AB Rusya’ya enerji bağımlılığını kırmaya çabalıyor

2030’a kadar yenilebilir kaynaklarının oranının artması hedefleniyor. Rusya’nın Ukrayna harekâtına başladığından bu yana Avrupa’nın Rusya’ya enerji bağımlılığı gündemdeki yerini koruyor. Avrupa ülkeleri doğal gazın yüzde 40'ını, petrolün de yaklaşık yüzde 30'unu Rusya'dan tedarik ediyor. Avrupa ülkelerinin çoğu Rusya enerjisine alternatif yollar arıyor, en azından bağımlılık düzeyini düşürmeye çalışıyor. Son olarak Avrupa Birliği (AB) bu amaçla iddialı bir plan açıkladı. “REPowerEU” (Avrupa Birliği’ni Yeniden Güçlendir) adlı plan kapsamında 300 milyar avro yatırım yapılması planlanıyor.

TASARRUF VE TEMİZ ENERJİYE GEÇİŞ HEDEFİ

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursulavon der Leyen geçen hafta Brüksel'de düzenlediği basın toplantısında plana ilişkin açıklamalar yaptı. Rusya'nın harekâtının “Küresel enerji piyasalarının işleyişini bozduğuna” işaret eden von der Leyen, bu koşullarda AB’nin fosil yakıtlarda Rusya’ya bağımlılığının iyice gün yüzüne çıktığına dikkat çekti. “Rusya'ya bağımlılığımızı olabildiğince hızlı bir şekilde azaltmalıyız” diyen von der Leyen planlarının arz ve talebi içeren iki boyutunu “talep tarafında enerji tasarrufu, arz tarafında çeşitlendirmeyle temiz enerjiye geçişin hızlandırılması” şeklinde ortaya koydu.

2030’A YENİLENEBİLİR ENERJİ HEDEFİ

Temiz enerji dönüşümünü hızlandırmak için çalışacaklarını belirten von der Leyen, yüzde 40 olan AB'nin 2030 yenilenebilir enerji hedefini yüzde 45'e çıkardıklarını açıkladı. AB Komisyonu’nun bu bağlamdaki önerisi ise güneş enerjisi yatırımlarına hız verilerek 2025 yılına kadar ticari ve kamu binalarına, 2029 yılına kadar da yeni konutlara çatı güneş paneli kurulması yükümlülüğü getirilmesi.

300 MİLYAR EURONUN 285 MİLYARI TEMİZ ENERJİYE

AB Komisyonu Başkanı, 300 milyar avroluk yatırım planının 225 milyar avrosunun kredi, 75 milyar avrosunu ise hibe olduğunu söyledi. Bu meblağın 10 milyar avrosu üye ülkeler arasındaki doğal gaz ve LNG bağlantılarının inşasında, 2 milyar avrosu ise Rus sevkiyatının yerine kurulacak petrol altyapısında kullanılacak. Finansmanın büyük kısmı ise (yüzde 95) temiz enerjiye geçişi hızlandırmada kullanılacak.
Diğer yandan açıklamaya göre, planın hayata geçebilmesi için 2027'ye kadar 210 milyar avro ilave yatırım gerekecek.

PLANIN BOYUTLARI

300 milyar avroluk plan, ekonomik planlamadan hane halkı davranışına, kitlesel teşvikten ısınmayı kolaylaştırma yollarına kadar birçok boyut barındırıyor. Planın öne çıkan boyutları şöyle özetlenebilir:
-Enerji tasarrufunun artırılması
-Vatandaşların enerji tüketim davranışlarını değiştirmelerinin teşvik edilmesi
-Yapıların izolasyonu
-Enerji verimi yüksek ürünlere ve ısı sistemlerine düşük KDV imkanı
-LNG tedarikinde kaynakların çeşitlendirilmesi
-Yenilenebilir yatırımların hızlandırılması
-Yapıların çatısına güneş paneli kurulumunun aşamalı biçimde zorunlu kılınması
-GES kurulu kapasitesinin 2025'e kadar iki kat artırılması
-Isı pompası ve jeotermal ısınma sistemlerinin kullanım oranının iki kat artırılması
-Yenilenebilir yatırımların onay süreçlerinin hızlandırılması
-Ulaşımda enerji tasarrufuna ve verimliliğine öncelik verilmesi