'ABD ile Rusya arasında tercih yapma durumunda değiliz'

Antalya'da temaslarını sürüdüren Çavuşoğlu, Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğünce düzenlenen organizasyonla Alanya ilçesinde bir otelde Antalya, Isparta ve Burdur'da görev yapan basın mensuplarıyla bir araya geldi.

Gazetecilerin sorularını yanıtlayan Çavuşoğlu, ABD'nin Suriye'de rejime ait hava üssünü vurmasının, "kozmetik müdahale" olarak mı kaldığı soru üzerine, Suriye'deki rejimin yaklaşık 7 yıldır hunharca insanları öldürmeye devam ettiğini söyledi.

Okullarda, hastanelerde, evlerde, çoluk-çocuk, kadın demeden insanların öldürüldüğünü, birçok insanın da göçe zorladığını dile getiren Çavuşoğlu, sonra Halep sürecinin başladığını, Rusya ile İran'ı da işin içine katarak bir çözüm sürecini başlattıklarını, ateşkes ilan edildiğini anımsattı. Çavuşoğlu, "O süreçte bile ihlallere baktığımız zaman hepsi rejim ya da rejimi destekleyen ve İran'ın da desteklediği bazı Şii grup Hizbullah bunlardan kaynaklanıyor." diye konuştu.

"BİZ RUSYA'YI DEFALARCA DA UYARDIK"

"Biz Rusya'yı defalarca da uyardık; 'Bak bunların garantörü sizsiniz.' Daha sonra Astana 3 Toplantısı'nda İran'ı da resmi olarak garantör yaptık. Yani rejimin destekçilerinin ateşkes ihlallerini engelleyecekler. Bunları rapor etmek bir sonuç getirmez." diyen Çavuşoğlu, rejimin daha da ileriye giderek tekrar kimyasal silah kullandığını ve kırmızı çizgiyi aştığını söyledi.

Gereken yapılmadığı için rejimin öldürmeye devam ettiğini belirten Çavuşoğlu, "Son zamanlarda özellikle bazı ülkeler ABD dahil, 'Rejimin geleceğine Suriye halkı karar versin.' demeye başladı. Bu, Esad'ı daha da cesaretlendirdi. Yani Suriye halkı karar verecekse kendisine karşı olan kimse kalmasın, yaşamasın, sadece kendisini destekleyen gruplar kalsın, dolayısıyla kendisi kalsın." dedi.

Bu kadar insanı öldüren, insanlık suçu, savaş suçu işleyen bir rejim meşrulaştırılmaya çalışıldığı zaman, öldürmeye devam edeceğini ifade eden Çavuşoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Hele hele bir taraftan Işid, bir taraftan rejim, başka alternatif yok gibi düşünürseniz, rejim de der ki 'Beni tercih edecek herkes.' Ama öyle değil, iki şeytandan birini tercih etmek zorunda değil Suriyeliler. Pekala, IŞİD'i hep birlikte yok edebilirsiniz, pekala bu rejim gidebilir. Yani bu rejimin gitmesi gerekiyor o yüzden söyledim. Sadece bir saldırı yetmez, geçiş sürecinin başlaması gerekiyor. Geçiş sürecinde de herkesin kabul edebileceği bir geçici yönetim olması lazım. Esad'ın devam etmemesi lazım. Bu geçiş hükümetinin ülkeyi seçime hazırlaması lazım. Anayasa'yı hazırlayacak, yine seçim kanunları ve diğer gerekli hazırlıkları yapacak, terörle mücadele de aynı zamanda devam edecek. Ondan sonra sandık milletin önüne gelecek. O zaman millet istediği kararı verecek. Ama sadece bu saldırılar yetmez, şu anda bu rejimin bırakması gerekiyor."

Çavuşoğlu, siyasi çözümün en iyi çözüm olduğunu, illa askeri çözüm olsun demediklerini belirterek, Esad'e, "rejiminin yerine bir geçiş hükümetinin gelmesi için" tüm dünyanın artık kararlı bir şekilde baskı yapması gerektiğini vurguladı.

