demokrasi Projesi’nin resmi internet sitesinde Bolton’un 15 Temmuz gecesi “darbe bastırılırsa…” diye ifade ettiği FETÖ’cülerin ve PKK’lıların kitlesel olarak tutuklanması ve yargılanması süreci, “demokrasiden otoriterleşmeye sürüklenme” olarak niteleniyor. Başlattıkları operasyon merkezinin amacını da “Türkiye’de özgürlüklerin susturulmasına engel olmak için yola çıkıyoruz.” diye duyuruyorlar. Türkiye’de Altantik yörüngesindeki muhalefete selam yollayan ve “demokrasi cephesi” adı altında rota çizen kuruluş metninde, HDP’nin kapatılması sürecinden duyulan rahatsızlığın altı da çiziliyor.

‘S-400 KRİZİ ERDOĞAN’I DEVİREREK ÇÖZÜLÜR’

Bolton’un yakın tarihte yaptığı Türkiye düşmanı açıklamalardan birisi 17 Kasım 2021’de geldi. Bolton, Türkiye’nin ABD ile yaşadığı S-400 krizine, Biden’ın açıkladığı “muhalefeti destekleyerek Erdoğan’ı devirme stratejisi” çerçevesinde bir yorum getirdi. The Hill gazetesi için bir makale kaleme alan Bolton, S-400’le ilgili sorunların “ancak Erdoğan bir sonraki seçimlerde koltuğundan gönderilirse” çözülebileceğini söyledi.