Adalet Bakanı Bekir Bozdağ açıkladı! İşte yeni kira düzenlemesinin şifreleri!

Kimi ev sahiplerinin kira artışları konusunda çok fahiş talepleri olduğunu ifade eden Bozdağ, "Kiracılar, bu artış talepleri karşısında zorda kalıyor. Ya evi boşaltması ya dava konu olup yargılama süreçleri ve başka nedenlerle ciddi bir huzursuzluk olduğu ortada. Özellikle İstanbul gibi büyükşehirlerimizde bu, daha büyük bir soruna dönüşmüş durumda. Onun için bu kiralarda fahiş artışların önüne geçmek, hem ev sahibinin hukukunu koruyarak hem de kiracının hukukunu koruyarak ortak bir formül arayışı nedeniyle Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımızın öncülüğünde Adalet Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, bir de Ticaret Bakanlığı’mız müşterek bir hazırlık yürütülüyor." dedi.

YENİ DÜZENLEMEYLE İLGİLİ ÇALIŞMA YÜRÜYOR

Bakan Bozdağ, Çevre Bakanı'yla yaptıkları görüşmede şu başlıklar hakkında konuştuklarını söyledi:

"Birinci başlık; İlk defa kiraya verecek ev sahibi, kiraya tutacak kişi arasındaki bu, kira miktarı ile ilgili nasıl bir ölçü konulabilir? Bununla ilgili bir çalışma yapılması talimatını verdik. Arkasından, oturanlarla ilgili artış oranı nasıl olacak, ne olacak, neye göre yapılacak? TÜFE, TEFE, diğer enflasyon rakamları, başka şeyler. Bütün bunları da dikkate alarak hem ev sahibinin hem de kiracını hukukunu koruyan ortak bir formül. İkinci formül de bu konu üzerinde olacak. Bunlarla ilgili çalışmalar yapılıyor. Bunların denetimi nasıl yapılabilir? Bunun üzerine de bir çalışma yapılıyor.

Tabi vergi kanunlarımız da diğer kanunlarımızda da bu konu ile ilgili yeterli mevzuat var, mevcut mevzuattan da ilham alarak oradaki bazı öneriler kanunda geçen kısımlar var. Onları şimdi somutlaştırmak istemiyorum belki değişebilir. Oran üzerinden bir belirleme yapacağız, miktar üzerinden değil. Onun üzerinde son aşamaya gelindiğini buradan ifade etmek isterim. Tabi bu geçici bir düzenleme olacaktır, onun da altını çizeyim, kalıcı bir düzenleme değil, geçici bir düzenleme yapacağız. O süre bittikten sonra da bu eski hale tekrar devam edeceğiz. "

"KİRA İHTİLAFLARINI ARABULUCU ÇÖZECEK"

Arabuluculuk sistemi hakkında da konuşan Bozdağ, "Arabuluculuk konusunu biz Bakanlık olarak yeni dönemde belki bu paketin içine de koyarız. Ama kira ihtilaflarını arabulucuya devretmeyi ve bu usulle çözmeyi hedefliyoruz. Bunun çok faydası var. Bir, kısa sürede mesele halledilecek. İki, usul ekonomisi bakımından tasarruf yapılacak. Üçüncüsü, mahkeme masrafları, diğer masraflardan tasarruf edilmiş olacak, taraflar arasındaki ihtilafın husumete dönüşmesi önlenmiş olacak. Kısa süre içerisinde arabulucunun bu ihtilafları çözeceğine inanıyoruz ve arabuluculuk müessesesinin çok faydalı olacağını da düşünüyoruz. Çünkü bu konuya ilişkin haberler kamuya yansıdıktan sonra çok sayıda olumlu tepki aldık. “Şimdiye kadar olumsuz tepki hemen hemen hiç görmedim” dersem abartmış olmayız. Bu da çok hayırlı bir iş. Esasında bizim alternatif uyuşmazlık çözüm yollarını Türkiye’de çoğaltmamız hem yargının üzerindeki iş yükünü alma bakımında hem ihtilafların kısa sürede daha ekonomik bir biçimde çözümünü sağlama bakımından oldukça faydalı olduğunu geçmiş uygulamalarda biz gördük. Ama sabahki konuşmamda da söyledim arabuluculuk olsun uzlaştırmacılık olsun yeni hukuk müesseseleri olduğu için tabi bir çekinceyle karşılandı başlarken, “Nasıl olacak, nasıl gidecek, ne girecek, niye giriyor? Falan mı, filan mı?” Bir sürü bunun altında, üstünde şey aradılar, “Başka bir hedef mi var amaç mı var niyet mi var?” Ama gelinen noktada özellikle ilk iş uyuşmazlıklarında arabuluculuğa başladık ve gelinin noktada çok büyük bir başarıyı elde ettik. Şimdi başka konular da arabulucuya intikal etti. Uzlaştırmacıya da hakeza yeni dönemde inşallah kira ihtilafları başta olmak üzere başkaca konuları da arabulucuya aktarmayı düşünüyoruz. Bunun yararını gördük, faydasını gördük, bu fayda nedeni ile toplumun üzerinde ittifak geleceği yüzde 50’nin üzerinde “İyi oldu” denebilecek konuları tespit ediyoruz ve o toplumsal uzlaşmaya da burada dikkat ederek arabulucuya aktarmaya devam edeceğiz. Şimdi uzlaştırmayla ilgili cezada biliyorsunuz yapıyoruz; Orada da bizim uzlaştırmanın kapsamını genişletmemiz gerekiyor. Fakat böyle hapis cezasına göre değil de çünkü bazı suçlar var hapis cezası miktarı az ama toplumun hassas olduğu konuları içeriyor. O nedenle orada seçki yaparak kapsamı genişletmenin daha doğru olacağını düşünüyoruz ve onun üzerinde de bir çalışma yaptığımızı bilmenizi isterim. O seçki nedeniyle de bazı yeni suç tiplerini toplumun da “Evet bu da uzlaştırmaya gitmeli” diye düşündüğü suç tiplerini, ceza miktarlarını ve suçun niteliğini dikkate alarak, uzlaştırma kapsamına almayı düşünüyoruz."

