Türk şirketlerine ABD haydutluğu
ABD Ticaret Bakan Yardımcısı Matthew Axelrod’un Türkiye'ye gelerek yetkililer ve sanayicileri Rusya’yla ticaret konusunda tehdit etmesinin ardından, 8 Türk şirketi yaptırım listesine alındı. Aydınlık’ın ulaştığı bir şirket yetkilisi, uygulamanın haksız olduğunu söyledi
ABD, Türkiye’nin taraf olmamasına karşın Rusya’ya ambargo uygulaması kapsamında Türk şirketlerin ticaretini baltalama girişimlerini sürdürüyor. ABD Maliye Bakanlığının son olarak 23 Ağustos Cuma günü yayımladığı yaptırım listesinde, Türk vatandaşlığına sahip bir isim ve Türkiye merkezli şirketler bulunuyor.
ABD’Lİ BAKAN YARDIMCISI UYARMIŞTI
ABD Ticaret Bakan Yardımcısı Matthew Axelrod da temmuz ayı sonunda Türkiye'ye gelerek, Türk yetkililer ve sanayicileri Rusya’ya askeri teçhizat göndermenin ‘sonuçları olacağı’ yönünde uyarmıştı. Aydınlık; 7 Temmuz 2024 tarihinde "Yaptırım tehdidinde dozu artırdılar" başlığıyla yayımladığı haberde, Axelrod'un Ankara ve İstanbul'da Türk yetkililer ve sanayiciler ile görüşerek yaptığı yaptırım tehdidini kamuoyuyla paylaşmıştı.
ABD Maliye Bakanlığı, “Yaptırımlardan kaçınma, yaptırımları ihlal etme ve yaptırımları geri çekme” gerekçesiyle Çin, İsviçre, Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden de olmak üzere yüzden fazla kişi ve kuruluşa yaptırım uyguladığını açıkladı. Açıklamada yaptırımların; “Rusya'ya askeri malzeme ve hassas çift kullanımlı mallar tedarik eden ulusötesi ağları” ve “Rus gelir üreticileri ve oligarklar adına yasadışı finansal planları ve yaptırımlardan kaçınmayı kolaylaştıran veya mümkün kılan birden fazla ağı” hedef aldığı iddia edildi.
TÜRK VATANDAŞININ İSMİ YAZILDI
ABD Maliye Bakanlığının listesinde, Türkiye merkezli mühimmat, silah ve askeri malzeme şirketi Taha Savunma Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin Yönetim Kurulu Başkanı Hayri Tahirbeyoğlu’nun ismi yazıldı.
VOA’nın aktardığına göre açıklamada; yaptırım listesinde olan Evgenii Stanislavich Petrov’un sahibi olduğu Whitestone Bilişim Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi ile geçmişte bağlantılı olduğu gerekçesiyle Türkiye’de bulunan MSO Lojistik Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi’nin de yaptırım listesine alındığı kaydedildi.
Ayrıca Türkiye merkezli iki şirket daha Rusya’ya üretim ekipmanları tedarik ettikleri gerekçesiyle listeye dahil edildi. Hidropark Hidrolik Pnomatik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ile Feva Dış Ticaret Limited Şirketi, Rusya'ya sevkiyat yaptığı belirtilerek ABD Bakanlığı tarafından söz konusu listeye eklendi.
Bakanlık’a göre Hidropark Hidrolik Pnomatik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, Rusya’daki son kullanıcılara sayısal kontrollü takım tezgahları ve işleme merkezleri tedarik etmesinin yanı sıra hidrolik ve pnömatik ekipman sattı. Feva Dış Ticaret Limited Şirketi de Rusya’daki son kullanıcılara üretim ekipmanı dahil 500’den fazla sevkiyat düzenledi.
7 ŞİRKETİN ADI AÇIKLANDI
Yaptırım listesine dahil edilenler arasında yer alan bir şirketin yetkilisi Aydınlık’a konuşarak, uygulamanın haksız olduğunu söyledi ve ilgili görüşmeleri sürdürdüklerini vurguladı.
VOA'nın aktardığına göre ABD Ticaret Bakanlığı’nın ihracat kontrol listesine aldığı 8 şirketin birinin adı açıklanmazken, diğer şirketler şöyle sıralandı:
"All Global Trading Elektronik Dış Ticaret, Biopharmist Medikal Ürünler Dış Ticaret, BRK Uluslararasi Nakliyat, BuyBest Electronic, Confienza Pazarlama Ve Ticaret Anonim Şirketi ve Turkik Union Dijital Teknoloji Donusum Ofisi.”