"TÜRKİYE OLARAK BİRLİKTE YÜRÜTTÜĞÜMÜZ BU SÜRECE BAĞLIYIZ"

"ABD'nin hava sahasının detaylarını farklı ülkelerin dışişleri bakanları ile görüştünüz. Rusya ile Amerika da dün görüştü. Görüşmelerden ne çıkar?" sorusunu Bakan Çavuşoğlu, şöyle yanıtladı:

"Tabii biz tüm görüşmelerimizde ikili görüşmelerde önce ABD'nin bu yaptığı müdahaleye destek verdik. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile görüşmemizde, 'Sizinle bu kadar yatırım yaptık, bu kadar çaba sarf ettik. Ateşkes ihlallerine karşı gerekli adım atmadınız. Ve şimdi de kimyasal silah kullandılar. Türkiye olarak birlikte yürüttüğümüz bu sürece bağlıyız elbette, siyasi çözüm önemli ama böylesine bir vahşete sessiz kalamayız. O yüzden siz de Esad inadınızı bırakın ve geçiş hükümeti başlasın. Ateşkesin bundan sonra da ihlal edilmemesi gerekiyor.' Diğer ülkelerin dışişleri bakanları ile Almanya, Fransa, Suudi Arabistan ile görüştük. Bundan sonraki çabalarımızı daha koordineli şekilde götürelim. En kısa zamanda fikirdaş ülkeler toplantısını tekrar toplayalım. Burada özellikle fikirdaş ülkeler olarak ortak strateji belirleyelim, siyasi geçiş ve diğer adımlar için. Bunun için ülkelerle temastayız şu anda. İngiltere Dışişleri Bakanı Rusya'ya gidecek mi gitmeyecek mi ondan emin değiliz. Rusya'ya giderse fikirdaş ülkeler toplantısı yaparız. Bunları değerlendirdik. Hepimizin ortak fikri artık Esad'ın burada kalmaması, kalırsa da barışın olmayacağı. Suriye'nin istikrarı bir an önce bu adımlarımız atmamız gerekiyor."

"TARAF TUTMA DİYE BİR ŞEY YOK"

"Rusya ile ilişkilerimiz düzeldi. Son zamanlarda ABD'nin Suriye'ye müdahalesi sonucunda Türkiye, Amerika'yı destekledi. Bu anlamda Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkilerin bundan sonraki süreçteki gelişimi ne olur, etkilenme olur mu? Turizme yansıması nasıl olur?" yönündeki soru üzerine Çavuşoğlu, her iki ülke ile ilişkileri geliştirmek için her zaman çaba sarf ettiklerini belirtti.

Çavuşoğlu, uçak düşürme hadisesinden önce Rusya ile ilişkilerin çok iyi noktada olduğunu hatırlatarak, "Hatta bugünkü durumdan çok daha iyiydi. Çünkü Rusya bazı tarım ürünleri dahil, vize serbestisi dahil bu konularda aldıkları kararlardan geri adım atmadı. Diğer taraftan biz iki ülke ile ilişkilerimizi birbirine alternatif olarak da görmüyoruz. Her 2 ülke ile de ilişkilerimizi iyi sürdürürken, o iki ülkenin değişik konulardaki yanlış politikalarına da hayır dedik veya yanlış dedik katılmadık." diye konuştu.

Rusya ile ilişkiler çok iyiyken de Kırım, Ukrayna ve özellikle Esad konusunda hep farklı düşündüklerini ifade eden Çavuşoğlu, "Şu anda biz Rusya, ABD arasında tercih yapma durumunda olan bir ülke değiliz. Biz ilişkilerimizi dengeli bir şekilde götürmek durumundayız. Bu son olayda ABD'nin rejime yönelik müdahalesini biz destekledik. Yani iki ülke arasında taraf tutma diye bir şey yok. Diğer taraftan Rusya ile Astana sürecini, güven artırıcı tedbirler bakımından, ateşkesin tesis edilmesi bakımından da çabaları sürdürmek isteriz. Burada bir çelişki yok. Yani ilişkilerimizi de geliştirmek istiyoruz. Turizmi de etkileyecek bir durum yok." açıklamasında bulundu.

Bakan Çavuşoğlu, Rusya ile Esad konusunda başından beri farklı düşündüklerini vurgulayarak, "İkimiz de farklı düşündüğümüzü biliyoruz. Ara ara birbirimizi ikna etmek için çaba sarf ettik. Ama neticede bu farklılık başından beri devam ediyor. Böylesine bir kimyasal silah kullanıldığı zaman, insanlık suçu işlendiği zaman acaba şu ülke ile ilişkilerimiz ne olur diye tutum sergilersek o zaman prensiplerimizden de taviz veririz. Bu konuda bir sıkıntı yok." dedi.