18 yaş altına sigara bırakma polikliniği

Dünyada her yıl 7 milyondan fazla kişi doğrudan tütün kullanımına bağlı hastalıklar, 1,2 milyon kişi de tütün ürünü kullanmadığı halde sigara dumanına maruz kalarak pasif içicilik nedeniyle yaşamını yitiriyor. Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) verilerine göre 40 milyondan fazla reşit olmayan gencin tütün ürünleri kullandığı tahmin ediliyor. Eğitimin ve farkındalığın önemini vurgulayan uzmanlar, tütün kullanan her 10 kişiden 9'unun 18 yaşından önce sigara kullanmaya başladığına dikkati çekiyor. Sağlık Bakanlığı’na bağlı Sigara Bırakma Poliklinikleri, bağımlılıktan kurtulmada fayda sağlıyor. Şubat ayında Ankara Şehir Hastanesi bünyesinde kurulan 18 yaş altı sigara bırakma polikliniği bu alanda ilk.

DSÖ uzmanları, 13-15 yaş aralığındaki 40 milyonu aşkın gencin tütün ürünleri kullanımına başladığı konusunda uyarıyor. Tütün ürünlerinin sağlığa zararları konusunda farkındalığı artırmak ve sigarayı bırakmaya teşvik etmek amacıyla her sene DSÖ liderliğinde 31 Mayıs "Dünya Sigarasız Günü" olarak kutlanıyor. Dünya genelinde 1,3 milyar tütün ürünü kullanıcısı olduğu tahmin ediliyor. Tütün ürünü kullanıcılarının yüzde 80'inin düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşadığı ifade ediliyor. Bu ülkelerde tütün ürünleri kaynaklı sağlık sorunları hem sağlık sistemine hem de ekonomiye ciddi bir yük oluşturuyor.

BAŞVURULAR TELEFONLA YA DA İNTERNETTEN

Ankara Şehir Hastanesi bünyesinde kurulan "18 Yaş Altı Sigara Bırakma Polikliniği"nde verilen psikososyal destek ile ilaç tedavisi, çok sayıda genci sigaradan kurtarıyor.

18 yaş altındakileri sigara alışkanlığından kurtarmak amacıyla kurulan poliklinikte, adolesan sağlığı alanında uzmanlaşmış çocuk hekimleri görev yapıyor. Uzmanlar, bağımlılık düzeyine göre, davranışsal veya ilaç tedavisi uygulayarak gençlerin sigarayı bırakmasını sağlıyor.

Türkiye'de ilk olma özelliği taşıyan polikliniğe başvurular, Alo 171 Sigara Bırakma Hattı ve Merkezi Hekim Randevu Sistemi üzerinden yapılıyor.

TAKVİM BELİRLENİYOR

Merkezin yürütücüsü Doç. Dr. Demet Taş ve Uzman Doktor Alkım Öden Akman ile sigara bırakma polikliniği açabilmek için gerekli sertifikaları aldı. 9 Şubat'ta Sağlık Bakanlığı onaylı ilk "18 Yaş Altı Sigara Bırakma Polikliniği" kuruldu. Tedavide ilk aşama, hastanın sigara bırakmaya ne kadar istekli olduğu ve bağımlılık düzeyini saptama. Doç. Dr. Demet Taş, “Bırakma takvimi belirliyoruz, bırakması için çevresel faktörleri hazırlamaya yardımcı oluyoruz, ailesiyle görüşüyoruz. Geldikten sonra da psikososyal destek, davranışsal terapiyle birlikte gerektiğinde farmakolojik tedavi de tercih edebiliyoruz ve yakın takip ediyoruz. Ergenlerin erişkinlerden en büyük farkı, yakın takip edilmelerinin gerekmesi. Aksayan, onları zorlayan yönlerin erken fark edelmesi ve erken müdahale gerekiyor” dedi.

