ABD'nin uçak gemisi USS Theodore Roosevelt Akdeniz’e geliyor

ABD’nin nükleer tahrikle çalışan “USS Theodore Roosevelt” adlı uçak gemisi, Çin ve Rusya’ya karşı net bir tehdit mesajı iletmek üzere Asya-Pasifik’e gönderildi. Güney Kore’nin Busan Limanı’na demirleyen USS Rooselvet’e, güdümlü füze destroyerleri USS Halsey ile USS Inouye’nin refakat ettiği bildirildi. ABD’nin gönderdiği uçak gemisi görev grubu, 28 Haziran’da Güney Kore ve Japonya Donanması’nın da katılımıyla Japon sularında “Özgürlük Sınırı” adlı üçlü bir tatbikat yapacak. Tatbikat sırasında su üstü ve su altı harbi ile hava savunma görevleri icra edilecek. Görev Grubu’nun komutanı Tuğamiral Christopher Alexander, söz konusu tatbikatın amacını şu sözlerle açıkladı: “Donanmalarımız arasında birlikte çalışabilirliği geliştirmek ve herhangi bir krize veya beklenmedik duruma yanıt vermeye hazır olmamızı sağlamak.”

İLK HEDEF DOĞU ASYA

Dünya basını, ABD’nin bu hamlesini Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Asya turuna bir yanıt olarak sundu. Ancak ABD, Japonya ve Güney Kore savunma bakanları, Putin’in ziyaretinden önce haziran ayı başında Singapur’da düzenlenen Shangri-La Diyaloğu güvenlik zirvesinde bir araya gelerek ortak tatbikatları başlatma kararı almıştı. Bunun üzerine 24 yıllık bir aradan sonra Asya turuna çıkan Putin, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti (Kuzey Kore) ve Vietnam ile “Kapsamlı Stratejik Ortaklık Anlaşmaları” imzalamıştı. ABD’yi tedirgin eden bu anlaşmada şu ifadeler yer alıyordu: “İki taraftan biri, tek bir ülkeden veya birkaç ülkeden gelen silahlı saldırı nedeniyle savaşa girerse diğer taraf, Birleşmiş Milletler Anlaşması’nın 51. Maddesi ve Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti ile Rusya Federasyonu yasaları uyarınca elindeki tüm imkanları seferber ederek gecikmeksizin askeri ve diğer yardımları sağlayacaktır.”

İKİNCİ HEDEF BATI ASYA

“Büyük Savaş”ın ayak sesleri olarak da nitelenen tatbikatta hedefin Rusya, Çin ve Asyalı müttefikleri olduğu kaydedilirken, söz konusu görev grubunun daha sonra Ortadoğu’ya gönderileceği öğrenildi. Böylece ABD’nin savaşa makinesi, başta Filistin ve Yemen olmak üzere bu ülkelere destek veren İran ve Türkiye’ye de benzer bir tehdit mesajı iletmiş olacak.

ABD Denizcilik Enstitüsü (USNI), uçak gemisi görev grubunun Ortadoğu’ya gönderileceğini teyit ettiğini duyurdu. Habere göre USS Theodore Roosevelt uçak gemisi, 8 aydır Kızıldeniz’de bulunan ve Refah Muhafızı Operasyonu’nun bir parçası olan USS Dwight D. Eisenhower uçak gemisinin yerini alacak. Eisenhover ise Akdeniz’de müttefiklerle bir dizi eğitim yaptıktan sonra bakım-onarım faaliyetleri için ABD’ye geri dönecek.

Pasifik’te görev yapan bir uçak gemisi, en son 2021 yılında ABD'nin Afganistan'dan askerlerini tahliye ettiği sırada Ortadoğu'da konuşlandırılmıştı.

