ABD'den Suriye'de HTŞ ile PKK/PYD'yi birleştirme hamlesi
Suriye'deki terör örgütleri HTŞ ve SDG arasında karşılıklı ziyaretler yapıldı. Görüşmelerde petrol satışı konusunda anlaşmaya varılırken, Suriye'nin kuzeybatısı ile kuzeydoğusunun 'ortak yönetim' altında birleşmesi ele alındı. ABD ise bu görüşmelerden oldukça memnun.
ABD, Suriye'deki terör örgütlerini birleştirmek üzere attığı adımlara bir yenisini ekledi. Son olarak İdlib'i işgal eden Heyet-i Tahrir Şam (HTŞ) terör örgütünden bir heyetin, Suriye'nin kuzeydoğusudaki PKK'nın çatı örgütü Suriye Demokratik Güçleri (SDG)'ni ziyaret ettiği ortaya çıktı.
Suriye'de muhaliflere ait Syria TV kanalı, 12 Haziran'da yayınladığı haberinde dikkat çeken bilgilere yer verdi. Özel kaynaklara dayandırılan haberde, HTŞ'den bir heyetin geçen hafta Suriye'nin kuzeydoğusuna giderek SDG işgalindeki bölgelerde bir dizi temasta bulunduğu bildirildi.
Görüşmelerde, “HTŞ'nin Suriye'nin kuzeyindeki Türkiye destekli grupların (Suriye Milli Ordusu) kontrolündeki bölgeleri ele geçirmeyi başarması durumunda, iki taraf arasında ortak bir sivil yönetim kurulması” olasılığı ele alındı. Haberde, ABD'lilerin de kuzeydoğu ve kuzeybatı bölgelerinin birleşmesini memnuniyetle karşıladığı bildirildi.
KAZAN-KAZAN İLİŞKİSİ
Syria TV'ye konuşan kaynaklar, SDG'nin üzerindeki Türkiye baskısını azaltmak için HTŞ'nin Afrin'e yönelik operasyonlarını destekleyeceğini söyledi. HTŞ'nin ise uluslarası arenada “terör örgütü” listesinden çıkmak için SDG ile işbirliğine hazır olduğu, önümüzdeki dönemde de DEAŞ'la Mücadele Uluslararası Koalisyonu'na katılmak istediği kaydedildi. Bu kapsamda örgütün, “kendisini kanıtlayabilmek” adına İdlib'de konuşlu Huraseddin gibi radikal örgütlere yönelik operasyonlar düzenleyebileceği değerlendiriliyor.
ABD ise bu birleşmeyle birlikte İsrail'in güvenliği için milyarlarca dolar harcadığı “koridor” projesini yeniden canlandırmanın peşinde.
PETROL ANLAŞMASI YAPTILAR
Diğer yandan iki örgüt arasında geçen aylarda da ekonomik işbirliğine yönelik bazı görüşmeler yapıldığı öğrenildi. Birkaç ay önce Haseke'den İdlib'e gelen bir SDG heyetinin, petrol tedariki konusunda HTŞ yönetimi ile temasta bulunduğu bildirildi. Syria TV'ye göre iki taraf, anlaşmaya vardı. Böylece SDG'nin çıkardığı kaçak petrol, HTŞ'ye bağlı Malik el-Abd'in denetimindeki North Company şirketine uygun fiyatla temin edilecek. SDG tarafında ise bu petrol hırsızlığı Cezire Petrol Şirketi tarafından yürütülecek. Şirketin ilişkilerini PKK'nın kıdemli dağ kadrolarından, eski PYD Eş Başkanı Şahoz Hasan kuruyor.
Suriye Petrol ve Maden Kaynakları Bakanlığı, geçen yıl petrol kaçakçılığına ilişkin yaptığı açıklamada, ülkedeki petrol üretiminin yüzde 80’inin ABD ve SDG tarafından ele geçirildiğini bildirmişti. Bakanlık, petrol hırsızlığının bugüne kadar Suriye ekonomisine verdiği zararın 105 milyar doları geçtiğini duyurmuştu.
HTŞ MAKYAJLANIYOR
El Nusra'nın uzantısı olan HTŞ, 2015'te İdlib'i ele geçirirken ABD'den güçlü bir destek almıştı. TOW tanksavar füzeleri dahil olmak üzere ABD'den çok sayıda silah ve mühimmat temin eden örgüt, James Jeffrey tarafından “vatansever” olarak tanımlanmıştı. Ancak ABD'nin HTŞ'ye desteği, Başkan Trump'ın 2011'den itibaren Suriye Hükûmeti'ni devirmeyi amaçlayan CIA'nın Timber Sycamore programını sona erdirmesiyle 2017'de azaldı. Biden'la birlikte ise eski politikaya geri dönüş yapan ABD, HTŞ Lideri Ebu Muhammed El Colani'yi parlatma kampanyasına başladı.