4 PAKET İÇİYORDU

Poliklinikteki doktorların desteğiyle sigarayı bırakan 17 yaşındaki Mehmet Çetin, tip-1 diyabet hastası. Spor yapması gerektiği halde sigara buna engel. Doktorunun yönlendirmesiyle polikliniğe geldiğini belirten Çetin, kısa sürede tedaviye başlandığını, nikotin bandını kullanmaya başladıktan sonra ise sürecin yavaş yavaş ilerleğini ifade etti. Çetin, "Eskiden günde 3-4 paket sigara içiyordum. Şu anda hiç içmiyorum. Yeniden doğmuş gibi oldum. Daha rahat spor yapıyorum. Koşarken nefes darlığım fazla olmuyor” diye konuştu.

Tedavi olmak için poliklinikten destek alan 17 yaşındaki Artun Toprak da kendisi gibi sigara kullanan akranlarına, seslendi:

"Buraya gelmelerini tavsiye ediyorum. Herkes gayet ilgili ve sigarayı bırakmalarında yardımcı oluyorlar ama tabii ki onların da istemesi gerekiyor. Kafada bitmeden, sigara bırakılmıyor."

Artun Toprak'ın annesi Seval Toprak da daha önce oğluyla erişkin sigara bırakma polikliniğine müracaat ettiklerini ancak oğlu 18 yaş altında olduğu için tedavi göremediğini söyledi.

Daha sonra 18 Yaş Altı Sigara Bırakma Polikliniğinden arandığını ve bölümün açıldığının bildirildiğini anlatan Toprak, "Bu bizi çok mutlu etti. 18 yaş altı çocuklarımızın sigarayı bırakması için çok büyük bir teşvik bu" diye konuştu.

ELEKTRONİK SİGARA DA MASUM DEĞİL

Sigara kullanıcılarının yüzde 60'ı bağımlılıktan kurtulmak istediklerini belirtiyor. Bu gerekçe ile elektronik sigara kullananların oranı artıyor. Diğer taraftan, elektronik sigaraların zehirli maddeler içerdiği ve ciddi solunum yolları rahatsızlıklarına ve kansere neden olabileceği ifade ediliyor. Ayrıca yasa dışı yollarla elde edilen elektronik sigara cihazlarının gençler arasında yaygınlaştığına dikkat çekilirken, bu durumun gençlerde nikotin bağımlılığına neden olabileceği belirtiliyor.

KIRSAL KESİMDE KULLANIM DAHA AZ

Türk Nöroloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Şerefnur Öztürk, Kovid-19 kaynaklı yoğun bakım ünitesine yatış ihtiyacı olan hastaların yüzde 30'unun sigara içenlerden oluştuğunu söyledi.

Uluslararası çalışmalara göre, dünyada en yüksek sigara kullanımının 25-44 yaş aralığında olduğunu aktaran Öztürk, şu bilgileri verdi:

"En yüksek bırakma oranları erkeklerde 55 ve üzeri, kadınlarda 45 ve üzeri yaşlardadır. Erkekler günde ortalama 17,2, kadınlar 11 adet sigara içmektedir. Sigara, kentsel bölgede, kırsal bölgelerden daha yüksek oranda içilmektedir. Sigarayı bırakmış olanların oranı yüzde 9'dur, içenlerin yüzde 57'si bırakmayı denemiştir. Elektronik sigara kullanımının sigara kullanımına dönüşü kolaylaştırdığı, sigara bırakma davranışını zorlaştırdığı, özellikle de okullarda ve 18 yaş altı bireyler arasında yaygınlaştığı bilinmektedir."

İNME RİSKİNİ ARTTIRIYOR

Türk Beyin Damar Hastalıkları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Atilla Özcan Özdemir, bilimsel araştırmalara göre günde 5 sigara içmenin inme riskini yüzde 12 artırdığına işaret ederek, "Sigarayı bırakmayanlarda inme riskinin yüzde 92'ye varan oranlarda arttığı bilinmektedir" dedi. Sigara kullanmadığı halde dumanına maruz kalan pasif içicilerin de risk altında olduğunun altını çizen Özdemir, "Pasif içici olarak sigara dumanına maruz kalanlarda da inme riski artışı yüzde 45'e kadar varabilir" bilgisini paylaştı.

Özdemir, vatandaşların Alo 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı'nı araması veya sigara bırakma polikliniklerinden yararlanmasını önerdi.