Afganistan'ın son Yahudisi: Taliban'dan memnunum

Afganistan'ın son Yahudisi olarak bilinen Zablon Simintov, Nisan 2021'de Kabil hükümetindeki politikacıları ve ABD'yi Afganistan'da barışı sabote etmekle suçlamış ve bu sebeple istemeyerek de olsa Afganistan'ı Eylül 2021'de kalıcı olarak terk edeceğini açıklamıştı.

Taliban'ın zaferi ve iktidara gelmesi Zablon Simintov'un kararını değiştirdi. 1998'de de Taliban'ın iktidara gelmesinden sonra istikrar ve güvenlik gerekçesiyle Kabil'e geri dönen Simintov, yine aynı sebeplerle Afganistan'da yaşamaya devam edeceğini, İsrail'deki ailesinin yanına sadece tatillerde gideceğini açıkladı.

Zablon Simintov, “Benim evim Afganistan, dinim Yahudilik ama ben kendimi Afgan sayıyorum. Şu an Afganistan'da güvenlik ve istikrar sağlandı. Bu ülkeden ve sinagogumdan ayrılmak istemiyorum. İsrail'deki ailem kalıcı olarak oraya yerleşmemde ısrar ediyor ama sadece tatillerde İsrail'e onların yanına gitmeyi düşünüyorum. Taliban istikrarı sağladığında 1998'de Afganistan'a dönmüştüm. Yine aynı sebeple ve bu kez umarım savaş da kalıcı olarak biteceğinden Afganistan'da yaşamaya devam edeceğim.” dedi.

İSRAİL ÖZEL UÇAK GÖNDERECEKTİ

İsrail, nisan ayındaki açıklamalarının ardından Simintov'u alıp İsrail'e getirmek üzere özel uçak göndereceğini açıklamıştı. Bu teklif üzerine Simintov hemen değil eylül ayında İsrail'e yerleşmeyi düşündüğünü belirtmişti. Simintov kararını değiştirmeseydi, eylül ayında İsrail'in göndereceği özel uçak Simintov'u Kabil'den İsrail'e taşıyacaktı.

AFGANİSTAN'IN SON YAHUDİSİ

1959'da Afganistan'ın Herat şehrinde doğan Zablon Simintov, yetişkinliğinde başkent Kabil'e yerleşti ve halı tüccarlığı yaptı. 1992'de Afgan gruplar arasında çıkan iç savaşın Kabil'i yerle bir etmeye başladığı sırada Simintov'un evinin de zarar görmesiyle ailesiyle birlikte Türkmenistan'a yerleşti.

Bu dönemde ailesi İsrail'e yerleşmeye karar verirken Simintov, savaşın ardından Afganistan'a dönme umuduyla İsrail'e yerleşmedi ve ailesinden ayrıldı.

Simintov nihayet 1998'de Taliban rejiminde Afganistan'ın istikrara kavuştuğunu düşünerek Kabil'e geri döndü ve halı tüccarlığına devam etti. Bir yandan da Taliban'dan aldığı izinle Kabil Sinagogu'nu işletti.

Taliban döneminde genel olarak huzurlu yaşadığını ifade eden Simintov, o dönemde tek huzursuzluğunun Afganistan'ın bir diğer Yahudisi İzak Levin'den (1925-2005) kaynaklandığını ifade ediyor.

Ailesi İsrail'e yerleşip kendisi Afganistan'da kalan Levin ile Afganistan'da son kalan iki Yahudi olmalarına rağmen Simintov arasında sorunlar yaşandı.

Simintov, Sinagog'un işletilmesi ve özellikle de bu sinagogdaki 15. yüzyıldan kalma tarihi Tevrat'a sahip olma konusunda Levin ile kavga ettiklerini ifade etti.

Simintov, sırf bu sebeple gerçek olmadığı halde Levin ile birbirlerini Taliban yönetimine “İsrail ajanı” olarak şikâyet ettiklerini, Taliban'ın ikisini de aynı şikayetle gözaltına aldığını söylemişti.

Simintov, Taliban bu suçlamaları soruşturduğunda meselenin kişisel husumet kaynaklı karşılıklı bir iftira olduğunu görüp kendilerini serbest bıraktığını itiraf etti.

ABD'nin Afganistan işgaliyle Kuzey İttifakı'nın Taliban rejimini devirip Kabil'e girdiği esnada şehirde giriştiği yağmada Simintov'un halı dükkânı da yağmalandı.

Simintov 2005'te kavgalı olduğu diğer Yahudi İzak Levin'in ölmesiyle Afganistan'ın son Yahudisi oldu. Simintov 2002'de henüz İzak Levin sağken The New York Times ile yaptığı röportajda Levin hakkında “Onunla konuşmuyorum, o bir şeytan, köpek bile ondan daha iyidir.” demişti.

TAŞKENT HAHAMI İCAZET VERDİ

Kabil'in sinagogunu tek başına işleten Zablon Simintov, Yahudi şeriatına göre sadece hahamların Yahudi şeriatına göre kestiği hayvanların etini yiyebilir. Haham olarak yetiştirilmemekle beraber Yahudilik hakkında bilgili olan Zablon Simintov kendisine Özbekistan'ın başkenti Taşkent'te yaşayan bir hahamın, hahamlık icazeti verdiğini söylüyor. Böylece Simintov bir haham olarak Kabil'de tek başına ibadet ediyor ve kendi yiyeceği et için hayvan kesebiliyor.

TALİBAN: HUZUR İÇİNDE YAŞAYACAKLAR

Afganistan'da yönetime gelen Taliban hareketi, ülkede diğer dinlerden olan azınlıkların huzur içinde yaşayabileceğini belirtmişti. Afganistan'da şu an Hristiyan ve Yahudi topluluklar bulunmamakla beraber çoğunlukla başkent Kabil'de birkaç bin Sih ve Hindu yaşıyor. Taliban yetkilileri geçen günlerde bu toplulukları ziyaret etmiş, ülkedeki Sih ve Hindular Taliban'ın yönetime gelmesinden memnun olduklarını belirtmişlerdi.