ABD satıyor, Avrupa silahlanıyor

Stockholm Uluslararası Barış Araştırma Enstitüsü (Stockholm International Peace Research Institute, SIPRI) 13 Mart’ta “Avrupa'ya silah ithalatının artması; ABD'nin küresel silah ticaretindeki hakimiyetinin güçlenmesi” başlıklı bir rapor yayınladı. Raporda, dünyadaki silah ticaretinin oranları yer aldı.

AVRUPA’DA ARTAN SİLAHLANMA

2013-17 ve 2018-22 tarihlerinde dünya genelindeki silah ticareti yüzde 5,1 oranında azalırken aynı dönemde Avrupa devletlerinin silah ithalatı yüzde 47 oranında arttı. (Satın almışlar.)

Aynı yıllar aralığında silah ithalatı Afrika’da (yüzde 40), Amerika’da (yüzde 21), Asya-Okyanusya’da (yüzde 7,5) ve Batı Asya’da (yüzde 8,8) düşüş gösterdi.

Avrupa’yla birlikte silah ithalatı artan bir diğer bölge ise Doğu Asya.

İHRACATTA FRANSA BAŞI ÇEKİYOR

İhracat bazında bakıldığındaysa Avrupa’da başı Fransa çekiyor.

2013-17 ve 2018-22 yılları arasında Fransa'nın silah ihracatı yüzde 44 oranında arttı. Aynı dönem aralığında Fransa'nın küresel silah ihracatındaki payı ise yüzde 7,1'den yüzde 11'e yükseldi.

Fransa silah ihracatını en çok Asya, Okyanusya ve Batı Asya ülkelerine yapıyor. Listede birinci sırayı Hindistan tutuyor. 2018-22 yıllarında Fransız silah ihracatının %30’u Hindistan’a yapıldı. Fransa bu rakamla, ABD'yi geride bırakarak Rusya’nın ardından Hindistan'ın en büyük ikinci silah tedarikçisi haline geldi.

Raporda görüşlerine yer verilen SIPRI Silah Transferleri Programı Araştırma Görevlisi Pieter D. Wezeman’ın yorumu şöyle: “Hindistan'da görüldüğü gibi Rusya'nın silah ihracatı azalırken Fransa küresel silah pazarında daha büyük bir pay kazanıyor… Fransa’nın 2022 yılı sonu itibariyle Rusya'dan çok daha fazla bekleyen silah siparişi olması nedeniyle bu eğilimin devam etmesi muhtemeldir.”

Wezeman Avrupa ortalamasında da keskin artış gösteren silah ticaretini “Rusya ile çoğu Avrupa ülkesi arasındaki gerginliklere” bağlıyor.

UKRAYNA İHRACATTA ÜÇÜNCÜ SIRADA

Ukrayna 2022 yılında dünyanın en büyük üçüncü silah ithalatçısı oldu.

2018-22'de 14. sırada bulunan Ukrayna, Rusya’nın düzenlediği özel askerî operasyonla birlikte 3. sıraya yükseldi. Ukrayna’nın silah ihracatındaki devasa artışı tamamıyla ABD ve çok sayıda Avrupa devletinin askeri yardımıyla gerçekleşti.

ABD ARTIYOR, RUSYA AZALIYOR

2013-17 ve 2018-22 aralığındaki verilere göre ABD'nin küresel silah ihracatındaki payı yüzde 33'ten yüzde 40'a yükseldi. Aynı aralıklarda Rusya'nın payı ise yüzde 22'den yüzde 16'ya düştü.

Bu dönemde Rusya'nın silah ihracatı yüzde 31 oranında düşerken. ABD'ninki yüzde 14 oranında arttı.

2013-17 ve 2018-22 döneminde Rus silahlarının başlıca ithalatçılarının sayısı 10'dan 8'e düştü. Rusya’dan Hindistan'a yapılan ihracat yüzde 37 oranında, diğer başlıca 7 alıcıya yapılan toplam ihracat ise yüzde 59 oranında azaldı.

Rusya'nın silah ihracatının önemli artış gösterdiği iki ülke ise Mısır (yüzde 44) ve Çin (yüzde 39) oldu.

NATO VE BATI’NIN SİLAHLARI NERELERDE YOĞUNLAŞTI?

NATO ülkelerinin savaş uçakları ve uzun menzilli füzeleri, özellikle Batı Asya ve Güney Asya'da çeşitli çatışmalar içinde bulunan devletlere satılıyor.

Doğu Asya ülkeleri, 2013-17 ve 2018-22 yılları arasında silah ithalatındaki yüzde 21 oranında artışla dikkat çekiyor. Bölgedeki artış kendini büyük ölçüde ABD müttefiklerine borçlu: Güney Kore’de yüzde 61 ve Japonya’da yüzde 171 artış var. Okyanusya'daki en büyük silah ithalatçısı olan Avustralya’nın ithalatı ise yüze 23 oranında azaldı.

Pieter D. Wezeman; Japonya, Güney Kore ve Avustralya'nın özellikle uzun menzilli silahlara yönelik ithalat talebinin arttığını ve bu üç devletin ana tedarikçisinin ABD olduğunu belirtiyor.