Adalet Bakanlığından Başarılı Uygulama: İftiraya Geçit yok
Lekelenmeme Hakkı kapsamında 2021 yılında 165 bin 286 kişi asılsız ihbarlarla lekelenmedi. Yargı Reformuyla güçlendirilen bu düzenlemeyle 4 yılda 469 bin 288 kişi hakkında Soruşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar (SYOK) verildi.
Kişilerin vazgeçilmez ve devredilmez haklarından olan masumiyet karinesinin korunması amacıyla hayata geçirilen Lekelenmeme Hakkı kapsamında 2021 yılında 165 bin 286 kişi asılsız ihbarlarla lekelenmedi. Yargı Reformuyla güçlendirilen bu düzenlemeyle 4 yılda 469 bin 288 kişi hakkında Soruşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar (SYOK) verildi. Adalet Bakanı Abdulhamit Gül de 8 Kasım 2021’de katıldığı Masumiyet Karinesi ve Lekelenmeme Hakkı Sempozyumu’nda "84 milyon vatandaşımızın dünya görüşü, yaşam tarzı, mezhebi, meşrebi, etnik kimliği ne olursa olsun şerefi, onuru, itibarı devlete emanettir. İnsanın lekelenmeme hakkı da bütün insanlığın hakkıdır" diyerek, konuya verilen önemi anlatmıştı.
VATANDAŞLARIN LEKELENMEME HAKKI KORUNUYOR
694 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 2017 yılında Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 158’inci maddesinde yapılan düzenleme sonrasında 4 yılda yapılan 734 bin 795 ihbardan 469 bin 288 dosyada SYOK verildi. Böylece yaklaşık 470 bin kişinin lekelenmeme hakkı korunmuş oldu. Uygulama ile yargılamalarda soyut ve maddi dayanaktan yoksun soruşturma dosyalarıyla kişilerin herhangi bir denetimden geçmeksizin ‘şüpheli’ olarak nitelendirilmesinin önüne geçildi. Asılsız, soyut ve maddi dayanaktan yoksun ihbar ve şikayetlerin önüne geçilerek vatandaşların şeref ve itibarının zedelenmemesi sağlandı.
YRS VE İHEP’DE YER ALIYOR
Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne (AİHS) uygun olarak hayata geçirilen ve Yargı Reformu Strateji Belgesiyle (YRS) güçlendirilen düzenlemeyle, kişilerin vazgeçilmez ve devredilmez haklarından olan masumiyet karinesinin ihlal edilmesinin önüne geçiliyor. YRS’nin ilk amacı olan Hak ve Özgürlüklerin Korunması ve Geliştirilmesi başlığında yer verilen lekelenmeme hakkı, İnsan Hakları Eylem Planı’nında (İHEP) da Yargı Bağımsızlığı ve Adil Yargılanma Hakkının Güçlendirilmesi amacının 3’üncü maddesinde geniş yer bulunuyor. Lekelenmeme hakkı ile bir araştırma yapılmasını gerektirmeyecek derecede açık şekilde anlaşılan ihbar ve şikayetler doğrudan soruşturma konusu yapılmıyor, kişiler yersiz şekilde adli kayıtlarda ‘şüpheli’ sıfatıyla anılmıyor. Böylelikle telafisi mümkün olmayan zararlara sebebiyet verilmesi ve lekelenmeme hakkının zedelenerek masumiyet karinesinin ihlal edilmesi engelleniyor.
