8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü kutlu olsun! Kadınlar ‘okuyalım, çalışalım, üretelim’ diyor

8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü dolayısıyla liseyi başarıyla bitirip, üniversite sınavında sınıf öğretmenliğini kazanmış, ne yazık ki gidememiş, 19 yaşında evlenip 42 yaşında boşanmış, şimdi elinde süpürge kürek, mahallenin ara sokaklarını temizleyen Işıl Bilgi’yle röportaj yaptık.

Bir de mevsimlik tarım işçisi bir kadınla konuşalım istedik. Hatice Şahan, 36 yaşında beş çocuklu bir kadın. Adana’nın Karataş ilçesi Çimeli Köyü’nde yaşıyor. Şahan ailesi dört yıl önce tarım işçisi olarak çalışmak için Kahramanmaraş’tan gelmişler.

8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü’nde sayfamızı emekçi kadınlara ayırdık. Emekleriyle, çalışkanlıklarıyla, azimleriyle, sayfamıza değer katan bütün emekçi kadınlara selam olsun, diyoruz.

EL AVUÇ AÇMAMAK İÇİN

Işıl Bilgi 49 yaşında, iki çocuk bir torun sahibi bekar bir kadın. 42 yaşına kadar çalışma hayatı olmayan Işıl Hanım, “Eşimden ayrıldıktan sonra çocuklarımla geçinmek ve kimseye muhtaç olmamak için çalışmak zorunda kaldım. Zorunda kaldım derken çalışmaktan şikayetçi değilim. Alınterimle çalışıp kendi emeğimle geçinmekten, emekçi bir kadın olmaktan gurur duyuyorum.” diye sohbete başlıyor.

Işıl Bilgi, “Evliliğim süresince ‘Aç mı açıkta mısın?’ diyen eşim çalışmama müsaade etmedi. Aslında öyle değilmiş, bir elin yağda bir elin balda da olsa bir kadın tek başına kaldığında ayakları üzerinde durabilecek donanıma sahip hale gelmeli. Bir mesleğim yok ve hiç çalışma hayatım olmadığı için eşimden ayrıldıktan sonra, sudan çıkmış balığa döndüm. Ama yapacak bir şey yoktu, kimseye el açmamak için çalışmam gerekiyordu.” diyor.

ANNEM, ‘SENİ OKUTAMAYIZ’ DEDİ

Derin bir iç çekişle, “Babam inşaatlarda iş bulduğunda, annem de fabrikada çalışırdı. Altı çocuklu bir aile olarak annemin kazandığıyla zar zor geçimimizi sağlıyorduk. Ortaokulu takdirle bitirdiğimde anneme liseyi de okumak istediğimi söyleyince ‘Seni okutamayız.’ dedi. Haklıydı, ama ben okumayı çok istiyordum. Mahallemizdeki lisenin müdürüne giderek, ‘Beni ailem okutamıyor; okutmayacaklar! Sizden bana yardım etmenizi diliyorum.’ dedim. Okul müdürümüz sayesinde liseyi okudum. Başarıyla bitirdim. Üniversite sınavına girdim. Çukurova Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği Bölümü’nü kazandım, ama harç parasını dahi ödeyemeyen ailemin maddi olanaksızlıklarından dolayı üniversiteye gitme hayalim gerçekleşemedi. Sonra eşimle tanıştım, 19 yaşımda evlendim.” diyerek içini döküyor.

Sözlerini, sesinde geç kalınmış figanı iliklerimize kadar hissettiren bir tınıyla, “Şimdiki aklım olsa, dünyayı yıkar yine de okurdum!” diyerek bitiriyor.

Kısa bir süre susuyor, kendimize geliyoruz.

ÇOCUKLARI DA GURUR DUYUYOR

Işıl Bilgi’ye lise mezunu biri olarak iş bulmasının zor olmadığını söylediğimizde, “Ayrıldığımda birçok iş için yaşım bana engel oldu. Kendime uygun dediğim işlerde, bu kadının nasıl olsa paraya ihtiyacı var, bu kadın zaten boşanmış diyerek farklı gözlerle bakan, uygunsuz teklifle yaklaşanlar yüzünden işlerden ayrıldım. Evlere temizliğe gittim; yaşlı, hasta baktım, çocuk baktım.” diye cevap veriyor.

Bilge anlatmaya devam ediyor: “Türkiye İş Kurumu (İşkur)’nun ‘Toplum Yararına Proje-TYP’ kapsamında işler olduğunu, bu işlerde çalışabilmek için de yaş sınırının olmadığını öğrendim. Hemen başvurdum. Sözleşmeli işçi statüsünde okullarda, belediyenin park ve bahçe işlerinde çalıştım. Kamu kuruluşlarında çalıştırıldığımız için maaşımız gününde yatıyor. Başka geliri olmayanlar için bu çok değerli. Bir yılı aşkındır da Çukurova Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğü bünyesinde taşeron işçi olarak çalışıyorum. Taşeron işçisi olduğumuz için fazla hak sahibi değiliz, sözleşmemiz bittiğinde işsizlik parasından faydalanamıyoruz. Çıkışımız verildiğinde tazminat alamıyoruz ama olsun en azından sigortam var, belli bir maaşım var ve bu iş sayesinde kimseye muhtaç değilim.

“Sabah 8.00 öğleden sonra 16.00 arası işimizi yapıyoruz. Mahalleli bizleri gördüğünde önce çok şaşırdı. İlk kez bu işi yapan, ellerinde kürek ve süpürgeli kadınlar görüyorlardı. Ana caddeleri temizleyen araçlar var ama ara sokaklara giremiyorlar. Araçların giremediği sokakların temizliği bizden soruluyor.”

Işıl Hanım sözünü bitirirken gülüyor. Gülmesine gururlu bir bakış da ekleniyor. Bu bakışla, her karşılaştığımızda, “Ellerinize sağlık, kolay gelsin.” dediğimde bana teşekkür ederken, kendiyle, yaptığı işle gurur duyan o ses, o kadın karşıma geçip oturuyor. Karşımdaki, liseyi okumuş, üniversiteyi kazanmış, gidememiş, evlenmiş ve boşanmış kadına duyduğum hayranlık ve iç burkulması içimi kaplıyor. Yüzümdeki ifadeden mi bilmem ekliyor: “Bu işe talip olduğumda çocuklarıma danıştım. Annelerinin yapacağı işten utanırlar mı acaba dedim. Çocuklarım ise ‘Anne şerefinle, namusunla çalışmandan gurur duyarız.’ dediler. Ben de kolay yoldan para kazanmayı değil, alınterimle para kazanmayı seçtiğim için kendimle, yaptığım işle gurur duyuyorum.”