ABD’li BM yetkilisi Jeffrey Sachs'ın konuşması Forum’a damga vurdu: Savaş Esad yüzünden çıkmadı, NATO komutanında savaş çıkarılacak ülke listesi vardı

Antalya Diplomasi Forumu’na katılan Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Çözümleri Ağı Başkanı Prof. Dr. Jeffrey Sachs’tan Suriye savaşıyla ilgili dikkat çeken ifşalar geldi. Sachs, savaşın sebebinin Esad olmadığını, ABD’nin kararıyla çıktığını söyledi. Eski ABD Başkanı Barack Obama’nın başlattığı Timber Sycamore Operasyonu'yla Suriye’deki grupların eğitilip savaştırıldığını belirten Sachs, 2012’de hazırlanan barış anlaşmasının da ABD’nin itirazıyla rafa kalktığını anlattı.

5 YILDA 7 SAVAŞ LİSTESİ

Sachs, bu savaşın köklerinin 2001’e uzandığını, İsrail’in güçlenmesi için bölgede bazı ülkelerle savaşın NATO ve Pentagon tarafından planlandığını açıkladı. Sachs “Listeyi 2001 yılında Wesley Clark’tan (eski NATO eski Başkomutanı, emekli Orgeneral) almıştık. Pentagon’da kendisine verilen belgede ‘beş yıl içinde yedi savaş’ hedeflenmişti.” dedi.

Antalya Diplomasi Forumu kapsamında dün "Suriye: Uzlaşan ve Yeniden İnşa Edilen Ülke" başlıklı panel düzenlendi. Moderatörlüğünü Al Sharq Forumu Başkanı Wadah Khanfar'ın yaptığı panele Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz, Birleşmiş Milletler (BM) Dünya Gıda Programı (WFP) İcra Direktörü Yardımcısı Carl Skau, Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen ve Birleşmiş Milletler (BM) Sürdürülebilir Kalkınma Çözümleri Ağı (SDSN) Başkanı Prof. Dr. Jeffrey Sachs konuşmacı, Omran Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı Ammar Kahf ise yorumcu olarak katıldı.

Ekonomi profesörü de olan Jeffrey Sachs’ın Suriye’deki krizde ABD ve İsrail’in rolüne ilişkin konuşması dikkat çekti. Sachs’ın konuşmasındaki vurgular şöyle:

SURİYE’DEKİ SAVAŞ ESAD’IN BASKISINDAN ÇIKMADI’

“Bu savaşın tamamı, Beşar Esad'dan kaynaklanmadı. Washington’da 2011 yılında Esad’ı devirmek üzere bir karar alındı. Aslında bu karar İsrail’den çıktı. Bu, İsrail hükümetinin 25 yıldan uzun süredir taşıdığı bir arzuydu.

“Netanyahu’nun fikri, Orta Doğu’yu İsrail’in isteğine göre şekillendirmekti. İsrail’e karşı olan her hükümeti devirmek istiyor. Bu süreçte bir dostu da vardı: CIA ve ABD hükümeti. Yani Suriye’deki bu savaş, Esad’ın baskısından ya da diktatörlüğünden çıkmadı.

‘TİMBER SYCAMORE’LA CİHATÇILARI EĞİTTİLER’

“Bu savaş, 2011 baharında Obama tarafından verilen Esad’ı devirme emriyle başladı. Bu programın bir adı bile vardı: Operation Timber Sycamore. ABD, bu bölgedeki diğer ülkelerle birlikte, özellikle cihatçı olan savaşçıları eğiterek rejimi devirmek için hazırladı. Bu süreç, Suriye’de 600 binden fazla insanın ölümüne yol açtı ve savaş 14 yıldır sürüyor. Bu savaşın sonucu, CIA’nın 2011’de istediği şeydi. ABD tarafından silahlandırılan cihatçı gruplar iktidarı ele geçirdi. Bunu net bir şekilde söylemek istiyorum çünkü bölgede barış, gerçek diplomasiye dayalı kamu diplomasisi olmadan mümkün değil; CIA operasyonlarına dayalı bir sistemle barış sağlanamaz.

İSRAİL’İN İSTEDİĞİ 6 SAVAŞ

“İsrail, tüm Orta Doğu’yu militarize ettiği sürece barış olmayacaktır. Çünkü Suriye savaşı, İsrail’in teşvik ettiği altı savaşın sadece biridir. Bunlar arasında Lübnan, Irak, Suriye, Libya, Somali ve Sudan da yer alıyor.

“Liste bizde vardı. Bu listeyi 2001 yılında Wesley Clark’tan (NATO eski Başkomutanı emekli Orgeneral) almıştık. Pentagon’da kendisine verilen belgede ‘beş yıl içinde yedi savaş’ hedeflenmişti. Bu yedi savaşın sadece biri hâlâ gerçekleşmedi; o da İsrail’in büyük bir arzu duyduğu İran’a karşı ABD savaşı. Bugün bile İsrail bu savaşı kışkırtmaya çalışıyor.

