1963'ten 2014'e 'UYUYAN GÜZEL'

Dame Ninette De Valois'in kurduğu Türk balesi, 20 Kasım 1963 tarihinde "Uyuyan Güzel" balesini ilk kez Ankara seyircisiyle buluşturmuştu. Lorna Mossford'un sahneye koyduğu eserde Meriç Sümen ve Ferit Akın dans etmişlerdi. Önemli rollerden "Leylak Perisi"ni Tenasüp Onat, "Carabosse" rolünü Erhan Ergüler, "Mavi Kuş" pas de deux'de ise Evinç Sunal ve Sait Sökmen oynamışlardı. Genellikle o yıllarda gala temsillerinde dönemin Cumhurbaşkanı'nı görmeye alışmıştık. Geldiğinde İstiklal Marşı çalınır, herkes ayakta locaya dönerek dinler, sonra temsil başlardı. Başbakanlar ise ön sıradan izlerlerdi. Rıza Şah Pevlevi, Charles de Gaulle gibi yabancı devlet adamları ülkemizi ziyaretlerinde genellikle bale temsillerine davet edilir, locadan seyrederlerdi. Temsil sonunda biz sanatçılar, terimiz kurumadan, kostümlerimizle halkın arasından geçerek locaya giderdik. Tebrikler, alkışlar ve fotoğraflar hâlâ anılarımızda... Meriç Sümen'den unutulmaz bir anıyı paylaşmak isterim; "Tarih 22 Kasım 1963. 'Uyuyan Güzel'in gala temsilinde İsmet İnönü ve eşi ön sırada, ortada otururlar. Sanatçılar için heyecan dolu bir temsildir. İkinci perde devam ederken, birtakım adamlar içeri girip, İsmet İnönü'ye bir şeyler söylerler. Danslar devam ederken, sanatçıların şaşkın bakışları arasında perde kapanır. Temsil iptal edilmiş, İsmet Paşa da gitmiştir. Sahne gerisine haber gelir. J.F. Kennedy ölmüştür."

Şimdi ise bırakın Cumhurbaşkanı'nı, Başbakan'ı, Kültür Bakanı'nı bile göremiyoruz temsillerde. TÜSAK Yasası çalışmalarıyla sanatın önünü kesmeye çalışsalar da, aldığımız duyuma göre TRT'de bale gösterimini yasaklasalar da başaramayacaklar. Çünkü sanat kalıcı, hayat kısadır. "ARS LONGA VİTA BRAVIS"

Türkiye'de birçok kez sahnelenen eser, şimdi 2013-2014 sezonunda, Samsun Devlet Opera ve Balesi tarafından sahneleniyor.

İlk kez 1890 yılında Maryinsky Tiyatrosu'nda sahnelenen, orijinal koreografisi Marius Petipa'ya ait, klasik balenin harikalarından olan "Uyuyan Güzel" balesini, Armağan Davran-Volkan Kıran ikilisi yeniden düzenlemişler. Natalia Arobelidze ise sahneye koymuş. Dekor tasarım Nihat Kahraman'a, kostüm tasarım Nursun Ünlü'ye, ışık tasarım Fuat Gök'e ait. Eserin orkestra şefliğini Lorenzo Castriota Skanderbeg üstlenmiş. Müzik ise, kendisinin de en sevdiği eserlerinden olduğunu söyleyen P.I. Çaykovski'ye ait. Orijinalinde 3 perde olan eser 2 perde olarak düzenlenmiş, Charles Perrault'un aynı adlı ünlü masalından yola çıkılmış; Kral ile kraliçe, tüm arkadaşlarını yeni doğan kızları Prenses Aurora'nın vaftiz törenine çağırmışlardır. Kötü peri Carabosse'u davet etmeyi unutmuşlardır. Kızgınlıkla gelir ve prensese korkunç bir armağan verir; 16 yaşına gelince eline bir tığ batarak öleceğini söyler. Bereket versin Leylak Perisi henüz armağanını vermemiştir. Kötü perinin tılsımını bozar ama çok uzun bir uykuya dalacağını, bu derin uykudan ancak bir prensin öpücüğüyle uyanacağını söyler.

Eserde "Carabosse" rolünde Ana Gorgiashvili ve Nazmiye Kıratlı Khozashvili, "Prenses Aurora" rolünde Sülün Duyulur, Merve Gürer ve Ana Gorgiashvili, "Prens Dezire" rolünde ise Ş. Boğaçhan Bozcaada, Orçun Ünal ve Yiğit Erhan, "Leylak Perisi" rölünde ise Nazmiye Kıratlı Khozashvili ve Ana Gorgiashvili dönüşümlü olarak dans ediyorlar.

Samsun Devlet Opera ve Balesinin genç ve yetenekli dansçıları için yetersiz sayıda sahnelenecek "Uyuyan Güzel" balesi, 8 Şubat ve 20 Mart 2014'te izlenebilir. Samsun seyircisine kaçırmamalarını öneririm.