Çin ve Rusya etkisi hedefte: Harris’in Afrika seferi başladı
ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris, önceki gün bir haftalık Afrika ziyaretinin ilk durağı olan Gana’ya vardı. 2020’de göreve başlayan Joe Biden hükümetinin Afrika’yı ziyaret eden en üst düzey yetkilisi olan Harris’in, daha sonra Tanzanya ve Zambiya’ya gideceği bildirildi.
Basına verdiği ilk demeçte, "Burada, Gana’da ve Afrika kıtasında olmak benim için büyük bir onur." diyen Harris, "Afrika’nın geleceği konusunda çok heyecanlıyım." şeklinde konuştu. Gana Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo’yla görüşen Harris’in iki ülke arasında ekonomi ve güvenlik işbirliğini ele aldığı kaydedildi.
Kovid-19 salgınından önce dünyanın en hızlı büyüyen ekonomileri arasında yer alan Batı Afrika ülkesi Gana, bir borç krizi ve gıda ve diğer ihtiyaçların maliyetini artıran yükselen enflasyonla karşı karşıya. ABD ise ekonomik ve güvenlik alanında sorunları artan Afrika’nın Çin ve Rusya’yla bağlarını güçlendirmesinden endişe ediyor. Ayrıca Burkina Faso ve Mali’de gerçekleşen anti-emperyalist askeri müdahalelerin, bölgeye yayılmasından korkuyor.
RUSYA KARŞITI YASA TEPKİ TOPLAMIŞTI
ABD medyasına konuşan üst düzey bir Beyaz Saray yetkilisi, Harris’in “Washington’un Çin ve Rusya’nın Afrika’ya müdahalesine ilişkin endişelerini dile getireceğini” söyledi. ABD Savunma Bakan Yardımcısı Celeste Wallander, perşembe günü Kongre’de yaptığı konuşmada Afrika’daki son siyasi değişikliklerin ABD’nin Rusya ve Çin’in bölgedeki etkisine karşı koyma çabalarını zora soktuğunu ifade etmişti.
‘ABD ÇİN’LE YARIŞAMAZ’
ABD Temsilciler Meclisi, Mayıs 2022’de “Afrika’da Kötü Niyetli Rus Faaliyetlerine Karşı Koyma Yasası”nı onaylamıştı. Afrika ülkelerinin pek çok yetkilisi bu kararı kınadı. Güney Afrika Cumhurbaşkanı Ramaphosa, Eylül 2022’de Biden ile yaptığı görüşmenin ardından gazetecilere verdiği demeçte, “Kimsenin bize kiminle ilişki kuracağımızı söylememesi ve dostlarımızın kim olduğunu seçmek zorunda bırakmaması gerekir.” demişti.
Çin; Gana, Tanzanya ve Zambiya’nın birinci ticaret ortağı. ABD ise ilk beşte yer almıyor. 2019 yılında Gana hükümeti, milyarlarca dolarlık altyapı yatırımları karşılığında Çin’in ülkede boksit cevheri çıkarmasına izin verdi. Tanzanya Lideri Samia Suluhu ise 2022 Kasım’ında Pekin’de Xi Jinping ile bir araya geldi. Tanzanya tarım ürünlerinin daha fazla ithalatını da içeren kapsamlı bir ekonomi ve altyapı yatırım anlaşmasına vardı. Aynı yılın aralık ayında 2,2 milyar dolarlık bir demiryolu anlaşması da imzalandı. Zambiya ise ihtiyaç duyduğu finansmanı Çin’den buldu ve ülkenin Devlet Başkanı Hakainde Hichilema Çin ile "özel bir ilişki" kurma sözü verdi.
The New York Times gazetesine konuşan China Global South Project Genel Yayın Yönetmeni Covus van Staden, Çin dışişleri bakanlarının her yıl ilk ziyaretlerini Afrika’ya yaptığına ve küçük Afrika ülkelerine bile özenli bir diplomatik ilgi gösterdiğine dikkat çekti. Çin’in bu sayede kilit ortak olduğunu belirten van Staden, “Çinliler bu bağı uzun yıllarda kurdu. Kısa vadede bunu yaratmak zor olacaktır. Birkaç ABD yönetimi boyu sürecek bir ilgi gerecektir ki bu oldukça zordur.” şeklinde konuştu.
