AB savunma harcamasını 70 milyar avro daha artıracak
Avrupa Birliği (AB) üyeleri, 2025 yılına kadar askeri bütçelerini artırmaya hazırlanıyor. Savunma Bakanlarına sunulan raporlarda bunun gerekliliğine vurgu yapılıyor.
Ancak projenin, işbirliği eksikliğiyle birlikte, blok dışından satın almalar, Avrupa Savunması oluşturma çabalarını baltalama riski taşıdığı tartışılıyor.
Avrupa ülkelerinde, Rusya'nın şubat ayında Ukrayna'ya başlattığı askeri operasyondan sonra askeri harcamaların artırılması tartışılıyor. Avrupa’da savunma harcamaları 2021'de yüzde 6 artarak 214 milyar avroya ulaştı. Koordineli Yıllık Savunma İncelemesi’nin (CARD) yayımladığı raporda savunma harcamalarının artırılması hem bir fırsat hem de Rusya’ya karşı meydan okuma olarak nitelendiriliyor. Yeni hedef ise 2025 yılında toplam artışın 70 milyar avro daha artması.
Avrupa Savunma Ajansı’nın (EDA) sunduğu projede, AB ülkelerinin birlikte çalışması gereken uzun mesafeli hava taşımacılığı, uçak gemilerine, savaş gemilerine ve üst düzey hava savunma sistemlerine yakıt sağlamak için tankerler gibi birkaç konu belirledi.
‘AB ÜLKELERİ İKNA OLMUYOR’
AB içerisinde savunma harcamalarıyla ilgili tartışmalar devam ederken, bu konuda farklı fikirler var. Geçen hafta salı günü bloğun, Brüksel'deki savunma bakanları toplantısı için yaptığı yıllık incelemede, "Savunma planlaması çoğunlukla izole bir şekilde yapılmaya devam ediliyor ve ... (AB) üye ülkeleri Avrupa işbirliği projelerine ikna olmamaya devam ediyor." ifadeleri kullanıldı.
‘KRİZE YANIT VERMENİN TEK YOLU’
EDA Başkanı olarak görev yapan AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, artan harcamalarla birlikte savunma işbirliğinin, Avrupa'nın herhangi bir krize yanıt verebilecek güçlere sahip olmasını sağlamanın tek yolu olduğunu söyledi. Borell, CARD'ın mesajının çok açık olduğunu belirterek, “Mali krizin ardından yapılan hatalardan öylece kurtulamayız. CARD ile, 26 EDA üyesi devletin tümünün ulusal savunma planlama ve yetenek geliştirme çabalarına ilişkin benzersiz bir genel bakışa sahibiz. Üye devletler artık nerede ve kiminle yatırım yapabileceklerini ve birlikte askeri yetenekler geliştirebileceklerini biliyorlar.” ifadelerini kullandı.
BİREYSEL SİLAH ALIMI TERCİH EDİLİYOR
EDA, birçok ülkenin paralarını daha zaman alıcı ve karmaşık olarak görülen Avrupa projelerine yatırmak yerine AB dışındaki tedarikçilerden bireysel silah ve teçhizat alımını tercih ettiğini söyledi.
Ajans, savunma programlarına yapılan tüm yatırımların yalnızca yüzde 18'inin AB ülkeleri arasındaki işbirliğini içerdiğini söyledi.
‘SAVUNMA İŞBİRLİĞİ, NORM DIŞINDA İSTİSNA’
CARD raporu, savunma işbirliğinin normdan çok istisna olduğunu tespit ediyor. CARD, üye devletlerin esas olarak projeler için ulusal planlarla örtüştüğünde, ulusal endüstriye fayda sağladığında veya stratejik bir ortaklığı pekiştirdiğinde işbirliğine dayalı çözümler aradığı sonucuna varıldı.
CARD RAPORUNDAKİ TAVSİYELER
CARD, Savunma Bakanlarına ortak projeler oluşturmak için önemli stratejik ve politik mesajlar, eyleme geçirilebilir tavsiyeler ve seçenekler sundu.
Raporda “artan savunma harcamaları yoluyla geçmişi onarmak” başlığındaki öneride, savunma harcamalarındaki artışın acil savunma ihtiyaçlarını karşılamak ve belirlenen yetenek boşluklarını kapatmak için kullanılması tavsiye ediliyor.
2040'ın bugünden planlanması gerektiği vurgulanan raporda, NATO’nun Stratejik Pusula vizyonuna uygun olunması tavsiye ediliyor.