DOLAR-EURO ÜZERİNDEN KİRA ALINMASI

"Şu anda Dolar ile Euro ile kira yok şuanda Türkiye’nin uygulaması, kalktı o, benim bildiğim yasa çıktı. Ama şimdi maalesef kalkmasına rağmen muvazaalı bir şekilde de devam ettiğini görüyoruz. Bunun işte kira denetim konusunda Türkiye’de esasında yetkili ve görevli bir merci yok.

Burada işte hem Maliye Bakanlığı, hem Çevre Bakanlığı hem Adalet Bakanlığı makulü arıyoruz, herkesin kabul edeceği çözümü arıyoruz ve artan fiyatlar karşısında tabi ev sahiplerinin de hukukunu koruyan ama öte yandan da burada talep sahibi olan kiracıların da hukukunu koruyan biraz da külfeti paylaştıran bir formülü ortaya koyacağız."

ŞİKAYET HATTI UYGULAMASI

Yüksek kira artışlarıyla ilgili şikayet hattı oluşturulabileceğini söyleyen Bozdağ şunları ifade etti:

"Sözleşme hürriyetini de bizim orada korumamız lazım, sözleşme serbestisini korumamız gerekiyor, öte yandan kişiler arasındaki sözleşme hürriyetine kamu gücünün etkin müdahalesini kalıcı şekle koymak bizim ekonomi politikalarımız bakımından doğru değil. Onun için de burada hassas terazi dengesi olduğunu açıkça ifade etmekte fayda var. Buradaki amaç birilerini cezalandırmak değil, işin doğrusu teraziyi dengeli tutabilmek. Çünkü bu ihtilaflar dediğim gibi aralarında çıkarsa hukuki ihtilaf sonuçta yargıya gidecek, cezayı gerektiren bir konu değil. Herhangi bir ceza da burada öngörülmesi söz konusu değil. Çünkü sözleşmeden dolayı cezalar hürriyeti bağlayıcı bir ceza konulmayacağı Anayasa’nın 38. Maddesi’nde yanılmıyorsam açık bir şekilde ifade ediliyor. O yüzden herhangi bir cezai yaptırım düşünülmüyor, doğru da değil zaten."

İLK KİRALARDA YÜKSEK RAKAMLAR

"Geçici olmak kaydı ile bir formül üzerinde çalışılıyor. Şu anda Avrupa’nın bazı ülkelerinde uygulanan formüller var, evin maliyeti üzerinden, emlak değeri üzerinden, bir oranlama ile hesap yapan ülkeler var, vergi geliri üzerinden oranlamayla hesap yapan ülkeler var. Yani bu konuda dünyada muhtelif örnekler var. Şimdi biz bu örnekleri inceliyoruz, bize yakın, bizim toplumumuzun kabul edebileceği ve doğru olduğunu düşündüğümüz örneklerden istifade edip, ya onların birini aynen alırız, ya da biz kendimize göre onlardan istifade ile ederek yeni bir formül üretebiliriz. Çünkü Hollanda’da ve başka ülkelerde bu anlamda birtakım düzenlemeler var, oradan istifade edilecek, ona göre konulacak. Tekrar söylüyorum; Ev sahibinin hukukunu da koruyacak, kiracının hukukunu da koruyacak… Sadece burada böylesi bir zamanda fırsatçılık yaparak, fahiş fiyatla hak etmediği bir kira bedeli almak isteyenin önüne geçilecek. Yoksa hak ettiği kira bedelini elbette herkes alacak. Ama ülkedeki artan fiyatlar nedeni ile hak etmediği bir kirayı almaması sağlanacak. Yoksa herkes evini dilediği gibi kiraya verecek ona bir müdahale yok. "