ABD’ye Güney Pasifik’te soğuk duş: Sherman aradığını bulamadı

Fakat Sherman’ın Solomon ziyaretinde beklentisi karşılanmadı.

Sherman’ın Çin’e karşı sınırlama stratejisi kapsamındaki Güney Pasifik turu ABD için zorlu geçiyor. Nitekim bölge ülkeleriyle ekonomik ilişkilerin yanı sıra askeri ilişkileri de geliştiren Çin’i engellemek ABD’nin sandığından daha zor. Solomon Adaları’nın en büyük ticaret ortağı Çin ile yıllık ticaret hacmi 400 milyon doların üstünde.

ABD'nin Çin'i sınırlamak amacıyla Güney Pasifik de dahil olmak üzere Asya-Pasifik bölgesinde gerilimi artırma girişimi, Güney Pasifik ülkeleri tarafından pek sıcak karşılanmıyor, çünkü bu ülkeler piyon olmak istemiyor.

İSİM VERMEDEN ÇİN’İ HEDEF ALDI

Sherman, Solomon Adaları ziyaretinde ülkenin başbakanı Manasseh Sogavare ile başkent Honiara’da bir araya geldi. Görüşmede Kovid-19 aşılarının sağlanması, yoksulluğun azaltılması, turizm yatırımlarının artırılması ve Solomon Adaları'ndaki patlamamış mühimmatın (UXO) azaltılmasına yönelik çabaların derinleştirilmesi gibi alanlarda işbirliği konuşuldu. Aynı zamanda ikili bölgesel ve küresel güvenliği etkileyen gelişmeleri de tartıştılar.

Sherman katıldığı İkinci Dünya Savaşı anma etkinliğinde ise Çin’i hedef aldı. “Kurallara dayalı uluslararası düzeni ortadan kaldırmaya çalışan hükümetlerin olduğunu” söyleyen Sherman, ABD Başkanı Joe Biden'ın Pasifik Adası ülkeleriyle güçlü bağları bir öncelik olarak gördüğünü ve bölgede jeopolitik gerilimlerin arttığını vurguladı.

SHERMAN’A YANIT: BAŞBAKAN ETKİNLİĞE KATILMADI

ABD tarafından düzenlenen Japonya, Avustralya ve Yeni Zelanda'dan bakan ve yetkililerin katıldığı törene Solomon Adaları Başbakanı Manasseh Sogavare katılmadı. Daha önce etkinliğe katılıp konuşma yapacağı belirtilen Sogavare’nin anmaya gelmemesi ABD’ye soğuk duş oldu. Solomon Star News haber ajansının aktardığına göre göre Sherman daha sonra düzenlediği basın toplantısında, “başbakanın ABD ile Solomon Adaları arasında yeni bir ortaklık kurmak için büyük bir fırsatı kaçırdığı için üzgün olduğunu” söyledi.

ÇİN İLE GÜVENLİK ANLAŞMASI

Solomon Adaları, Batı ve müttefiklerini daha önce Çin ile yaptığı güvenlik anlaşmasıyla şaşırtmıştı. Çin, Okyanusya ülkesi Solomon Adaları ile savaş gemilerinin limanları kullanmasına ve adalarda donanma üssü kurmasına olanak sağlayacağı öne sürülen güvenlik paktını nisan ayında imzalamıştı. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Wang Wenbin, yaptığı açıklamada, Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ve Solomon Adaları Dışişleri Bakanı Jeremiah Manele'in, iki ülkenin güvenlik alanında işbirliğine yönelik hükümetler arası çerçeve anlaşmaya imza attığını belirtti. Wang, "tarafların sosyal düzenin sağlanması, insan yaşamının ve mülkiyetin güvenliğinin korunması, insani yardım ve doğal afetlerle mücadele alanlarında işbirliği ile Solomon Adaları'nın kendi güvenliğini sağlama kapasitesini arttırmayı hedeflediğini" ifade etti. Wang, anlaşmanın "üçüncü tarafları hedef almadığını", "mevcut ikili ve çok taraflı güvenlik işbirliği mekanizmalarına paralel ve uyumlu olduğunu" vurguladı.

JAPON ASKERE SALDIRI

Japonya ve Yeni Zelanda Savunma Bakanlarının da katıldığı anma etkinliğinde Japon Donanması mensubu bir askere kesici aletle saldırı yapıldı. Solomon Adaları'ndaki Japon Büyükelçiliği'nden bir sözcü askerin, Bloody Ridge'deki hizmeti sırasında bıçaklandığını doğruladı. Sözcü, saldırının hangi gerekçeyle yapıldığını bilinmediğini de sözlerine ekledi. Askerin hafif yaralandığını ve tedavi altına alındığı belirtildi. Saldırganın ise Solomon Adaları vatandaşı olduğu ve gözaltına alındığı bildirildi.

ALTERNATİF BİLE OLUŞTURAMIYOR

ABD, hegemonyasını kaybederken özellikle Asya-Pasifik bölgesinde adım atmaya çalışıyor. ABD Başkanı Joe Biden, Tokyo'da kaldığı sürede Asya-Pasifik için yeni bir ekonomik çerçeve önermişti. Biden’ın yeni bir çerçeve diye sunduğu plan ise, Hint-Pasifik Ekonomik Çerçevesi (IPEF).

Fakat Çin’in sabırla inşa ettiği Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık (RCEP), 1 Ocak 2022’de yürürlüğe girdi. Dünyanın en büyük serbest ticaret anlaşması olarak bilinen RCEP'nin aralarında Güney Kore, Çin, Japonya ve ASEAN ülkelerinin de bulunduğu 15 üyesi bulunuyor. RCEP, 2,27 milyar insanın yaşadığı bölgeyi ve 26,1 trilyon dolarlık içeren GSYİH’yi kapsıyor.

Son yapılan ASEAN Dışişleri Bakanları Zirvesi’nde ise üye ülkeler Tayvan konusunda Tek Çin ilkesine bağlılıklarını bir kez daha dile getirmişti.

İKİ BİN KİŞİLİK TEMEL ATMA TÖRENİ

Çin bölgede ilişkileri ekonomik olduğu gibi askeri anlamda da hızla atıyor. Çinli ve Kamboçyalı yetkililer, 8 Haziran’da Kamboçya'nın güneybatıdaki Preah Sihanouk eyaletinde bulunan Ream Deniz Üssü'nde Çin'in yardımıyla bir yenileme projesine başladığını açıklamıştı. Temel atma törenine Kamboçya Başbakan Yardımcısı ve Savunma Bakanı Tea Banh, Çin'in Kamboçya Büyükelçisi Wang Wentian ve yaklaşık 2 bin kişi katıldı. Banh, projenin Kamboçya'nın deniz toprak bütünlüğünü koruma, suçla mücadele etme kapasitesini arttırma ve deniz kapasitesini güçlendireceğini söyledi. Wang, “Tamamlandığında, bu modern tesislerin Kamboçya'nın bağımsızlığını, barışını, güvenliğini, egemenliğini ve toprak bütünlüğünü korumaya ve ayrıca Kamboçya Kraliyet Silahlı Kuvvetleri'nin (RCAF) bölgesel ve uluslararası alanda imajını güçlendirmeye önemli ölçüde katkıda bulunacağına inanıyorum.” ifadelerini kullandı.