AB-Suriye ilişkilerinde yeni döneme ilk adım

Suriye’de, savaşın üzerinden geçen 13 yıla rağmen Şam yönetimini deviremeyen ve ordu ile halkın el ele yürüttüğü büyük direnişi bitiremeyen Batı, strateji değişimine giderek yeni bir sürecin ilk adımını attı.

Suriye Hükûmeti’ne yakınlığı ile bilinen El Vatan gazetesinin haberine göre; Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin Suriye Özel Temsilcileri ile Avrupa Komisyonu üyesi ülkelerin Orta Doğu departmanlarının direktörleri, 13 Eylül’de Brüksel’de bir araya geldi. El Vatan’a bilgi veren Brüksel’deki diplomatik kaynaklar, toplantının arkasındaki itici gücün İtalya olduğunu ve bu toplantının daha önce AB'nin Suriye'ye yönelik yaklaşımının değişmesini savunan diğer 7 AB ülkesi tarafından da desteklendiğini bildirdi.

Kaynaklar, “olumlu sonuçlar çıktığını” vurguladıkları toplantıda, Avrupa Birliği’nin Suriye politikasını gözden geçirmek üzere bir çalışma grubu oluşturulduğunu bildirdi. Bu grubun; Suriye politikasına yönelik yeni tavsiyeler hazırlamak, Suriye halkına uygulanan yaptırımların azaltılmasını değerlendirmek ve Şam'daki Avrupa misyonlarını yeniden açmakla görevlendirildiği kaydedildi.

Üstelik toplantıda Almanya’nın tartışmalara karşı çıkmadığı, Fransa da toplantının sonuçlarını reddetmeksizin içeriğine ilişkin sadece birkaç küçük eleştiride bulunduğu bildirildi. Kaynaklar ayrıca toplantının AB politikasında değişikliği savunanların beklentilerini dahi aştığını vurgulayarak, AB ile Suriye arasındaki “ilişkiyi düzeltme” sürecinin başladığını öne sürdü.

Çalışma grubu tarafından oluşturulacak yeni tavsiyelerin önce Siyasi ve Güvenlik Komitesi'ne, ardından da onay için AB Dış İlişkiler Komitesi'ne sunulacağı öğrenildi.

Toplantının sonunda, “çalışma grubu yeni bir Avrupa politikası formülasyonunu tamamlayana kadar”, Suriye'ye ilişkin yıllık özel rapor yayınlanmasının ertelenmesine karar verildi.

BORRELL’E MEKTUP

Geçen haziran ayında Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Güney Kıbrıs, Yunanistan, İtalya, Malta ve Polonya’dan oluşan AB üyesi 7 ülke ortak bir açıklama yaparak, Suriyeli sığınmacıların ülkelerine geri dönebilmeleri için Suriye'deki durumun yeniden değerlendirilmesi gerektiğini ifade etmişti. Ortak açıklamada, Suriye’deki durumun önemli ölçüde iyileştiği belirilerek, artık bazı bölgelerin “güvenli yer” olarak kabul edilmesi istenmişti.

Temmuz ayında ise bu kez Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Güney Kıbrıs, Yunanistan, İtalya, Hırvatistan, Slovenya ve Slovakya’dan oluşan 8 AB üyesi ülke, Dış Politika Temsilcisi Josep Borrell'e bir belge sunarak Suriye politikasına daha gerçekçi ve sürdürülebilir bir yaklaşım getirilmesini resmen talep etti.

“Amacımız daha aktif, sonuç odaklı ve operasyonel bir Suriye politikasıdır.” denilen belgede, Suriye’nin Brüksel’deki büyükelçisi ile yeniden temas edilmesi ve hem Suriyeli hem de diğer aktörlerle irtibat kurmakla görevlendirilecek bir AB-Suriye elçisinin atanması önerildi.

AB ülkelerine göre 2017’den bu yana ülkede yaşanan çatışmalar istikrara kavuştu ve Ukrayna Savaşı ile Arap devletlerinin Şam ile ilişkilerini normalleştirme hamleleri de dinamikleri değiştirdi.