ABD yanıt vermedi isimleri kaldırdı! Türk firmalarını yaptırımlarla tehdit eden ABD İstanbul Başkonsolosluğunda görevli personelin isimleri silindi
Kapı kapı Türk firmalarını dolaşarak Rus yaptırımlarına uymaları yönünde tehditler savuran ABD İstanbul Başkonsolosluğu görevlilerinin adları, ABD Ticaret Bakanlığının sitesinden kaldırıldı. Aydınlık o isimleri ve suçlarını kamuoyuna duyurmuştu.
Yusuf Tunçer
Türk firmalarını yaptırımlarla tehdit eden ABD’nin İstanbul Başkonsolosluğunda görevli ABD Ticaret Bakanlığı personelinin isimleri Aydınlık’ın haberinin ardından bakanlığın internet sitesinden kaldırıldı.
Aydınlık, 27 Şubat’ta yayımlanan manşet haberinde, İstanbul Başkonsolosluğu’nda görevli ABD Ticaret Bakanlığı personelinin, Türk firma ve finans kuruluşlarını ziyaret ederek, Rusya ile alışverişi kesmeleri konusunda tehdit ettiğini ortaya çıkarttı. Aydınlık’ın ulaştığı ABD Ticaret Bakanlığı Sanayi ve Güvenlik Bürosu İstanbul Ofisi’nde görevli İhracat Kontrol Uzmanı Gülin Kan Yükseltan, ziyaretleri inkar etmeyip, sorularımıza yanıt vermeye yetkili olmadığını belirterek, aynı ofiste bir üst makamda görevli İhracat Kontrol Sorumlusu Elizabeth Blanch’a yönlendirdi.
WASHİNGTON’DAN 5 GÜNDÜR YANIT YOK
ABD yetkilisi Elizabeth Blanch’e sorularımızı 26 Şubat’ta ilettik aynı gün yazılı olarak, “Talebinizi, incelemeleri için Washington DC'deki BIS (Sanayi ve Güvenlik Bürosu) Kongre ve Halkla İlişkiler Ofisine sunacağım. Saat dilimi farklılıkları ve mevcut iş yükü göz önüne alındığında, bugün mesai bitiminden önce yanıt vermenin mümkün olmayacağını lütfen unutmayın.” yanıtını verdi. Ancak Washington’daki merkezden 5 gündür bir açıklama gelmedi.
WASHİNGTON’DAN YANIT BEKLERKEN İSİMLER SİLİNDİ
Washington DC'den gelecek yanıtı beklerken, haberimizde isimleri geçen Elizabeth Blanch ve Gülin Kan Yükseltan’ın isimleri, Bakanlığın resmi internet sitesinden kaldırıldı. ABD Ticaret Bakanlığı Sanayi ve Güvenlik Bürosu İstanbul Ofisi’nde görevlilerin isim ve iletişim bilgilerinin yer aldığı https://www.trade.gov/turkey-contact-us adresinde unvan ve iletişim bilgileri yer alan Yükseltan ve Blanch’ın, Aydınlık’ın haberinden sonra isimlerinin kaldırıldığı anlaşıldı.
‘UYUM DEPARTMANI ÇALIŞTIĞI BANKAYI İSPİYONLUYOR’
Haberimiz sonrası gazetemize ulaşan bazı iş insanları, ABD baskı ve tehditlerine yönelik özellikle finans ve bankacılık ayağına dikkat çekti. Bankaların ‘uyum departmanlarının’ ABD finans sisteminin ajanları gibi çalıştığını belirten iş insanları, “Uyum departmanları, iş insanlarını ve bankaları yakan departmanlar. Bu kişilerin müşterilerle ilgili kişisel her türlü bilgiye erişme imkanı bulunuyor. Bu görevliler, çalıştığı bankanın işlem bilgilerini ABD’ye ispiyonluyor, verdikleri bilgilerle çalıştığı bankaya baskı uygulanıyor. Canları istemezse, bankanın yönetim kurulu başkanının telefonunu bile açmıyorlar. Yaptıkları, tam olarak casusluk faaliyeti! Bu departmanlarda görevlilerin bir kısmı, Batı’da çalışmış, devşirilmiş kişilerden oluşuyor.” diye kaydetti. İş insanları, bu konuda özellikle bazı bankalardan oldukça şikayetçi.
