ABD’den denizlerde Çin’le rekabet hamlesi

Çin'in denizcilik alanındaki ilerleyişi ABD’nin yeni adımlar atmasına neden oldu. Plan, ABD mallarının ABD gemileriyle taşınması, Çin yapımı gemilerden ABD limanlarında yüklü ücret alınması gibi hamleler içeriyor.

Yayınlanma: 23 Şubat 2025, 14:53 Güncellenme: 23 Şubat 2025, 14:55

ABD’den denizlerde Çin’le rekabet hamlesi

A⁺ A^-

HABER MERKEZİ

ABD Ticaret Temsilciliği Ofisi, Çin yapımı gemilerden ücret alınmasının yanı sıra ABD mallarının bir bölümünün Amerikan gemileriyle taşınmasını zorunlu kılacak bir plan hazırladı.

Geçen cuma günü açıklanan plan, Çin'in denizcilik, lojistik ve gemi inşa sektörlerindeki uygulamalarına yönelik olarak Biden döneminde başlatılan ve Trump'ın göreve gelmesinden dört gün önce sonuçlanan bir ticaret soruşturmasının ardından geldi. ABD soruşturması, Pekin'in bu sektörlerde haksız bir hâkimiyet kurduğu sonucuna varmış ve konunun ele alınması için “acil eylem” gerektiğini belirtmişti. Ancak planın kabul edilmesi halinde, Amerikalı üreticiler daha yüksek nakliye maliyetleri ile karşılaşacak.

Bloomberg’in haberine göre, ABD kendi savaş gemilerini üretebiliyorken ve Avrupa için yolcu gemileri inşasında dünya lideri konumundayken, küresel ticari gemi inşasına ise üç Asya ülkesi hakim durumda. Günümüzde Çin, Güney Kore ve Japonya, küresel ticari gemi inşasının yüzde 90'ından fazlasını üstleniyor.

ABD Ticaret Temsilciliği Ofisi, cuma günü yaptığı açıklamada, Çin'in denizcilik, gemi inşa ve lojistik sektörlerini hakimiyet altına almayı hedeflediğini, bu alanda küresel rekabeti etkili bir şekilde bitirdiğini ve büyük bir pazar payı kazandığını bildirdi. Çin'in pazar payı 1999'da küresel tonajın yüzde 5'inden daha azken 2023'te yüzde 50'nin üzerine çıktı. Ofis, Çin'in geçen yıl ocak ayı itibarıyla dünya ticari filosunun yüzde 19'una sahip olduğunu ve gemi konteynerlerinin yüzde 95'inin üretimini kontrol ettiğini kaydetti.
Joe Biden'ın ticaret temsilcisi olarak görev yapan Katherine Tai, geçen ay ABD'nin ticari gemi inşasında dünyada 19. sırada yer aldığını ve her yıl beşten az gemi inşa edebildiğini söylemişti. Buna karşılıksa Çin'in yılda 1700'den fazla gemi inşa ettiğini bildirmişti.

KADEMELİ DÜZENLEME

ABD Ticaret Temsilciliği Ofisi, Çin yapımı gemiler bir ABD limanına girdiğinde, 1 milyon dolara varan bir vergi de dahil olmak üzere çeşitli hizmet ücretleri alınmasını öneriyor. Yönetim ayrıca tüm ABD mallarının deniz yoluyla taşınmasına yönelik bazı kademeli düzenlemeler öneriyor. Başlangıçta deniz yoluyla ihraç edilen Amerikan ürünlerinin en az yüzde 1'inin hem ABD bandıralı hem de ABD tarafından işletilen gemilerle taşınması gerekecek. Gereklilikler giderek artacak, yedi yıl sonra eşik yüzde 15'e yükselecek ve nihayetinde gemilerin ABD'de inşa edilmesi gerekliliğini de kapsayacak. Söz konusu düzenleme ile Amerikan gemilerinin inşası ve kullanımının teşvik edilmesi planlanıyor. Nitekim Jones Yasası olarak bilinen federal yasa uyarınca da malların ABD limanları arasında taşınması sırasında ABD yapımı, tescilli ve mürettebatlı gemiler kullanılması mecburi.

Cuma günü önerilen ve 1974 tarihli Ticaret Yasası'nın 301. Bölümü uyarınca uygulanacak olan yeni tedbirler, önümüzdeki ay yapılması planlanan halka açık bir duruşma kamuoyunun incelemesine sunulacak. Ancak Bloomberg ekliyor: “ABD yapımı gemilerin kullanımını teşvik etmeyi amaçlayan bu planın, yüzyıllık korumalara rağmen erozyona uğrayan Amerikan gemi inşa kapasitesini geri kazanmaya yeteceği açık değil.

Çin ABD Denizcilik