AB’nin iklim düzenlemesi Türkiye’yi vuracak

Türkiye’de de güncel tartışmalara konu olan iklim düzenlemeleri, birçok ülkede üreticileri zor durumda bırakmaya devam ediyor. AB’nin Yeşil Mutabakat kapsamında uyguladığı azot salımı kısıtlamaları İrlandalı süt üreticilerini zor durumda bıraktı. Çiftçiler sürülerini küçültmek zorunda kalacak. İrlanda’da tartışmalara konu olan son düzenlemeyi ve Türkiye’ye dayatılmak istenen kısıtlamaları Ziraat Mühendisi Prof. Dr. Cengiz Çakır ile konuştuk. Çakır, AB karar mekanizmasının dışında kalan ülkelere bu politikaların doğrudan dayatıldığına ve bundan çiftçilerin zarar göreceğine dikkat çekti.

Prof. Dr. Cengiz Çakır

AB’nin iklim düzenlemesi, İrlandalı süt üreticilerinin sürülerini küçültmek zorunda bırakacak. Financial Times’in haberine göre İrlanda hükümetinin, Avrupa Birliği’nin nitrojen (azot) salınımını kısıtlamaya yönelik uygulamalarına boyun eğmesi, çiftçileri zor duruma sokuyor. Hükümetin AB’nin ilgili kararını geri çevirme şansının olmadığını açıklamasının ardından, çiftçilerin önümüzdeki dört ay içinde sürülerini küçültmek zorunda kalacakları tahmin ediliyor. Bu durumda çiftçiler ellerindeki hayvanları itlaf etmek ya da satmak istemiyorlarsa, arazilerini genişletmek zorunda kalacaklar. Bu koşullardan yaklaşık 3 bin süt üreticisi çiftçinin etkilenmesi ve İrlanda ekonomisinin 240 milyon avro zarar görmesi bekleniyor.
Vatan Partisi Merkez Karar Kurulu Üyesi, Ziraat Mühendisi Prof. Dr. Cengiz Çakır, fazla miktarda ortaya çıkan azotlu bileşiklerin oluşturabileceği hasarlardan bahsetti. Çakır, kararın ülkelerin iradesi dışında alındığının ve hem çiftçiler hem de doğa açısından daha büyük zararlar doğurabileceğinin altını çizerek sözlerini şöyle sürdürdü: “Sıvı ve katı gübrede hayli fazla azot ve fosfor vardır ve olgunlaştırılmış hayvan gübresi bitki yetiştiriciliğinde kullanılan en makbul gübredir. Avrupa'daki çiftliklerde dar bir mekânda çok fazla hayvan barındırıldığı için elde edilen gübreyi tarlalarda kullanarak sarf etme imkanı yoktur. Yağışlarla süzülerek yeraltı sularına karışınca kanserojen olan nitrat ve nitrit kirliliği başlamış demektir. Azotlu bileşikler çok çabuk yıkanır, fosforlu bileşikler daha stabildir, ama sonuçta ikisinin de yoğunluğu artınca tehlike arz eder.”

İTLAF DAHA BÜYÜK ZARARLAR DOĞURUR

Çakır, Avrupa Parlamentosu seçimlerindeki dengesizliğe ve düşük nüfuslu ülkelere dayatılan politikalara değinerek “Brüksel'de alınan kararlar herkesi bağlar. Avrupa Parlamentosu’na nüfusla orantılı olarak temsilci gönderilmektedir. Lokomotif durumundaki Almanya ve Fransa ne demişse o olur. İrlanda, Letonya, Estonya gibi küçük ülkelerin karar süreçlerini etkileme şansı yoktur. İrlanda’da belirli sayının üstünde hayvan yetiştiremeyecek olan üreticiler elbette zarara uğrayacaktır. Hayvanlarını satacak yer bulamayıp itlaf edenlerin zararı çok daha büyük olacaktır. İtlaf edilen hayvan gömüldüğü yerde de kirlilik yaratmaya ve gaz salımına bir süre daha devam edecektir.” dedi.

TÜRKİYE ZARAR GÖREBİLİR

Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı’nın AB düzenlemelerine yönelik yaptığı açıklamaya göre, 1 Ekim 2023 itibariyle yürürlüğe girecek düzenlemeyle gübrenin de dahil olduğu çeşitli ürünlerin ithalatına bazı iklim vergileri uygulanacak. Çakır, bu uygulamadan Türkiye’nin önemli derecede etkileneceğine dikkat çekerek şunları söyledi: “Türkiye'de bitkisel üretimde Akdeniz, Ege ve Marmara bölgelerinde yoğun bir şekilde kimyasal gübre kullanılmaktadır. Kullanılan gübrelerin yarısı azotlu gübredir. Maalesef azotlu gübrelerin yarısı da bitkiler tarafından alınmadan yıkanarak yerüstü ve yeraltı sularına karışmaktadır. Karar mekanizmasında yer almadan AB mevzuatına uyma zorunda bırakılan ülkemiz elbette zarar görecektir. İhracatımızın çoğu Batı ülkelerine yapılmaktadır.”

ÜRETİCİLERDEN TEPKİ, AB’DEN TEHDİT

İrlanda Süt Üreticileri Birliği Başkanı Pat McCormack, hükümetin AB’nin dayattığı nitrojen sınırlarına uymasını “alçakça bir teslimiyet” olarak değerlendirdi. McCormack, İrlanda’nın milyarlarca avroluk süt endüstrisinin düşük alım fiyatları ve üretim kısıtlamaları nedeniyle tehdit altında olduğunu vurguladı. McCormack, İrlanda tarım ve hayvancılık sektörlerine ait en karlı alanların Avrupa Komisyonu’na teslim edildiğini ve hükümetin bu süreçte neredeyse hiç direniş göstermediğini söyledi.
AB genelinde uygulanan 170 kilogram sınırına karşın, İrlanda’da hektar başına 250 kilogramlık nitrojen tavanı uygulanıyor. İlgili düzenlemeyle bu tavan hektar başına 220 kilograma düşürülecek. AB yetkililerinden konuya ilişkin yapılan açıklamada ise, İrlanda için sağlanan bu istisna iznin devam etmeyeceği vurgulandı. AB Çevre Komiseri Virginijus Sinkevičius, İrlanda’dan yeni düzenlemelere daha fazla uyum talep etti. Aksi takdirde yeni izinlerin verilmeyeceğini belirtti. Sinkevičius İrlanda’nın su göstergeleri yeterince iyileşmediği için, nitrojen sınırı konusunda çiftçilerin talep ettiği düzenlemenin yapılmasının mümkün olmadığını ifade etti.