Aile bütçelerinde deprem

Döviz kurları düşmesine rağmen fiyatlar düşmedi. Aralık ayında açlık sınırı yeni asgari ücrete yaklaştı. Türk-İş araştırmasına göre Aralık ayı açlık sınırı 4 bin 13 lira, yoksulluk sınırı 13 bin liraya yükseldi. Bekar bir çalışanın aylık yaşam maliyeti 4 bin 927 lira oldu.

Türk-İş tarafından, çalışanların ‘geçim şartlarını’ ortaya koymak amacıyla aralıksız her ay düzenli olarak yaptığı “açlık ve yoksulluk sınırı” araştırmasının aralık ayı sonuçları açıklandı. Açıklamada, son aylarda döviz kurunda görülen yükselme ve buna bağlı olarak maliyetlerdeki artış gerekçesiyle birçok temel mal ve hizmet fiyatları yükseldiği hatırlatılarak, “Ancak TL’den dövize yönelişi engellemek için uygulanmaya başlanan ve “kur korumalı mevduat” olarak adlandırılan tedbirlerle, döviz kuru önemli ölçüde geriletilmiş olmasına rağmen etiketler değişmedi. Artan fiyatlar aynı kaldı. Aralık 2021 itibariyle gıda fiyatlarındaki artış yüzde 25,75 olarak hesaplandı. Böylece, ücretli çalışanların ve emeklilerinin geçim şartları daha da ağırlaştı” denildi.

Türk-İş açıklamasına göre Aralık ayı açlık ve yoksulluk sınırı araştırması sonuçları şöyle:

• Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 4.013,26 TL.
• Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı (yoksulluk sınırı) 13.072,51 TL.
• Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ aylık 4.926,94 TL.

MUTFAK MASRAFI

İşçi ve ailesinin önemli ve çoğu zaman tek geliri olan asgari ücretin bu süreçte aylık net 2.825,90 TL’den 4.253,40 TL’ye yükseldiği hatırlatılan açıklamada şu görüşlere yer verildi:

“Bir önceki yılda geçerli olan asgari ücrete kıyasla aylık net 1.427,50 TL ve yüzde 50,51 oranındaki artış, bu ay gerçekleşen fiyatların gölgesinde kaldı. Dört kişilik bir ailenin sadece gıda harcaması (mutfak masrafı) geçen aya göre 822 TL artmıştır. Sadece aylık toplam harcama tutarındaki artış ise 2.677 TL’dir. Ücretli çalışanın mutfağında ve aile bütçesinde -deyim yerindeyse- bu ay deprem yaşanmıştır. Ortaya çıkan yoksulluğun giderilmesi için ek bir ödemenin yapılması ve sosyal tedbirlerin alınması kaçınılmazdır. Yıllık artış mutfak harcamasında 1.423 TL ve toplam harcama olarak 4.636 TL’dir. Zorunlu ihtiyaçlar için geçen yıla göre yapılması gereken ek harcama tutarı kadar hane halkı gelirinde artış sağlanamadığı durumda aradaki fark daha fazla yoksullaşmadır. Ücretli çalışanların borçlanarak aradaki farkı ötelemeye çalışması da çözüm değildir. Ücretli çalışanların kullandığı ihtiyaç kredisi ile kredi kartı borcunun faizi çok yüksektir.”

Türk-İş’in verileri temel alındığında, “mutfak enflasyonu”ndaki değişim Aralık 2021 itibariyle şu şekilde gelişti:

-Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarı bir önceki aya göre rekor bir artışla yüzde 25,75 oranında gerçekleşti.

• Gıda enflasyonunda son on iki ay itibariyle artış oranı ise yüzde 54,96 oldu.
• Yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 23,72 olarak hesaplandı.