Ağrı Dağı Efsanesi- İshak Paşa Sarayı

Yaşar Kemal’in Ağrı Dağı efsanesi kitabındaki o yürek yakan aşkı düşündüreceğim, dağların doruklarında, gölün kıyısında gezdireceğim. Kartalların kanat değdirip gökyüzüne çıktığı Küp Gölü’nde Ahmet’in kayıp olmasını anlatacağım. Şimdi Van’dan yola çıktık gidiyoruz, haydi hızlı yürüyün.

Van’dan yola çıktık. Önce Muradiye Şelalesi’ne uğrayalım. Serinliği içimize çekelim. Su zerrecikleri uçup gelsin elimize yüzümüze konsun. Oradan Çaldıran’a doğru yol alalım. O büyük savaşın yapıldığı mekanları adımlayarak, çevredeki yaylacılara bakarak gidelim. Öylesine güzel bir yayla ki. Süt sağanlar koyun otlatanlar yolun kıyısında. Volkanik Tendürek Dağı’nda volkanik kalıntılara bakarak yola devam edelim.
Bir tepeyi dönünce Ağrı Dağı çıkacak karşımıza. Evet Ağrı bugün pırıl pırıl... Hem Küçük Ağrı da yanında. Şanslıyız her zaman Ağrı’yı göremezsiniz. Bulut kaplar günlerce haftalarca yüzünü göstermez. Bakabildiğiniz kadar bakın. Bembeyaz karlı tepesine masmavi gökyüzüne. Bakın aşağıda da bir köy var. Onu da alalım kadraja...
Köyü geçip Doğubeyazıt’a doğru gidelim artık. Ağrı her an değişen görsel panoramalarla karşımızda. Doğubeyazıt’ta dinlenince İshak Paşa Sarayı’na gideceğiz. Doğubeyazıt’tan çıkıp düzlüğü geçince, yol dikiliyor işte orada muhteşem eser karşımıza çıktı. Öylesine haşmetli ki, önündeki boşluğa, ovaya kol kanat geriyor; müthiş bir eser...

İSHAK PAŞA SARAYI

Ben size 20 yıl önce çektiğim fotoğrafı sunacağım. Çünkü o zaman daha özgündü. Çatı kaplamaları fotoğraflardan gördüğüm kadarıyla özgünlüğüne zarar vermiş. Bu muhteşem eser, 1874 yılında Çıldıroğullarından II. İshak Paşa döneminde yapılmış. Osmanlı mimarisinin en önemli örneklerinden birisidir. Ben size bölümlerini camisini avlusunu pencerelerini anlatmayacağım. Nasıl olsa içeri girdiniz haydi siz dolaşın ve anlatın gördüklerinizi...

İshak Paşa Sarayı’nın karşısında, Kürt alimlerinden Ahmedi Hani’nin camisi ve türbesi var... Yaşar Kemal bir sohbetimizde bu alimi anlatmıştı bana... Cami ve türbeye günümüzde yoğun biçimde ziyaretçi gelmektedir. Türbe ve caminin ötesinde tepede Urartulardan kalma bir kale de vardır... O güzelim dağlara ovaya bu eserler ruh kazandırmaktadır...

AHMET VE GÜLBAHAR’IN AŞKI...

Siz İshak Paşa Sarayı’nı dolaşın ben size Yaşar Kemal’in Ağrı Dağı Efsanesi’nde yazdığı aşkı anlatayım.. Bir kır doru at gelir Ahmet’in kapısı önünde durur. Ahmet bunun kısmeti olduğunu düşünür, yadigar olduğunu düşünür ve atı sahiplenir. Ne var ki at Beyazıt Paşası Mahmut hanındır. Mahmut han haber alır atının Ahmet’te olduğunu. Atı almaları için adamlarını gönderir. Ahmet töreye göre atın kendisine yadigar olduğunu söyler ve atı vermez.

Paşa, Musa beyi gönderir ve Ahmet’i ikna etmesini söyler. Musa bey Ahmet’i ikna eder ve saraya getirir. Paşa yine Ahmet’ten atını ister ancak Ahmet atı vermeyeceğini söyler. Bunun üzerine Şah; Musa beyi ve Ahmet’i İshak Paşa Sarayı’nın zindanına atar. Zindan da sofi de vardır. Sofinin kavalını Mahmut hanın kızı Gülbahar gelip dinlemektedir. O arada Ahmet’i görür ve birbirilerine aşık olurlar. Yaman bir sevdadır onların aşkı. Mahmut han bunu duyar ve Ahmet’i öldürmeye karar verir.

Gülbahar çok üzülür ve çareler arar sonunda, zindancı başı Memo’ya saçının bir telini verir ve onu kurtarır...
Efsaneye göre sonra, Mahmut han Ağrı Dağı’nın tepesinde gidip bir ateş yakarsa Gülbahar’ı ona vereceğini söyler. Ahmet, Ağrı Dağı’nın tepesinde ateşi yakar. Gülbahar’la aşk içinde yaşarken içine bir kurt düşer. Ahmet, Gülbahar’ın Memo’yu nasıl ikna ettiğini sorar. Gülbahar olanları anlatır. Ahmet büyük hüzün içinde Ağrı Dağı’ndaki o küçük kenarları keskin çakmak taşı ile çevreli Küp Gölü’ne gelir ve kendisini mavi sulara bırakır.
Dinlediniz değil mi efsaneyi siz de sarayı gezdiniz. Doğubeyazıt’tan biraz doğuya doğru gidelim, Ağrı Dağı’nın dibindeki köylere... Kışa dayanıklı tek katlı evlerde yaşayan köylülere selam verelim. Dilerseniz biraz daha ileri gidelim. Büyük ve Küçük Ağrı’nın haşmetinin önünden geçerek Nuh’un gemisinin bulunduğu mekana gidelim.
Bence bugün yeterli oldu. Daha ileri gitmeyelim. Nuh’un gemsinin izlerinin çıktığı mekandan geriye dönelim. Dönerken siz ne düşündünüz bilmiyorum. Ben aşkı düşündüm; geçmişte can pahasına seven insanları ve onların bu mekanlardaki yaşamlarını düşündüm...

GELECEK HAFTA: Kahramanmaraş