ZELENSKİY’DEN TEŞEKKÜR
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda ABD'ye yaptırımlar için teşekkür ederek, bunların Rusya'nın "Ukrayna'ya karşı saldırgan bir savaş yürütme" yeteneğini daha da zayıflatacağını söyledi. Zelenskiy, "Rusya saldırganlığını sürdürdüğü sürece saldırgana yönelik baskının sürdürülmesi ve sürekli artırılması gerekiyor." dedi.
AYDINLIK YAPTIRIM LİSTESİNDEKİ ŞİRKETLE KONUŞMUŞTU
Yaptırım listesinde yer alan Turkik Union Digital Teknoloji’nin yetkilileri müdahaleyi Aydınlık’a anlatmıştı. Aydınlık’ta 22 Ağustos 2023 tarihinde “Türkiye'nin ticaretini böyle baltalıyorlar” başlığıyla paylaşılan haberde aktarıldığı üzere şirket yetkilileri, “Türkiye yaptırımlara taraf değildir. Bu yaptırımlara uymak Türk kanunlarına, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin egemenliğine aykırıdır. Dava açacağız. Serbest ticaret gerek ulusal gerekse uluslararası kanunlarla koruma altındadır. Yaptığımız transit ticaret işlemidir ve ne Türk kanunlarına göre ne de uluslararası düzenlemelere göre yasaklar kapsamında değildir.” ifadelerini kullanmıştı.
KAPI KAPI DOLAŞARAK BASKI YAPMIŞLARDI
Türkiye, Rusya’ya uygulanan yaptırımlara taraf olmamasına rağmen daha önce de benzer müdahale girişimleriyle karşılaşmıştı. ABD, küresel finansal sistemi üzerindeki hakimiyetini kullanarak Rusya ile ticaret yapan Türk şirketlerine baskı uygulamıştı. Aydınlık’tan Yusuf Tunçer, Türkiye’deki ABD Büyükelçiliği görevlilerinin Türk firma ve finans kuruluşlarını ziyaret ederek Rusya ile alışverişi kesmeleri konusunda tehdit ettiğini ortaya çıkarmıştı.
Aydınlık’ın ulaştığı bir firma temsilcisi bu görevlilerden birinin ABD İstanbul Başkonsolosluğu’nda görevli İhracat Kontrol Uzmanı Gülin Kan Yükseltan olduğunu belirtmişti. Yükseltan’ın ziyaret ettiği firmalara verdiği kartvizitinde “Amerika Birleşik Devletleri Ticaret Bakanlığı Sanayi ve Güvenlik Bürosu, İhracat Kontrol Uzmanı” unvanı yazıyordu.
ABD görevlilerinin, Türk iş insanlarını ziyareti sırasında, “Rusya ile ticaret ve para transferiniz olduğunu tespit ettik. Neden Rusya ile iş yapıyorsunuz?” diye sorarak yaptırım listesine alma konusunda uyardığı bilgisine ulaşılmıştı.
Aydınlık muhabirinin ulaştığı ABD Başkonsolosluğu İhracat Kontrol Uzmanı Gülin Kan Yükseltan, yaptığı ziyaretleri reddetmemişti. Türk firmalarını yaptırımlarla tehdit eden ABD’nin İstanbul Başkonsolosluğunda görevli ABD Ticaret Bakanlığı personelinin isimleri Aydınlık’ın haberinin ardından bakanlığın internet sitesinden kaldırılmıştı.
TÜRK İŞ İNSANLARINA AÇIK AÇIK TEHDİT
ABD Maliye Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo da Türkiye'deki Amerikan Ticaret Odası ve Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği'ne (TÜSİAD) 22 Ağustos 2022'de mektup göndererek Türk şirketlerinin ABD'nin yaptırım uyguladığı Ruslarla iş yapmaları halinde yaptırımların kapsamına girebileceği uyarısını yapmıştı.
The Wall Street Journal gazetesine yazan Adeyemo, “ABD tarafından kara listeye alınan kişilere maddi destek sağlayan her kişi veya kuruluş, ABD yaptırımlarının riski altındadır. Türk bankaları Amerikan bankalarıyla aynı bağları korurken, yaptırım uygulanan Rus bankalarıyla haberleşme-yazışma ilişkisi kuramayacaklar.” sözlerini kullanmıştı.
Aydınlık, ABD’nin Türk iş dünyasına tehdidini 23 Ağustos 2022 tarihinde “ABD Hazinesi TÜSİAD'ı açık açık tehdit etti: Ruslarla iş yapmayın!” başlığıyla yaptığı haberde duyurmuştu.