‘ABDULLAH GÜL DÖNEMİNDE KURULDU’
Eskiden hazine ve dış operasyonlar birimi olduğunu söyleyen iş insanları, uyum departmanlarının Abdullah Gül döneminde faaliyete geçtiği bilgisini paylaşarak, “Uyum departmanlarının acilen kapatılması lazım.” çağrısı yapıyor. Rusların artık Dubai’ye gittiğini de anlatan iş insanları, “Rus kartları bile Dubai’de geçiyor. Biz Troy’a geçiremedik ama Dubai rahatlıkla yapıyor ve kimse onlara bir şey diyemiyor.” ifadelerini kullandı.
TÜRK İŞ İNSANLARI DAVA AÇMAYA HAZIRLANIYOR
Türkiye Birleşmiş Milletler kararı olmadığı için Batı’nın Rusya yaptırımlarına taraf değil. O nedenle, Türk firmalarına yapılan baskı ve uygulamaların hukuki bir dayanağı bulunmuyor. Bu yüzden ABD, finansal sistem üzerinden Türk firmalarına baskı uyguluyor. Görüştüğümüz Türk iş insanları, firmaları ve finans kuruluşlarını ziyaret edip, yaptırım listesine eklemekle tehdit eden ABD görevlileri ile para transferlerini engelleyerek kişisel bütün bilgilerini ABD’ye bildiren bankalar ve bankaların uyum departmanındaki görevliler hakkında dava açmaya hazırlandıklarını söyledi.
‘İSTENMEYEN ADAM İLAN EDİLMELİLER’
Olayın yasal boyutlarını Hacettepe Üniversitesi Milletlerarası Hukuk Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Erdem İlker Mutlu ile konuştuk. Mutlu, suç duyurusuna bile gerek kalmadan çıkan haberlerden sonra savcılıkların re’sen soruşturma başlatması gerektiğini belirterek şunları aktardı:
“Savcılık re’sen yapmaz ise bir şikayet üzerine de harekete geçmek zorunda. Çünkü bu, yasadışı bir faaliyet. Yaptırım için ya Birleşmiş Milletler kararı ya da bakanlıkların yönergeleri olması lazım. Yoksa hukuk dışı bir olay. Baktığımız zaman her ikisi de mevcut değil. Bu sürecin sonunda kişilerin devletlerin ortak mutabakatı olmaksızın böyle davrandıkları ortaya çıkarsa o zaman 'persona non grata' süreci başlar..”
“Bankalar bu bilgileri üçüncü taraflara paylaşamaz. Vatandaşlarımız, ticari sırlarını yabancılara verdikleri, ABD adına faaliyet yürüttükleri, yasal dayanak olmadan işlemlere engel oldukları için savcılıklara bu bankalar hakkında suç duyurusunda bulunabilir. Bu, Kişisel Verileri Koruma Kanunu kapsamına giriyor. Bu faaliyet, ayrıca Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin özel yaşamın korunmasıyla ilgili 8. maddesine de aykırı.”
ABD’NİN TÜRK BANKALARINA OPERASYONU
ABD’nin yaptırımları kapsamında Türk bankalarına yönelik müdahaleleriyle ilgili görüştüğümüz kaynaklar, Emlak Bankası’nın SWİFT sisteminin bir gecede kapatıldığını, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın ABD Dışişleri Bakanı Blinken ile yüzyüze görüşmesi sonucu sorunun çözüldüğünü anlatarak, “Bu kapsamda Nurol Yatırım Bankası ABD’ye kurban verildi.” bilgisini paylaştı. Nurol Yatırım Bankası Aralık 2023’te yaptığı açıklamada, "Bankamızın, yatırım bankacılığı faaliyeti kapsamında birtakım işlemlerine dair Amerika Birleşik Devletleri resmi otoriteleri ile işbirliği içinde görüşmeler başlatılması gereği hasıl olmuştur." demişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan da, ABD Başkanı Joe Biden ile 14 Aralık’ta yaptığı görüşme hakkında gazetecilerin yönelttiği sorulara cevabında; Nurol Bank'taki bir sorundan bahsettiğini ifade ederek, "Biliyorsunuz Nurol Bank ile ilgili bir sorun söz konusuydu. Nurol Bank ile ilgili sorunu da kendisi ile paylaştık." demişti.
Türkiye’de faaliyet yürüten Golden Global Yatırım Bankası’nın da bu kapsamda ABD tarafından kapatılmasının istendiği söyleyen kaynaklar, “Sırada o var” değerlendirmesinde bulundu. Banka, Rusya ve Çin pazarları başta olmak üzere farklı ülkelerden yaklaşık 60 milyon ABD doları tutarında dış ticaret bağlantılı işleme aracılık etmiş.
