24 Kasım Medyanın Halleri

ERDOĞAN’LA ESED 2023 SEÇİMLERİNDEN ÖNCE GÖRÜŞEBİLİR

ABDULKADİR SELVİ / HÜRRİYET

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın dünya kupası törenleri için bulunduğu Katar’da Mısır Devlet Başkanı Sisi ile görüşmesinden sonra Suriye Devlet Başkanı Esed’le görüşme gündeme geldi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suriye ile istihbarat servisleri düzeyindeki görüşmelerin sürdüğünü açıklamış, “Esed’le görüşür müsünüz?” sorusuna ise, “Vakti saati geldiğinde biz Suriye’nin başkanı ile de görüşme yoluna gidebiliriz” diye yanıt vermişti.

Sisi ile görüşmeden sonra gözler Erdoğan-Esed görüşmesine çevrildi. Peki bu görüşme yapılacak mı? Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarından sonra Esed’le görüşme yadsınmıyor, tam aksine “zamanlama meselesi” deniliyor. Erdoğan-Esed görüşmesi 2023 seçimlerinden önce mi yapılacak yoksa seçimlerden sonraya mı kalacak? İki liderin görüşmesinin seçimlerden önce yapılabileceği belirtiliyor.

1. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın iç ve dış politikadaki en önemli özelliği çözüm odaklı olmasıdır.

2. Erdoğan’ın, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır’la yaşanan sorunların kronikleşmemesi, yeni sorun alanları yaratmaması ve ABD ve Yunanistan gibi üçüncü ülkeler tarafından kullanılmaması için, çözüm odaklı adımlar atması şaşırtıcı değil. (...)

4. Erdoğan, Suriye konusunun kangrene dönüşmemesi, daha fazla maliyet üretmemesi, sınırımızın öte yanında bir terör devleti kurulmaması ve yabancı güçlerin kaşıyacağı bir yumuşak karın olmaması için çözüm süreci başlattı.

5. Rusya-Ukrayna savaşının da etkisiyle Putin, iki ülke arasında yaşanan sorunların çözümü için Suriye rejimi ile doğrudan ilişki kurulmasını önerdi.

Sisi’den sonra Esed’le görüşme konusuna da bir konsept meselesi olarak bakılıyor. Bu hem de Ortadoğu gibi krizlerin kol gezdiği bir coğrafyada uygulanıp, başarılı sonuç alınmış bir konsept. Bu konseptin adı ise istihbarat diplomasisi olarak tanımlanıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, bir dönem ilişkilerimizin gergin olduğu Suudi Arabistan veliaht Prensi Selman ve Birleşik Arap Emirlikleri veliaht Prensi Şeyh Zayed ile görüşmüştü. Erdoğan, Sisi ile Katar Emiri Şeyh Temim’in ev sahipliğinde el sıkışmıştı. Erdoğan, Esed görüşmesi için de Rusya Devlet Başkanı Putin’in ev sahipliği yapması bekleniyor.

6. Esed’le görüşme konusu bir konseptin parçası olarak değerlendiriliyor. Bu konsept ne? Türkiye’nin bir dönem ilişkilerinin kötü olduğu Suudi Arabistan, BAE ve Mısır’la ilişkilerin düzeltilmesinin arkasında, “Grand Strateji”nin yattığı söyleniyor. Grand Strateji’nin gereği olarak gri alanların yönetilmesi, kriz konularının ortadan kaldırılması ve sorunlu ilişkilerin düzeltilmesi gerekiyor. Grand Strateji’nin, en önemli enstrümanı ise istihbarat ve arka kapı diplomasisi. (...)

10. Evet, Erdoğan kendisi de açıkladığı gibi Esed’le görüşecek. Bunun için şartlar olgunlaştırılmaya çalışıyor. Peki bu nasıl olacak? Suudi Arabistan’la, Birleşik Arap Emirlikleri ile, Mısır’la nasıl olduysa öyle olacak. Çünkü bu konseptin dördüncü halkası Suriye deniliyor. Suudi Arabistan ve BAE ile ilişkiler arka kapı diplomasisi ile olgunlaştırıldıktan sonra sıra devlet başkanlarının el sıkışmasına gelmişti. (...)

12. Erdoğan-Esed görüşmesinin 2023 seçimlerinden önce olabileceği söyleniyor.

ABD’YE ‘BÖLGEYİ TERK ET’ MESAJI

MEHMET BARLAS / SABAH

Türkiye'nin Pençe-Kılıç Hava Harekâtı'ndan sonra gelmesi kaçınılmaz şekilde beklenen kara harekâtına ABD'den tepki geldi. ABD Dışişleri Sözcüsü Ned Price, "Irak'ta, ülkenin egemenliğini ihlal eden herhangi bir koordinasyonsuz askeri harekâta karşı çıkmaya devam ediyoruz" dedi.

Terör ve teröristler vurulunca sesin ABD'den çıkması artık çok olağan karşılanan bir durum halini aldı. Ancak burada kaçırdığımız bir durum daha var. Türkiye'nin hava harekâtı başlattığı sıralarda İran da kendi PKK'sına yani PEJAK'a benzer operasyonlar yaptı ve komuta merkezlerini vurdu.

Yani ilk defa hem Türkiye hem de İran, Amerika'ya eşzamanlı olarak "Bölgeden git" diyor. Kremlin'den yapılan açıklamada ise, "Türkiye'nin güvenlik endişelerini anlıyor ve saygı duyuyoruz. Tarafları durumun kötüleşmesine yönelik adımlardan kaçınmaya davet ediyoruz" ifadeleri kullanıldı.

Zaten hedefler vurulurken Suriye'deki Rusya hava sahasının kullanıldığı da biliniyor. Yani Amerika'ya "Bölgeden git" diyenler arasında Rusya da var. Bunun yanında bölgedeki dengelerin değişmesinin bir numaralı göstergesi, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Birleşik Arap Emirlikleri dahil olmak üzere, Suudi Arabistan, İsrail ve son olarak Mısır'la Türkiye'nin ilişkilerini normalleştirmesidir. Zaten bu ülkelerin hepsi bir şekilde ABD'ye karşı direnmeye başladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Sisi ile el sıkışmasına Devlet Bahçeli'den destek geldi ve "Türkiye, Esad'la da diyalog kurmalıdır" dedi. Hızla değişen dünya dengelerini görmeyenler de bu konuyu ağızlarına sakız yapmaya devam ediyor.