Afetzede sanayiciye ek vergi çıkardılar
Afet bölgesinde üretim tesisleri bulunan sanayicilere, şirket merkezleri İstanbul'da yer aldığı için ek vergi çıktı. Teşvik bölgesinde olduğu halde destek dışında kalan sanayiciler durumu bakanlıklara yazı ile bildirdi.
Kurumlar vergisi mükelleflerinin istisna kazanç üzerinden yüzde 10 ek vergi, yurt dışından elde edilen istisna kazançlar üzerinden ise yüzde 5 oranında ek vergi hesaplanmasına yönelik karar, Resmi Gazete'de yayımlandı. Böylece TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen 4901 sayılı Kanunla Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında yatırım yaparak indirimli kurumlar vergisi uygulamasına hak kazanan mükelleflere 2022 hesap döneminde yararlandıkları indirimli kurumlar vergisi tutarı üzerinden yüzde 10 oranında ek vergi getirildi. Karara iş dünyası tepkili. Daha önce TÜSİAD, İSO, Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD), Türkiye Bilişim Vakfı (TBV) ve Girişimcilik Vakfı da düzenlemeye yazılı açıklamalarla itiraz ettiler.
TEŞVİK İÇİN GELDİLER 10'DA 1'İNİ GERİ VERDİLER
Deprem bölgesi 11 ili kapsıyor. Deprem illerinde kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan kurumlar söz konusu vergiden muaf tutuldu. Ancak, deprem bölgesi kabul edilen illerde yatırım yapan kurumlar vergisi mükelleflerinin büyük bir kısmının vergi mükellefiyetleri, deprem bölgelerinde değil, başka şehirlerde. Merkezi İstanbul’da ve diğer illerde olan şirketler, kamu tarafından sağlanan teşvikler nedeniyle Anadolu’da yatırım yaptılar fakat beyaz yaka çalışan sıkıntısı gibi nedenlerle şirket merkezlerini değiştirmediler. Deprem bölgesinde milyonlarca dolarlık yatırım yaparak fabrikalarında binlerce işçi çalıştıran şirketler, yararlandıkları indirimli kurumlar vergisi tutarı üzerinden yüzde 10’luk ek vergi yükümlülüğü altına girdi. Böylece daha önce deprem bölgesine yatırım yaparak vergi indirimi alan şirketler, deprem bölgesine yapılacak harcamalar nedeniyle getirilen ek vergiye tabi oldu. Yani devlet verdiğinin bir kısmını geri alacak.
BAKANLIĞA İLETTİLER
Mükellefler, kurumlar vergisi beyannamesinin ekinde verdikleri indirimli kurumlar vergisi tablolarında hangi teşvik belgesinden dolayı ne kadar indirimli kurumlar vergisinden yararlandıklarını beyan ediyorlar. Sanayiciler, bu tablolara bakılarak Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın deprem bölgesinde yatırımları olan şirketleri bu ek vergiden muaf tutmasını istiyorlar. Durum Hazine ve Maliye Bakanlığı'na iletildi. Kısmen olumlu dönüş de alındı. Fakat henüz bir düzenleme yapılmadı. Düzenleme yapılmazsa sanayiciler zaten deprem mağduru iken bir de üstüne ek vergi ödemiş olacak. Deprem bölgesindeki birçok tesis çalışamaya başlasa da çalışan yokluğu nedeniyle kapasitelerinin yarısı oranında çalışabiliyor. Hatta bu oran bazı tesislerde çok daha az. Deprem bölgesinde üretim tesisi olan birçok işletme zorluklarla mücadele ederken üzerine bir de ek vergi bindirilmesi anlaşılabilir değil.
Diğer yandan Company Global CEO’su Egemen Antmen de yaptığı yazılı açıklamada ek verginin özellikle teknoloji temelli girişimler için sıkıntı yaratacağına yönelik şunları söyledi: “Girişimler ilk yıllarında çoğunlukla kâr etmez ve düzenli aralıklarla yeni finansmana ihtiyaç duyar. Uygulamanın yeni yatırım turuna hazırlanan girişimler ve onların potansiyel yatırımcıları için olumsuz etkileri olabilir. Start-up'lar güncel koşullarda çok kısıtlı kaynakları zarar etmek ve para yakmak pahasına insan kaynağına, ekipmana, Ar-Ge’ye ayırıyor. Çalışan iş modellerini yalnızca finansal kaynak yetersizliğiyle başarısızlığa sürükleyebilecek ek vergi uygulaması, melek yatırımcıların ve yerli girişim sermayesi fonlarının yanı sıra, Türkiye girişimcilik ekosistemine ilgi duyan kurumsal yatırımcılarda da çekimserliğe sebep olabilir. Girişimcilere ve yeni iş fikirlerine verdikleri teşvik ve desteklerle ABD, Birleşik Krallık, Dubai, Almanya, Hollanda, Estonya, Malta gibi ülkeler, globale açılmak isteyen girişimcilerin ilk hedef pazarları arasında öne çıkıyor.
Söz konusu ek vergi uygulaması, yurt dışında şirket kurma taleplerini artırabilir. Bu durumda ülkemiz, geleceğin unicorn’larının Türkiye’de kurulmaları halinde oluşturacakları katma değeri baştan kaybetme riskiyle karşı karşıya kalabilir.”
ÜÇ KRİTİK SORUN DEVAM EDİYOR
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkan Vekili ve İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Tecdelioğlu, "Çin'in çok rekabetçi fiyatlarla piyasaya girişine karşı önümüzdeki dönemde; daha fazla Ticaret Heyeti görüşmeleri, daha fazla fuar katılımı ve uzak ülkeler stratejisi kapsamında daha fazla ülkeyi ziyaret edeceğiz." dedi.
Kahramanmaraş merkezli yaşanan deprem felaketinin sektör ihracatını yüzde 10 etkilediğini ifade eden Tecdelioğlu, "Mutfak sektörümüz, metal sektörümüz deprem coğrafyasında çok fazla. Fabrikalar halen yüzde 30-40 kapasitede çalışıyor." diye konuştu.
Enflasyonla paralel giden istikrarlı bir kur istediklerini dile getiren Tecdelioğlu, sektörde yaşanan sorunları şöyle sıraladı: Düşük kur, finansmana erişim zorluğu, kısa vadeli ve yüksek faizli kredi.
TEŞVİK SONRASI İŞ DÜNYASINA ÇAĞRI
Deprem sonrasında zarar gören illerin kalkınmada öncelikli 6. bölge kapsamına alınmasını öneren TÜGİAD Genel Başkanı Çevikel, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın destek kararını imzalamasının ardından iş dünyasını bölgeye yatırıma çağırdı. TÜGİAD’ın önümüzdeki günlerde bu amaçla bölgeye gideceğini açıklayan Nilüfer Çevikel, “Ancak deprem nedeniyle birçok alanda kayıp yaşayan sanayicilerin kısa sürede kendilerini toparlayıp yatırım yapmaları zor. Bu nedenle bizlerin de elini taşının altına koyup bölgeye yatırım yapmamız şart.” mesajı verdi. Çevikel, destek kararının ardından özellikle hızlıca hayata geçirilebilecek enerji, teknoloji ve topraksız dikey tarım gibi sektörler ile yüzde yüz yerli ve milli ürün üreterek ihraç edebilmek amacıyla üyelerimizden oluşan bir heyetle yeniden bölgeye gideceklerin söyledi.