‘EMPERYALİSTLER SÖZ SAHİBİ OLDUKÇA BARIŞ GELMEZ'

“Yani Suriye savaşı, bölgesel bir trajedinin parçasıdır. Bugün Gazze, Batı Şeria, Lübnan, Suriye, Irak, Sudan, Güney Sudan ve Libya’daki trajediler, ABD ve müttefiki İsrail’in sorumluluğundadır. Bu savaşların hiçbiri zorunlu değildi. Hepsi birer tercihti. Hepsi, ABD’nin hangi ülkede hangi rejimin var olacağına karar verme fikrine dayanan rejim değişikliği operasyonlarıydı. Bölgenin kendi geleceğini belirleyemediği, dış emperyal güçlerin söz sahibi olduğu süreçte barış olmayacak. Barışın tek yolu, bu bölgenin kendi kaderini kendisinin tayin etmesidir, dış güçlerin değil.

‘BUNLAR AMERİKAN SAVAŞLARI’

“Ve İsrail, bu savaşları tek başına yapamaz. Bunlar Amerikan savaşlarıdır. Amerika finansmanı sağlar, askeri desteği verir, deniz kuvvetlerini, mühimmatları sağlar. ABD’nin desteği olmadan İsrail bir gün bile savaşamaz. İsrail, ABD bu sürece tam anlamıyla operasyonel düzeyde katılmamış olsaydı Gazze’de bir soykırım işleyemezdi. Sadece siyasi değil, doğrudan ve günlük operasyonel destekten bahsediyorum. Bu sona ermeli.

‘BÖLGE 100 YILDIR PARÇALANIYOR’

“Bu bölge 100 yıldır parçalanıyor. Önce Britanya İmparatorluğu, ardından Amerikan İmparatorluğu tarafından... Ve bu hâlâ devam ediyor. Bugün bile yanı başımızda bir soykırım yaşanıyor. İnsanlar açıktan, alenen öldürülüyor çünkü ABD bunun araçlarını sağlıyor. Suriye’de olan da budur. ABD tarafsız mı? Asla. Bu savaşın başlıca aktörüdür.

2012’DE HAZIRLANAN BARIŞ ANLAŞMASI

“Bu arada bizzat biliyorum. 2012’de BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon, eski Genel Sekreter Kofi Annan’ı Suriye’de barışı sağlamak için özel temsilci olarak atadı. Kofi Annan’ı severdim. Ban Ki-moon’u da severdim. İkisiyle de çalıştım. Kofi Annan, 2012’de Suriye için bir barış anlaşması hazırladı. Barış sağlanıyordu. Peki neden gerçekleşmedi? Tüm taraflar barışı kabul etti, sadece biri hariç: Amerika Birleşik Devletleri.

ABD’NİN ŞARTIYLA BOZULDU

“ABD, ‘Esad ilk günden gitmezse barış olmayacak’ dedi. Diğer taraflar ise bir süreç başlatılabilir, seçim olabilir, 2-3 yıl sürebilir gibi öneriler sundu. Ama ABD kesin şekilde ‘Hayır, Esad gitmeli, yoksa biz engelleriz’ dedi. Ve bu yüzden Kofi Annan görevinden ayrıldı. O zamandan beri 500 bin kişi daha öldü. Bu tür bir suçun normalleşmesine izin vermemeliyiz.

‘FİLİSTİN BM ÜYESİ OLMALI’

“Bu bölge 30 yıldır kesintisiz savaşta, hatta bence 1967’deki Altı Gün Savaşı’ndan bu yana, yani 57 yıldır savaş halinde. Çünkü uluslararası hukukun dürüst bir muhasebesi yapılmadı. Dürüst diplomasi olmadı. Sürekli askerileşme süreci yaşandı. Oysa hemen bugün barış sağlanabilir.

“Bana göre tek yapılması gereken şey, ABD’nin Filistin’in BM’de 194. üye devlet olarak tanınmasına yönelik vetosunu kaldırmasıdır. Bu gerçekleşirse tüm bölge normalleşir, bölgedeki tüm savaşlar biter. Ama İsrail, ABD politikaları üzerinde etkiye sahip ve buna izin vermiyor. Daha büyük bir İsrail istiyor: İsrail’in Suriye’de, Lübnan’da, Batı Şeria’da, Doğu Kudüs’te, Gazze’de olmasını istiyor. Bu tutum sona ermediği sürece barış gelmeyecek. Yani ABD bu savaşta tarafsız mı? Elbette hayır. Son 14 yıldır bu savaşın baş aktörü olmuştur.”