ABD Senatosunun çaresiz girişimi

ABD Senatosu Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Demokrat Senatör Bob Menendez, Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası'nda (NDAA) dış politikayla alakalı olarak Türkiye ve Azerbaycan hakkında iki değişiklik önergesi sundu.

Komisyon tarafından yapılan açıklamada, “2022 Mali Yılı için savunma harcamalarını yetkilendirmenin birincil aracı olarak, Başkan Menendez'in NDAA'da önerdiği değişiklikler, ABD Hükümeti'nin Türkiye'nin insansız hava aracı (İHA) programının yayılmasının ulusal güvenlik sonuçlarını izleme ve değerlendirme yeteneğini önemli ölçüde iyileştirmeyi, ayrıca ABD'nin Azerbaycan Hükümeti’ne askeri yardımı yasaklayan 1992 tarihli yasanın bypass edilmesine yönelik başka istisnaları önlemeyi amaçlamaktadır.” denildi.

Değişiklik önergelerinden ilki, 1992’de yürürlüğe giren ve “Ermenistan ve Dağlık Karabağ'a karşı tüm ablukaları ve diğer güç kullanımlarını durdurmak için kanıtlanabilir adımlar atana kadar” Azerbaycan Hükümeti’ne yardımın çoğunu yasaklayan “Özgürlüklere Destek Yasası”nın 907’inci maddesine ilişkin istisnaların uygulanmasını sona erdiriyor. Açıklamada, “Azerbaycan Hükümeti açıkça bu adımları atmadı, ancak bu hükümete yapılan yardımlar son yıllarda hızla arttı.” ifadesine yer verildi.

Menendez, “Bakü'deki rejim, Türkiye'nin de desteğiyle, Ermenistan ve Azerbaycan arasında barışçı, müzakere edilmiş bir süreç yerine şiddet yolunu seçmeye devam ederken, bu ve gelecekteki tüm yönetimlerin bu tür yardımları durdurmasının ve Özgürlüklere Destek Yasası'nın 907’nci maddesine uyulmasının zamanı çoktan geldi.” dedi.

BARIŞ İÇİN TEHDİTMİŞ!

İkinci değişiklik önergesi ise, Dışişleri Bakanlığı ve Pentagonun 2018'den bu yana Türkiye'nin drone ihracatına ve bu drone'ların ABD firmaları tarafından üretilen parça veya teknolojileri içerip içermediğine ilişkin rapor hazırlamasını zorunlu kılıyor. Önerge ayrıca Dışişleri Bakanlığını Türkiye'nin ihracatının Silah İhracatı Kontrol Yasası’nı veya diğer herhangi bir ABD yasasını veya yaptırımını ihlal edip etmediğini belirlemekle yükümlü tutuyor. Açıklamada, “Türk insansız hava araçları geçen yıl Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki savaşta belirleyici bir rol oynadı. O zamandan beri Polonya, Fas ve Ukrayna, Bayraktar TB2'yi satın aldı ve Angola, Etiyopya, Nijer, Nijerya ve Ruanda da dahil olmak üzere diğer birçok ülke de ilgilendiğini belirtti.” ifadesine yer verildi.

Menendez, “Türkiye'nin drone satışları tehlikeli, istikrarı bozucu ve barış ve insan hakları için bir tehdit.” diye ekledi. “ABD bunun bir parçası olmamalı.’’ diyen Menendez, söz konusu değişikliğin, “Amerikan parçalarının bu Türk silahlarına dahil edilmesinin engellenmesi gerektiğinin bir teşhisi" olduğunu belirtti.

ABD'DEN ALINAN PARÇA YOK

Senatör Menendez Amerikan parçalarını Türkiye'ye satmayalım dese de, Türk İHA/SİHA'larında zaten ABD'den alınan herhangi bir parça bulunmuyor. Savunma sanayi uzmanları konuyla ilgili Aydınlık'a yaptıkları değerlendirmede, şu bilgileri paylaştı:

“Bayraktar TB-2 yüzde 93 yerliliğe sahip bir insansız hava platformu. Hatta motor bile kritik bir bileşen değil. TB-2'de çift zamanlı motor kullanılıyor. TEI'nin PD170 motoru bu ihtiyacı karşılıyor, bu motor TB3'te kullanılacak. Kanada'dan alınamayan kamera sistemi çok önemliydi, o bile hızla çözüldü. İş, tüm engellemelere karşı bir şekilde yürüyor.”

Daha önce de TB2'lerin motorlarını üreten Kanadalı Bombardier Recreational Products (BRP) firması, Türkiye'ye satışların askıya alındığını duyurmuştu. TB2’lerde kullanılan Rotax imalatı 912 serisi motor, sonrasında da Wescam imalatı MX-15 kamera teslimatı Kanada üzerinden durdurulmuştu. Baykar ise TEI’nin PD170 motoru ve ASELSAN’ın CATS kamerası ile bu ambargoyu aşmıştı.

OYUN DEĞİŞTİRDİLER

Türk İHA/SİHA'ları, son yıllarda savaş sahasındaki oyun değiştirici unsurların başında yer alıyor. Hem terörle mücadelede hem de Karabağ'daki işgalin sona erdirilmesinde belirleyici olan Bayraktar TB2'ler, tüm dünyanın da dikkatini çekti. Alman Parlamentosu yeni yıl bütçe görüşmelerinde TB2'lerin başarısına dikkat çekerek İHA/SİHA yatırımlarının artırılmasını tartıştı. NATO ise SİHA'ların savaştaki rolünü incelemek üzere olağanüstü bir toplantı düzenledi. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Karabağ'da 44 gün süren çatışmalarda Türkiye'nin ürettiği SİHA'lar sayesinde “değeri 1 milyar doların üzerinde olan Ermeni mühimmatını imha ettiklerini” söylemişti. Askeri konularda uzmanlaşmış blog sitesi Oryx ise savaş bölgesinden geçilen teyit edilmiş fotoğraf ve videolara göre; Ermenistan'ın 185 tank, bir SU-25 savaş uçağı, dört İHA ve 451 askeri araç kaybettiğini açıklamıştı.

ABD SİLAH SATIŞINDA BİRİNCİ

Menendez, Türkiye'nin İHA/SİHA satışının barış ve istikrarı bozduğunu iddia ederken, kendi ülkesinin dünyadaki tüm çatışma bölgelerine silah satışına onay verdi. SIPRI raporlarına göre dünya genelinde satılan toplam silahların yüzde 61'i ABD'de üretilirken, sadece Lockheed Martin, Boeing, Northrop Grumman, Raytheon ve General Dynamics fabrikalarında üretilen silahların toplam satış bedeli 166 milyar doları buluyor. Bu silah sistemlerinin yüzde 51'i Ortadoğu'ya gönderilirken, bir bölümü doğrudan terör örgütlerine veriliyor. Türkiye'nin ise savunma ve havacılık sanayisinin yıllık ihracatı 2.5 milyar dolar civarında.