AIDS'e karşı mRNA umudu: Moderna, Kovid aşısı teknolojisiyle HIV aşısının klinik deneylerine geçti
Biontech gibi Kovid'e karşı geliştirdiği aşıyı mRNA teknolojisine dayandıran Moderna, aynı teknolojiyi kullandığı HIV aşısı için klinik deneylere dün başladı.
AIDS'e yol açan HIV'ye karşı mRNA aşısının erken evre klinik deneylerini başlattığını duyuran ABD merkezli biyoteknoloji şirketi Moderna'nın Kovid aşısıyla aynı teknolojiyi kullanan HIV aşısını geliştirmek için kar amacı gütmeyen küresel bir kamu-özel sektör ortaklığı olan Uluslararası AIDS Aşısı Girişimi (IAVI) ile işbirliği yaptı.
Moderna, Faz I deneyinin ilk katılımcılarına Washington DC'deki George Washington Üniversitesi Tıp ve Sağlık Bilimleri Okulu'nda ilk aşı dozlarının yapıldığını açıkladı.
IAVI Başkanı ve CEO'su Dr. Mark Feinberg, "HIV aşısı tasarımında bu yeni yönde Moderna'nın mRNA platformuyla ilerlemekten büyük heyecan duyuyoruz" diyerek şöyle devam etti:
"HIV aşısı arayışı, uzun zamandır devam eden zorlu bir süreç. İmmünojenler ve platformlar açısından yeni araçlara sahip olmak, acilen ihtiyaç duyulan, etkili bir HIV aşısına doğru hızlı ilerleme kaydetmenin anahtarı olabilir."
Moderna announced that it's launched early-stage clinical trials of an HIV mRNA vaccine. https://t.co/Kn5q8YHBvo
— ABC News (@ABC) January 28, 2022
Açılımı 'İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü' olan ve potansiyel olarak ölümcül AIDS hastalığına yol açabilen HIV ile dünya çapında yaklaşık 38 milyon insan enfekte olmuş durumda, bunların 1.3 milyonu ABD'de yaşıyor. Geçmişte HIV teşhisi konulması ölüm ilanı anlamına gelirken, ABD'de 1990'ların ortalarında her yıl 50 binden fazla kişi AIDS'den ölüyordu. Bugünse HIV'nin bulaşmamasını sağlayacak şekilde virüs yükünü saptanamayacak düzeye indiren çok çeşitli ilaçlarla enfeksiyon kontrol edilebilir, yönetilebilir hal aldı.
Ancak onlarca yıldır devam eden araştırmalara rağmen, hiçbir aşı geliştirilemedi. Birkaç aşı adayı, klinik deneyleri başlasa da sonraki aşamalarda başarısız oldu.
Moderna'nın aşı adayının kullandığı mRNA teknolojisi ise vücut hücrelerine bağışıklık tepkilerini tetikleyen proteinlerin nasıl üretileceğini öğretiyor.
Araştırmacılar, yalnızca birincil bir aşı değil, aynı zamanda HIV immünojenlerini - bir bağışıklık tepkisi ortaya çıkaran molekülleri - mRNA yoluyla iletmek için destekleyici aşı da geliştirdi. Bu sürecin B hücreleri adı verilen ve geniş ölçüde nötralize edici antikorlara dönüşebilen beyaz kan hücrelerini virüsü nötralize etmeye ikna etmesi umuluyor.
56 sağlıklı ve HIV-negatif yetişkinin katıldığı deneyde, gönüllülerden 48'i bir veya iki doz mRNA aşısı, 32'si ilaveten destekleyici aşıyı da olacak, kalan 8'ine ise sadece destekleyici aşı yapılacak.
