ABD: Geri adım yok
10 büyükelçinin “istenmeyen adam” ilan edilmesi tartışması sonrası ABD Büyükelçiliğinden yapılan açıklama Türkiye’de “geri adım” olarak sunulsa da ABD “Geri adım yok” açıklaması yaptı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 10 Büyükelçinin “istenmeyen adam ilan edilmesi” talimatı sonrası başta ABD olmak üzere diğer ülkelerle gerilimi tırmandırdı. Hafta sonu yapılan görüşmeler sonrasında ABD büyükelçiliği sosyal medya hesaplarından bir metin paylaştı. Daha sonra aynı metin diğer ülkelerce de tekrarlandı. Bu metin üzerine “geri adım atıldı” kampanyası başlatıldı.
TERCÜME KURNAZLIĞI
ABD Büyükelçiliğinden yapılan açıklamada, İngilizce metinle, Türkçe metin farklı. Türkçe metinde, “ABD, Diplomatik İlişkiler Hakkında Viyana Sözleşmesi'nin 41. Maddesine riayet etmeyi teyit eder” deniyor. Açıklamanın gerçek çevirisi ise şöyle:
“ABD, diplomatik ilişkiler hakkında Viyana Sözleşmesi'nin 41. Maddesine uymaya devam edeceğini teyit eder.”
Büyükelçilikten yapılan açıklamada geri adım yok, özür yok. 10 büyükelçinin açıklamasının Viyana Sözleşmesi'nin 41. Maddesine uygun olduğu öne sürülüyor.
ABD’DEN AÇIKLAMA
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price da açıklamasında Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 'Ülkemizin bağımsızlığına saygı duymayan hiç kimse bu ülkede barınamaz' sözlerinin 'not edildiğini' söyledi. Price ayrıca 18 Ekim'de Osman Kavala'ya yönelik açıklamanın Viyana Sözleşmesi'nin 41. maddesiyle tutarlı olduğunu iddia etti. Sözcü, elçilerin açıklamasını savundu.
Aydınlık’a konuşan emekli diplomatlar da açıklamanın “geri adım olmadığını” ifade ettiler. ABD Büyükelçiliğinin açıklamasında İngilizce metnin geçerli olduğunu belirten emekli büyükelçiler , “Cumhurbaşkanı Erdoğan’a geri adım attırmak için tercüme kurnazlığı yapıldığı görülüyor. Sürdürülen görüşmelerde metin üzerinde uzun uzun tartışıldığını ve çıkış için bu yolun bulunduğu anlaşılıyor. Şu anda manzara şöyle: Türkiye’de büyükelçiler geri adım attı deniliyor. Dünyada ise Erdoğan geri adım attı görüşü dillendiriliyor” dediler.
BBC ve REUTERS
Bu arada krizin aşılması ile ilgili olarak başta BBC ve REUTERS olmak üzere yabancı yayın organlarında iddialar yer aldı. BBC Türkçe’de yayınlanan haberde bir Türk yetkiliye dayandırılarak özetle şu bilgiler yer aldı:
“Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan resmen talimat vermemiş olsa da, Afrika dönüşü aslında Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'na büyükelçilerin 'persona non grata' yani 'istenmeyen kişi' ilan edilmesi konusunda çalışmasını söylemişti. Dışişleri yetkilileri tarafından ise Roma veya Glasgow'da ABD Başkanı Joe Biden'la görüşme ihtimali olduğu; bir süredir ABD ile en üst düzeyde temas eksikliğinden yakınılan bu dönemde görüşmenin ihtimalinin gözardı edilmemesi gerektiği; Moskova'ya karşı Ankara'nın masada elinin güçlü olabilmesi için Batı ile ilişkilerin daha fazla zarar görmemesi gerektiği hatırlatıldı. Aynı zamanda ilgili diplomatlar, bildiride imzası olan ülkelere de Türk Cumhurbaşkanlığı'na da tüm bu ülkeler için ikili ticaretin, Türkiye için ne kadar önemli olduğu hatırlatıldı ve bu ülkelerin de Türkiye'ye daha ileri bir yaptırım uygulamak istemediği, gerilimi artıracak adımlardan kaçınılması gerektiği belirtildi.”
Reuters’ya yayınlanan haberde krizin çözümü şöyle anlatıldı: “Diplomatik bir kaynak, gerilimi azaltma planına ilişkin görüşmelerin ABD misyonu ve cumhurbaşkanlığı danışmanı ve sözcüsü İbrahim Kalın ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da dahil olmak üzere Türk yetkililer tarafından yürütüldüğünü söyledi. Kaynak, elçilerin Türk yetkililerden Erdoğan için hangi hareketin ‘makbul’ olabileceği konusunda rehberlik ararken Viyana Sözleşmesi ilkelerini vurgulamayı amaçladıklarını ve Türk hükümeti hiçbir güvence vermese bile Twitter açıklamalarının gerginliği hafifletmeye yardımcı olacağından temkinli bir şekilde umutlu olduklarını da sözlerine ekledi.”
ALTUN'DAN DW'YE TEPKİ
Alman DW Türkçe'deki haberde de şu iddialar yer aldı: “Erdoğan'ın talebine sıcak bakmayan Çavuşoğlu, Erdoğan'a 'büyükelçiler 'istenmeyen kişi' ilan edilirse, ben de bakanlıktan gitmek zorunda kalırım' mesajını iletti. Ancak Erdoğan'ın bu mesaja 'Yapacak bir şey yok' yanıtı verdiği iddia ediliyor. Büyükelçilerin 'istenmeyen kişi' ilan edilmesinin Türkiye'nin önemli işbirliklerine zarar vereceğinden endişe eden AKP'li kurmayların ise Erdoğan'la temas kurup krizin çözümü için formül arayışına girdiği ifade ediliyor. Ardından Cumhurbaşkanlığı ve Dışişleri'nin devreye girdiği ve büyükelçiliklerin Türkiye'nin iç işlerine karışmamayı kabul etmelerinin sağlandığı belirtiliyor.”
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, sosyal medyada yaptığı açıklamada Çavuşoğlu'nun hakkındaki bu iddiaları yalanladığını hatırlattı ve şunları söyledi:
“Buna rağmen bu yalanda ısrar ediyorsunuz. Amacınız, habercilik yapmak olsa bu sözde haberi geri çeker ve özür dilerdiniz. Sadece yalan haber yapmıyor, Türkiye-Almanya ilişkilerini de zehirliyorsunuz.”
