ABD’den Çin’e karşı Quad zirvesi önerisi

ABD, Japonya, Avustralya ve Hindistan; Çin’in bölgede yükselen etkisine karşı Quad olarak adlandırılan dörtlü çerçeve kapsamında ilk liderler zirvesini toplamak için hazırlanıyor.

Japan Times’ın dün yayımlanan haberine göre, yeni ABD Başkanı Biden’ın yönetimi dört büyük Hint-Pasifik ülkesinin oluşturduğu gruba yeniden ilgi göstermeye istekli görünüyor. Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, bu grubu ABD’nin Hint-Pasifik politikasının üzerine inşa edilebilecek önemli bir zemin olarak tanımlıyor.

İlgili ülkelerden bir kaynağın Japan Times’a aktardığına göre, ABD diğer ülkelere Quad liderleriyle çevrimiçi bir toplantı düzenleme önerisinde bulundu.

HİNDİSTAN TEMKİNLİ

Görüşmelerin gerçekleşip gerçekleşmeyeceğinin ise, Çin ile sınır paylaşan ve ABD liderliğinin güvenlik ittifaklarının dışında faaliyet gösteren tek Quad üyesi olan Hindistan’a bağlı olduğu söyleniyor. Hindistan’ın bu konuda nispeten daha temkinli duruşuyla tanındığı vurgulanıyor.

Öngörülen toplantı sırasında ilgili ülkelerin, Çin’in bölgedeki deniz yetki alanları iddialarına karşı "Serbest ve Açık Hint-Pasifik" yaklaşımının gerçekleştirilmesi için işbirliğini tartışmaları bekleniyor.

ÇİN’E KARŞI KOALİSYON ARAYIŞI

Resmi olarak Dörtlü Güvenlik Diyaloğu olarak bilinen Quad’ın, ilk olarak 2004 yılında Hint Okyanusu depremi ve tsunami sonrası çıktığı kaydediliyor.

ABD Dışişleri Bakanlığı’na göre ise, ABD, Japonya, Avustralya ve Hindistan’ı içeren Quad 2017’den sonra yeniden canlandırılarak, afet ve insani yardımın ötesine geçti ve "özgür, açık ve kapsayıcı" bir Hint-Pasifik bölgesini geliştirme çabalarına odaklandı.

ABD’nin dörtlü ittifakı, bölgede Çin’in artan etkisine ve gücüne karşı bir potansiyel olarak gördüğü biliniyor.

Bu strateji Obama döneminde “Çin’i Yeniden Dengeleme Stratejisi” olarak açıklanmış, Trump döneminde de yeni “Hint-Pasifik Stratejisi” olarak lanse edilmişti.

2020’de yapılan bir Quad toplantısında Trump yönetiminin Dışişleri Bakanı Pompeo, dört ülkenin oluşturduğu ittifakın önemine dikkat çekerek, Çin Komünist Partisi’ne karşı ittifakı kurumsallaştırmayı umduklarını söylemişti.

Biden yönetimi ise, Hint-Pasifik’i kritik önemde bir jeopolitik kategori olarak ele alıyor.

‘ÇİN EN CİDDİ RAKİP’

Geçen hafta Dışişleri Bakanlığı’na ilk resmi ziyaretini yapan ABD Başkanı Biden, dış politika öncelikleri arasında Çin ve Rusya ile mücadele olduğunu açıklamıştı.

Biden, "Yarının Amerikan liderliği, Çin'in artan emellerine ve Rusya'nın demokrasimize zarar vermeye yönelen eylemlerine karşı yeni bir momentum yakalamalıdır" şeklinde konuşarak ABD'nin küresel düzlemde bu iki ülke ile rekabet halinde olduğunu vurgulamıştı.

Çin'in ABD için en ciddi rakip olduğunu dile getiren Biden, "En ciddi rakibimiz Çin'in refahımız, güvenliğimiz ve demokratik değerlerimiz için ortaya koyduğu meydan okumanın farkındayız” ifadelerini kullanmıştı.

TAYVAN BOĞAZINA SAVAŞ GEMİSİ

Diğer yandan Biden’ın göreve gelmesinden bu yana ABD’ye ait bir savaş gemisinin ilk kez Tayvan Boğazı’nı geçtiği açıklanmıştı.

ABD Donanması 7. Filo sözcüsü Teğmen Joe Keiley, Arleigh Burke sınıfı güdümlü füze destroyeri USS John S. McCain’in, 4 Şubat’ta Tayvan Boğazı’ndan “uluslararası hukuka uygun olarak rutin bir geçiş” gerçekleştirdiğini belirterek, “Savaş gemisinin Tayvan Boğazı’ndan geçişi, ABD’nin özgür ve açık bir Hint-Pasifik’e olan bağlılığını gösteriyor. ABD ordusu, uluslararası hukukun izin verdiği her yerde uçmaya, yelken açmaya ve çalışmaya devam edecek” diye konuşmuştu.