ABD’nin enerji stratejisi: Türkiye’yi devre dışı bırak, AB’yi kendine bağla

Brüksel’in açıklamaları, AB’nin şimdi de ABD’ye bağımlı hale gelmeye başladığını gösteriyor. Financial Times’e konuşan Avrupa Komisyonu Enerji Direktörü Ditte Juul Jørgensen, önümüzdeki on yıllarda Avrupa’nın ABD’den gelecek LNG’ye ihtiyaç duyacağını söyledi. Rusya - Ukrayna Savaşı’nın başlamasından sonra AB ile ABD arasında 2030’a kadar sürecek bir LNG ticareti anlaşması imzalanmıştı. Öte yandan, 2030 sonrası için anlaşma yapmayı düşünen şirketler tereddüt içindeydi. Jørgensen’in bu açıklamasıyla, ABD’den yapılacak enerji ithalatına dair ileri tarihli anlaşmaların da önü açılmış oldu. AB uzun süredir tüm siyasi vurgularını iki odak üzerine inşa ediyor: ekonomisinin kırılganlığını azaltmak için ekonomik bağımsızlığını sağlamak ve iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini azaltmak için yeşil enerjiye geçmek. Ancak AB’nin ABD LNG’sine yönelik olarak açıkladığı program, bu hedeflerin ikisiyle de çelişiyor. Konuyu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Tuğçenur Ekinci Furtana, Aydınlık Avrupa için değerlendirdi.

İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Tuğçenur Ekinci Furtana

“ABD TÜRKİYE’Yİ DEVRE DIŞI BIRAKMAK İSTİYOR”

Dr. Tuğçenur Ekinci Furtana, doğal gazda AB’nin en önemli tedarikçilerinden biri olan Türkiye’nin de bu süreçten olumsuz etkileneceğini ifade etti. Bunun yanında, bu sürecin AB’nin diğer enerji ticaret partnerleriyle arasını açacağını belirtti ve Türkiye’nin devre dışı bırakılmak istendiği konusunda uyardı: “Enerji politikalarını bağımsız ilerleterek bir enerji üssü olmak isteyen Türkiye, ABD tarafından istenmiyor. Hindistan-Orta Doğu-Avrupa Ekonomik Koridoru’nda halihazırda enerji geçiş rotası olan Türkiye’ye bu yüzden yer verilmiyor. ABD’nin bu alandaki politikaları Türkiye’nin stratejik önemini azaltmaya ve onun bağımsız politikalar izlemesini engellemeye yöneliyor.”

AVRUPA ABD’YE BAĞIMLI HALE GELİYOR

Ekinci Furtana, bu sürecin AB’nin ABD’ye olan bağımlılığının artmasına yol açacağını ifade etti: “AB, bağımsız politikalar izliyordu ancak BM ve NATO marifetiyle ABD, AB’yi Rusya - Ukrayna savaşının bir tarafı olmaya zorladı. Bu, onu ABD’ye daha muhtaç hale getirdi. Oysa AB, en azından tarafsız kalarak “riski azaltma” (de-risking) diye ifade ettiği, tedarikçilerini çeşitlendirme politikasını daha sağlıklı uygulayabilirdi.”

ABD ile AB’nin farklı çıkarları olduğunu belirten Ekinci Furtana, ABD’nin AB’yi zorla bazı politikalara yönlendirdiğine dikkat çekti: “AB’nin Çin ile imzaladığı Kapsamlı Yatırım Anlaşması (CAI), AB’nin bağımsız politika yürüttüğünün göstergelerindendi. Oysa ABD’nin baskısıyla İtalya, bu anlaşmadan çekilmek zorunda kaldı.”

AB, riski azaltma politikası çerçevesinde özellikle enerji ve kritik hammaddeleri ithalat yaptığı ülkeleri çeşitlendirmeye çalışıyordu. Oysa bugün AB’nin ABD’ye daha bağımlı hale gelmeye başladığını belirten Ekinci Furtana, bunun AB’nin kendi takvimini de sekteye uğratacağını söyledi.

AB’NİN İKLİM TUTARSIZLIĞI

AB, ekonomik sebeplerle yeşil dönüşüm diye nitelenen iklim düzenlemelerini erteliyor.

Ekinci Furtana, bir taraftan fosil yakıt kullanımını bitirmeyi hedeflediğini söyleyen AB’nin, LNG alımını uzatacağını açıklamasıyla, bu konuda tutarlı olmayan bir görüntü sergilediğine vurgu yaptı. Ekinci Furtana “Yeşil dönüşümde planlar bozuldu. Rusya - Ukrayna savaşı sistemdeki birçok dengeyi yerinden oynattı. Bir taraftan enflasyon, yıllardır bu sorunu yaşamayan ülkeler için ciddi sorun oldu. Savaşın etkisi, enflasyon baskısı, enerji güvenliği riski buradaki baskıyı artırdı.

Bu üçü olmasaydı belki yeşil dönüşüm zamanında gerçekleşebilirdi. Zaten üreticiler, hanehalkları ve tüccarlar pandemi, savaş ve tedarik sıkıntıları neticesinde zor durumda kaldı. O yüzden iklim düzenlemelerindeki bu ertelemeler, farklı alanlarda da ortaya çıkabilir” dedi.