24 saat nöbet kaldırılmalı

Uluslararası Çalışma Organizasyonu (ILO)’nun, öngördüğü çalışma süresini hatırlattı: YBÜ (Yoğun Bakım Ünitesi) hemşirelerinin çalışma süresi 6 saatle sınırlı, olağan servislerde 8 saatle sınırlı, ek çalışma süresi de 3 saat olmalı.

Prof. Sevgi Oktay, çeşitli meslek örgütlerinde yöneticilik yapmış, binlerce gence yüksek hemşire okulunda “hemşirelik yönetimi” eğitimi vermiş bir uzman. Korona salgınına karşı mücadele günlerinde, meslektaşlarının ve öğrencilerinin fedakarlığını, omuzlarındaki yükün ağırlığını çok iyi bilen bir eğitmen olarak kritik uyarıları var. Sevgi Oktay, herşeyden önce, 24 saat nöbetlerinin kaldırılması gerektiğine işaret ediyor. Aydınlık’a konuşan Prof. Oktay, uyarılarının gerekçelerini de Uluslararası Çalışma Örgütü ve Dünya Sağlık Örgütü öngörülerine dayandırıyor:

YOĞUN BAKIMDA BİLE 24 SAAT

“Uluslararası Çalışma Organizasyonu (ILO), YBÜ hemşirelerinin çalışma süresinin 6 saatle, olağan servislerde 8 saatle sınırlı, ek çalışma süresinin de 3 saat olabileceğini önermektedir. Bu konuda kararlı ve ısrarlı olalım.

Başhekim ve tüm yöneticiler hasta ve çalışan güvenliğini tesis etmek ve kurumda sağlık hizmetleri kalitesini korumak için görevdeler. Oysa Sağlık Bakanlığı’nın göz yumduğu bir çalışma / çalışmama, görevde ama dinlenmede olma hali var; bunu herkes biliyor… 24 saat nöbet Uluslararası Çalışma Organizasyonu'nun kabul etmediği bir çalışma süresidir. Bizim devletimiz 1977'de ve sonra 2007’de gözden geçirilen sözleşmeyi imzalamayarak peşinen ‘ihmal’ kusuru işlememize geçit vermektedir. Bizim devlet hastanelerimiz dahil 24 saatlik nöbet, çoğu zaman, personel sayısının yetersizliğinden değildir, nöbet süresinde, sağlık personelinin (ve destek personeli/ hizmetlilerin), sırayla dinlendiği/ çalışmadığı bilindiği halde, hem yeterli personel kadrolarının oluşturulmaması, bazen de çalışan hemşirelik insan gücünü memnun etmek uğruna göz yumulmaktadır. Yoğun Bakım Ünitelerinde bile 24 saat nöbet tutulmaktadır! Yoğun Bakım çalışmasının 6 saatle sınırlı olması gerekir.”

Yoğun bakım hemşirelerinin yoğun iş temposundan su içmeye bile gidemediğini hatırlatan Prof. Oktay, bu salgın döneminin sonunda hemşirelerin tükenmesinden endişe ediyor.

HAFTALIK 40 SAAT ÇALIŞMA KURALI

Uluslararası Çalışma Örgütü (2005) Madde 32: Hemşirelik personeli için belirlenen haftalık çalışma saatlerinin ilgili ülkede işçiler için belirlenen saatten fazla olmaması gerekmektedir.

Genel olarak haftalık çalışma saatinin 40 saati aştığı birimlerde bunun tedricen, ancak mümkün olan en kısa sürede haftalık 40 saate çekilmesi gerekmektedir.

Madde 33: Normal çalışma saatlerinin günde 8 saati aşmayacak şekilde ayarlanması gerekmektedir. Her durumda haftalık çalışma süresi ülkedeki diğer çalışanların haftalık çalışma süresinden fazla olmamalıdır.

Madde 34: Fazla mesai de dahil olmak üzere bir çalışma gününün 12 saati aşmaması gerekmektedir. Bu durum sadece olağanüstü hallerde ihlal edilebilir. Hemşire personele yeterli yemek molaları, normal çalışma süreleri içinde yeterli dinlenme molaları verilmelidir.

DİKKAT DÜZEYİNİ ETKİLER

Akademik çalışmalar şunu gösteriyor: Sağlık hizmetlerinin yapısı gereği hemşireler hastalarına 7 gün 24 saat hizmet vermek durumunda olduklarından düşen uyanıklık ve dikkatlilik düzeyleri hata ve kazalara sebep olmakta ve hasta güvenliğini etkilemektedir. Bu risk özellikle hız ve hassaslık gerektiren ilaç uygulamalarında geçerlidir.