ABD’den S-400 teklifi iddiası

ABD’nin, Türkiye’ye uyguladığı CAATSA yaptırımlarını ve F-35 satışının önündeki engeli kaldırmak için, S-400’lerin İncirlik’te ABD kontrolündeki üsse nakledilmesini önerdiği iddia edildi.

Kathimerini'nin edindiği özel bilgilere göre, ABD yaz aylarında Türkiye'nin Rus S-400 hava savunma sistemleri satın almasıyla başlayan sorunun çözümü için, “Ankara’nın füzeleri kendi topraklarında tutmasına resmen izin verecek ancak esasen kontrolünü ABD'ye devredecek” ayrıntılı bir teklif sundu.

Daha öncekilerden ileri bir aşamada olduğu belirtilen görüşmeler kapsamında, üst düzey ABD'li yetkililerin, Rus sistemlerinin Adana’daki İncirlik Üssü’nün ABD kontrolündeki bölgesine nakledilmesi önerisini gündeme getirdikleri ileri sürüldü.

Kathimerini, bu şekilde Türkiye’nin kendisi açısından uluslararası bir utanç anlamına gelecek bir geri dönüşten kaçınırken, Rusya ile yaptığı sözleşmenin şartlarını ya da olası bağlayıcı maddelerini de ihlal etmemiş olacağını yazdı.

Bunun, S-400’leri “yumuşak” bir şekilde “hizmet dışı bırakma” formülü olduğunu belirten Kathimeri, şöyle devam etti:

“Konunun karmaşıklığına rağmen, her iki taraf da ilgili görüşmelerin başarılı bir sonuca ulaşmasını istiyor gibi görünüyor, zira bu, Washington ve NATO için önemli bir sorunu çözecek ve Ankara'nın F-35 savaş uçağı programına geri dönmesini sağlayacaktır.”

‘GÖRÜŞME 1-2 TEMMUZ’DA YAPILDI’

Kathimerini, Türkiye ile ABD arasındaki görüşmelere ilişkin edindiği özel bilginin, eski Pentagon yetkilisi Michael Rubin tarafından da teyit edildiğini yazdı. Rubin, Beyaz Saray ve Pentagon yetkililerinin söz konusu teklifi temmuz ayında çok üst düzey Türk yetkililere sunduğunu iddia etti. Rubin şöyle konuştu:

“Bölgedeki kaynaklarım, ABD Savunma Bakanlığının uluslararası güvenlik işlerinden sorumlu Müsteşar Yardımcısı Celeste Wallander ile Başkan'ın özel danışmanı ve ABD Ulusal Güvenlik Konseyi'nin Avrupa'dan sorumlu kıdemli direktörü Michael Carpenter'ın 1-2 Temmuz 2024 tarihlerinde Türkiye'ye yaptıkları ziyaret sırasında, Türk muhataplarıyla F-35 anlaşmasının yeniden canlandırılması konusunu görüştüklerini söylüyor. F-35 programına yeniden girme karşılığında Türkiye'den S-400'leri ABD'ye teslim etmesini ya da İncirlik Üssü’nde ABD kontrolündeki bölgeye transfer etmesini talep ettiler.”

‘TÜRKİYE KABUL ETMEDİ’

Kathimerini'nin iki taraf arasındaki müzakerelerin tam olarak ne aşamada olduğuna yönelik sorusuna ise Pentagon Sözcüsü Javan Rasnake, “2019'dan bu yana Türkiye'ye S-400 sistemini satın alması ve bunun yasalarda yer alan sonuçları konusundaki tutumumuzu ilettik. ABD'nin bu konudaki pozisyonunda ya da mevzuatında herhangi bir değişiklik olmadı.” yanıtını verdi.

Ancak bu yanıtın yeterli olmadığını düşünen gazete, ABD'nin tutumunda ve mevzuatında olası değişikliklerin yakın zamanda gerçekleşebileceğini ve yeni formüller arandığını ekledi.

Kathimerini’nin kaynakları, Türkiye'nin yanıtının ise şu aşamada olumlu olmadığını bildirirken, konuyla ilgili görüşmelerin bu hafta New York'taki Birleşmiş Milletler Genel Kurulu esnasında devam edeceğini kaydetti. Türkiye’nin teklifi kabul etmediğini Rubin de teyit etti.

Ancak habere göre Washington'daki hissiyat, S-400 meselesi çözüldükten sonra CAATSA (Amerika'nın Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası) yaptırımlarının kaldırılması ve Ankara'nın F-35 programına yeniden dahil edilmesi konusunda ilerlemeye istekli olduğu yönünde.