5 Temmuz Medyanın Halleri

MERİH DEMİRAL’DA NEYİ GÖRDÜN?

SALİH TUNA - SABAH

Yıllar önce yurtdışında tanık olmuştum: Şarkiyat bölümünde okuyan bir arkadaşımızın ecnebi hocası İslam, Müslümanlar ve mizah konusunun Türkiye ayağında Aziz Nesin'i örnek vermişti. Arkadaşımız "Ama hocam, Aziz Nesin ateistti" diye itiraz edince yabancı profesör, "Ne fark eder, sonuçta Müslümanların ateisti değil miydi?" cevabını vermişti.

Sosyolojik aidiyet böyle bir şeydir.

Bu topraklara, bu millete hiçbir aidiyet duymazsan, dün Kürtleri "kıro" diyerek aşağılamaya çalıştığın gibi bugün de Araplara "pis" diyerek hakaret edersin.

Sorsan "Atatürkçüyüm" dersin. Fakat Türk ve Müslüman düşmanı Hollanda Başbakanı Geert Wilders gibiler senin Atatürk'üne bayılırken, yeni mandacılığın karşısındaki Attila İlhan, Oktay Sinanoğlu ve Soner Polat'ların Atatürk'ünden neden nefret ettiğini hiç düşünmezsin.

Önceki turnuvada Mehmetçiğin şehadeti üzerine futbolcularımızın "asker selamına" laga luga edersen, bugün de İsrail'in vahşi soykırımını destekleyen Almanya İçişleri Bakanı Nancy Faeser ile Merih Demiral tepkisinde buluşursun.

ENFLASYON HAZİRANDA ŞAHANE (!) PEKİ TEMMUZDA NE OLACAK?

ALAATTİN AKTAŞ - EKO ANALİZ

Temmuzun riskleri neler mi, sıralayayım...

Elektrik zammı: 1 Temmuz’dan geçerli olmak üzere elektriğe yüzde 38 zam yapıldığını tabii ki unutmadık.

Bu zam, temmuz ayında TÜFE’yi “doğrudan” 0.5 puan kadar etkileyecek.

Akaryakıt zammı: Dünden geçerli olmak üzere akaryakıta ÖTV zammı geldi. ÖTV ve ÖTV’deki artışla birlikte KDV’de yaşanan artış sonucu benzin 2.21 lira, motorin 2.07 lira zam gördü. Ayrıca otogaza da 95 kuruş zam yapıldı.

Akaryakıta gelen zamları dünkü ÖTV kaynaklı zamlarla sınırlı düşünmemek gerek. Akaryakıt fiyatları TÜ- FE’de gün ağırlıklı dikkate alındığı için haziranın son günlerinde yapılan zamlar geçen ayın enflasyonuna pek etki etmedi ve asıl yansıma bu aya kaldı. Son ÖTV zamlarıyla birlikte, ay sonuna kadar fiyatlar hiç değişmezse hazirandan temmuza benzin yaklaşık yüzde 9, motorin yüzde 10, otogaz ise yüzde 5 zam görmüş olacak. Bu üç kalemin TÜFE’deki ağırlığı haziran itibarıyla yüzde 3 dolayında. Bu ağırlığa göre yapılan hesaplamalar, akaryakıttan temmuz ayında TÜFE’ye “doğrudan” 0.25 puan dolayında bir yansıma olacağını gösteriyor.

Diğer ÖTV zamları: ÖTV artışı yalnızca akaryakıtla sınırlı değil tabii ki. Alkol ve sigaraya da yüklü zamlar gelecek ve onlardan da bir yansıma olacak.

Kira artışı: Temmuz ayıyla birlikte kira artışındaki yüzde 25 sınırlaması kalktı. Kira artış oranı temmuz için TÜFE’de haziranda oluşan yıllık ortalama artış kadar olacak; o oran da yüzde 65.07. (…)
Akaryakıta geçen ayın son günlerinde gelen zam, haziran ortalamasını çok etkilemediği için ağırlıkla temmuz enflasyonuna yansıyacak. Bunu daha önce de vurguladım. Buna bir de dünden geçerli ÖTV zammı eklendi.

Elektrik, akaryakıt ve kiradan temmuz enflasyonuna gelecek etki en az 1.5 puan. Diğer ÖTV zamlarıyla birlikte bu etki 2 puana yaklaşacak. Bu arada elektrik ve akaryakıt zamlarının dolaylı etkisi çok yüksek, bunu da unutmamak gerekir.

Bu zamların üstüne gelecek başka zamlarla temmuz artışı yüzde 3, hatta yüzde 4 olsa bile yıllık oran gerilemeye devam edecek. Çünkü geçen yılın temmuzundaki yüzde 9.49’luk rekor oran artık hesaplamadan çıkmış olacak.

2024’ün resmi tahmini her ne kadar yüzde 38 ise de, üst sınırı biliyoruz, yüzde 42. Zaten Maliye Bakanı Şimşek de geçenlerde örtülü biçimde bu orana değindi ve sanki 42’ye de razı olunduğunu bir anlamda ifade etti.

Ağustos ve sonrasının ne getireceğini şimdiden kestirmek pek kolay değilse de, 2024 enflasyonun en geniş marjda yüzde 40-45 arasında oluşabileceğini söylemek mümkün.