ABD'nin 'Kola' planı
ABD, Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya alınmasında ısrarlı. Hedef, Baltık'ta ve Arktik'te Rusya'yı sıkıştırmak. “Kola Yarımdası”nda Rusya'nın yoğun nükleer silahları, denizaltıları bulunuyor. Yarımada sadece bir karayolu ve bir demiryolu ile Rusya'nın geri kalanına bağlanıyor. Amaç, bu ulaşımı kesmek.
Rusya'nın Ukrayna'daki 'Özel Askeri Harekâtı'nın başlamasıyla birlikte İsveç ve Finlandiya'da NATO rüzgarları esmeye başladı. 2 ay öncesine kadar halkın İttifak'a katılma konusundaki desteği yüzde 25'lerdeyken, bu oran şimdilerde yüzde 75'lere fırladı. Özellikle ABD, bu iki ülkeyi “işgal” masallarıyla uyutarak Rusya'yı çevreleme politikasına dahil etmeyi planlıyor. Rusya ise bu iki ülkenin NATO'ya katılmasının bölgeye daha fazla huzur ve istikrar getirmeyeceği konusunda ısrarcı. Aslında ABD'nin NATO'yu genişleterek yürüttüğü plan, Rusya'nın güvenlik kaygılarının çok da yersiz olmadığını gösteriyor. Son olarak İsveç ve Finlandiya'nın üyeliği ile devreye sokulacak 'Kola' planı ise Rusya için tam anlamıyla beka meselesi...
RUSYA'NIN STRATEJİK BOĞAZI TEHLİKEDE
Rusya'nın kuzeyinde bulunan ve Norveç ile Finlandiya sınırında kalan yarımadaya “Kola Yarımdası” deniliyor. Bu bölge dünyanın en yoğun nükleer silah koleksiyonlarından birine ev sahipliği yapıyor. Rus caydırıcılığının bir numaralı unsuru olan nükleer denizaltılar, bu yarımadada bulunan Murmansk'taki üslerde konuşlanıyor. Benzer şekilde Rus Hava Kuvvetlerinin uzun menzilli stratejik bombardıman uçakları ile en kritik hava unsurları da Kola Yarımadası'nda. Tupolev Tu 160 Blackjack'ler, Tu 122N Backfire'lar ve Tu 95 Bear'lar... Kola Yarımadası'ndaki koridor boyunca hepsi sıralanmış durumda. Bunun yanında nikel madenlerinden balıkçılığa, hidroelektrik santrallerine kadar Rusya için çeşitli ekonomik kaynaklar da bölgede yer alıyor.
Bu noktada temel sorun, Kola Yarımadası'nın tamamının yalnızca bir karayolu ve bir demiryolu ile Rusya'nın geri kalanına bağlanması. Yaklaşık 700 kilometrelik bu hat, Rusya için stratejik bir boğaz durumunda. Uzmanlara göre şu anda Rusya ile NATO savaşa girecek olsa, bu hat nispeten güvenli kalabilir çünkü NATO'nun buraya ulaşmasının tek yolu Norveç'teki dar bir geçit. 30 kilomtrelik bu geçitten de saldırı olasılığı oldukça düşük. Fakat Finlandiya'nın NATO'ya katılmasıyla birlikte tehlikenin boyutu katlanıyor. Rusya'nın Kalingrad sayılmazsa NATO ülkeleri ile 450 kilometrelik bir sınırı bulunuyor. Bu sınır Finlandiya ile birlikte 1650 kilometreye çıkıyor. Özetle stratejik boğaz tehdit altına giriyor ve buranın savunması için yüzbinlerce askerden oluşan birliklere ihtiyaç olduğu değerlendiriliyor. Çünkü NATO'nun bu boğazı keserek Rusya'yı üslerden uzak tutması için Finlandiya üzerinden göndereceği birkaç sabotaj grubu yeterli. Üstelik hat boyunca uzanan çam ormanları da oldukça iyi kamuflaj sağlıyor.
BALTIK NATO GÖLÜ'NE DÖNÜYOR
Diğer yandan Finlandiya ve İsveç'in İttifak'a katılması, Baltık Denizi'ni tam anlamıyla bir NATO gölüne çeviriyor. Rusya'nın günümüzde 4 bölgede ana deniz üssü bulunuyor ve bunlardan en yoğun kullanılanlardan biri Baltık'taki deniz üssü. Saint Petersburg şehrinde yer alan bu üsten demir alan bir savaş gemisi, şu an Estonya, Letonya, Litvanya ve Polonya karasularına uğramadan Danimarka'ya kadar ulaşabiliyor. Fakat Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya girişiyle birlikte Rusya için 'temiz' deniz alanı neredeyse kalmayacak. Bugün Rus savaş gemileri, özellikle denizaltılar, Atlantik'e çıkarken Finlandiya ve İsveç tarafından tespit edilseler bile, NATO tarafından tespit edilmeden seyredebiliyorlar. Fakat son İskandinavlar da NATO'ya katılırsa, tüm radar tespitlerini NATO ile paylaşmaya başlayacaklar. Dahası dünyanın 'tehlikeli' denizaltılarından sayılan İsveç'in Gotland sınıfları da artık başa bela olacak.
ARKTİK ROTASI VE NADİR METALLER
ABD için Finlandiya ve İsveç'in Baltık'a olan kıyıları kadar Arktik'le olan ilgisi de oldukça önemli. Her ne kadar bu iki ülkenin doğrudan Arktik Okyanusu'na kıyısı bulunmasa da, ikisi de konumu itibarıyla Arktik Konseyi'nin üyesiler. Bölge, hem buzulların erimesiyle yeni bir ticaret rotasının sinyallerini vermesi hem de barındırdığı hidrokarbon kaynakları bakımından dünyaya yepyeni fırsatlar sunuyor ve 'Geleceğin Ortadoğusu' olarak adlandırılıyor. Şimdilik yılda 2 ay geçişlere izin veren Arktik rotası, Süveyş rotasına göre Busan ile Rotterdam arasındaki mesafeyi 7 bin mil kısaltıyor. Bu da gemilere yaklaşık 16 günlük bir avantaj sağlıyor. 2050 yılına kadar Asya ve Avrupa arasındaki toplam konteyner ticaretinin yüzde 10'unun bu rota üzerinden yapılacağı tahmin ediliyor. Bölgede ise tartışmasız bir Rus üstünlüğü var.
Diğer yandan Arktik Okyanusu'nun küresel doğalgaz rezervlerinin yüzde 30'u ile ham petrol rezervlerinin yüzde 13’ünü barındırdığı düşünülüyor. Fakat bundan çok daha önemlisi, nadir metaller bakımından zengin bir bölge olması. Dünyada 17 çeşit nadir metal bulunuyor ve bu elementler askeri ekipmanlardan yüksek teknolojili elektroniğe kadar birçok alanda kullanılıyor. Nadir metaller güdüm sistemleri ve İHA'lar gibi önemli sistemlerin de olmazsa olmazı. Şimdilik Çin bu konuda bir monopol durumda ve nadir metallerin yüzde 80'ini üreterek tüm dünyaya ihraç ediyor. ABD ise bir şekilde bölgeye girerek bu tekeli kırmanın peşinde. O nedenle Shell'den Total’e ve Exxon Mobile’e kadar pek çok enerji devi, şimdiden bölgeye gelmiş durumda.