2021 yılında ünlü Amerikan kanalı PBS'ye takım elbisesi ve kravatı ile röportaj veren Colani, ABD ve Batı için kesinlikle tehdit olmadıklarını söyledi. Aynı belgesel için görüşü alınan ABD'nin eski Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey de, HTŞ'nin Amerika’nın İdlib’deki stratejisi için “değerli bir araç” olduğunu anlatarak, “İdlib, Suriye'nin en önemli yerlerinden biri ve onlar, İdlib'deki çeşitli seçenekler arasından en az kötü olanı” dedi. Bu tarihten sonra Colani'yi parlatma kampanyası hız kazandı.
COLANİ BUCCA YAPIMI
Asıl adı Usame el Abbasi el Vahidi olan HTŞ Lideri Colani, Suriye'nin kuzeyinde Dera'da doğdu. Irak işgalinde Irak el-Kaidesi'ne girdi ve hızla yükseldi. Örgütün lideri Zerkavi ile tanışıklığı vardı. 2006 yılında Zerkavi'nin bir hava saldırısı sonucu öldürülmesiyle birlikte Irak'ı terk etti. Lübnan'a geçti ve başka bir radikal örgüt olan Jund el-Sham'a lojistik destek sağladı. Bir süre Lübnan'da kaldıktan sonra tekrar Irak'a döndü ve Amerikan ordusu tarafından tutuklandı, Bucca Kampı'na konuldu. Ne olduysa Bucca'da oldu. ABD'nin DEAŞ'ı yarattığı söylenen bu kampta iki yıl 'eğitim' alan Colani, sonra nedensizce serbest bırakıldı. Bucca'dan çıkınca DEAŞ Lideri Bağdadi ile çalışmaya başladı. Bağdadi, 2011 yılında Colani'yi Suriye'ye gönderdi.
Colani, 2015 yılının Ağustos ayında Usame bin Ladin'in oğlu Hamza bin Ladin'in desteğini aldı. DEAŞ'ın Suriye'de gücünün erimeye başladığı dönemde sık sık konuşma yapmaya başladı. Yine yaptığı bir konuşmada hedef alınması gereken bölgenin Rusya'nın güçlü olduğu Lazkiye bölgesi olması gerektiğini söyledi. Bunların yanında Rusya'da bulunan müslümanları da, Rus sivilleri hedef almaya davet etti.
PKK/PYD İLE UYUMLU 'MUHALEFET' ÇALIŞMALARI
ABD, Suriye'de PKK/PYD ile uyumlu yeni bir muhalefet yaratmak için de harekete geçti.
Geçen aylarda Tanf'taki ABD üssünde yetiştirdiği Maghaweir al-Thowra'nın bir anda adını ve sözde komutanını değiştiren ABD'liler, örgütü PKK/PYD ile uzlaştırma çalışmaları başlattı. Örgütün eski lideri Muhanad al-Tala da ABD’nin Maghaweir al-Thowra'yı PKK/PYD ile birleştirmeye çalıştığını, bunu kabul etmediği için görevden alındığını açıkladı. Örgütün yeni ismi Suriye Özgür Ordusu (SÖO) yapılırken, grubu parlatmak için de DEAŞ Lideri Ebu el-Hassan el-Haşimi bu gruba öldürtüldü.
WASHINGTON'DAN KAMIŞLI'YA ZİYARET
Diğer yandan, geçen aylarda birden “Suriye Ulusal İttifakı” adıyla bir grup sahneye çıktı. Bu adı sanı duyulmamış, kurucusu, lideri, üyesi, topu tüfeği olup olmadığı bilinmeyen grup, Fırat'ın doğusunda kendini gösterdi. Örgütün Genel Sekreteri olduğunu söyleyen Aram El Domanî, Kamışlı'ya giderek terör örgüt liderlerini ziyaret etti. Terör elebaşlarından Emine Ömer ile birlikte kameralar karşısına geçen Domanî, “Bu görüşme, Washington ve Avrupa’daki birçok görüşmenin ardından yapıldı. SDM ile çok sayıda ortak hedefimiz olduğunu düşünüyoruz.” dedi. Ömer de, “SDM ve Suriye Ulusal İttifakı arasında pek çok ortak nokta var. Bu noktalar önümüzdeki aşamada pratik bir şekilde hayata geçirilecek.” ifadelerini kullandı.
Açıklama esnasında Domanî'nin arkasında Suriye muhalefetinin kullandığı eski Suriye bayrağının olması dikkat çekti.