ASYA-PASİFİK’İN ŞER ÜÇGENİ

ABD’nin son yıllarda Güney Kore ve Japonya ile geliştirdiği stratejik işbirliğinin amaçlarından biri de, bu ülkelerin üretim kapasitelerinden ve ekonomik güçlerinden yararlanabilmek olarak değerlendiriliyor. Çin’in yüksek üretim gücünün karşısında yeni arayışlara giren Pentagon, geçen aylarda Donanma Bakanı Carlos Del Toro’yu Güney Kore ve Japonya’ya göndererek tersanelerine yeni yatırım bulmak için bir dizi görüşme yaptırmıştı. Asya-Pasifik gezisi sırasında Yokohama'daki Mitsubishi Heavy Industries ile Güney Kore'nin Hanwha Ocean's ve HD Hyundai tersanelerini ziyaret eden Del Toro, müttefiklerine, ABD tersanelerine yatırım yapma çağrısında bulunmuştu. Önceki gün gelen bir habere göre de Güney Koreli Hanwha, ABD’deki Philly Tersanesi'ni satın almak için 100 milyon dolarlık bir teklif sundu.

Del Toro, Asya gezisinin öncesinde yaptığı açıklamada, gemi inşa sektöründe Çin karşısında oldukça geride kaldıklarını belirterek ülkesindeki tersaneleri yeniden canlandırmak adına finansman bulmaya çıkacağını söylemişti. ABD Donanma İstihbarat Ofisi tarafından geçen yıl bir brifing için hazırlanan sunum da Çin tersanelerinin Amerika'dan 232 kat daha hızlı gemi inşa ettiğini ortaya koymuştu.

PARASIZLIK YÜZÜNDEN ROTASYON YAPILAMIYOR

ABD Donanması, maddi sıkıntılar nedeniyle gemilerini zamanında rotasyona sokamıyor. Çok sayıda gemi, bakım-onarım dönemi gelmesine rağmen göreve devam etmek zorunda kalıyor. Bunun son örneği ise USS Eisenhover oldu. 13 Ekim'de Kızıldeniz'de konuşlandırılan gemi, mayısta görev süresi bitmesine rağmen bölgede kalmaya devam etti. Eisenhover’ın yerine gönderilen Roosevelt ise son beş yılda en yoğun çalıştırılan ikinci uçak gemisi oldu. Daha önce gönderilen USS Harry S. Truman 285 gün görev yapmıştı. Onun yerini alan USS George H.W. Bush da 257 gün görevde kaldı. USS Gerald R. Ford ise 257 günü görevde geçirdi.

Bu durumundan yakınan eski 6. Filo Komutanı James Foggo, geçen ay yazdığı bir makalede şu ifadeleri kullanmıştı:

“Etkileyici bir deniz gücü konuşlandırmanın, genellikle unutulan bir maliyeti vardır. Donanma kabiliyeti sınırsız değildir ve konuşlandırmalar dikkatle planlanır. Sonrasında gemilerin bakım ve onarımı ile gemi mürettebatı için eğitim ve dinlenme zamanı tanınmalıdır.

“ABD'nin herhangi bir günde düzenli olarak dünya çapında konuşlandırılmış yaklaşık 100 gemisi vardır. Bu sayı tüm gücün üçte birine tekabül etmekte ve donanma kapasitesinin önemli bir taahhüdünü temsil etmektedir. 1990'ların başında bu taahhüt daha kolaydı çünkü donanmanın 500'den fazla gemisi vardı ve kuvvetin üçte birindense beşte birini idare etmek daha kolaydı.

“2000'li ve 2010'lu yıllar boyunca, donanma konuşlandırmalarının ardından tamir, onarım ve dinlenme için yeterli zaman ayrılamamıştır. 2020 yılında Eisenhower ve Roosevelt gemileri 9 aylık konuşlandırmalar yapmış, Lincoln bir yıl boyunca görevde kalmıştır.

“Uçak gemisi refakatçilerinin de pek çok bakım dönemi, yeterli zaman olmadığı için ertelenmiştir. Ticonderoga kruvazörlerinin ömrünü uzatma çabaları, zamanında bakım yapılmadığı için karışık hale gelmiştir. Bu uygulama, gemilerin daha fazla hizmet dışı kalmasına yol açmaktadır.

“Kongre, bu tür operasyonların maliyetlerini unutmamalı ve uygun zaman ve finansman sağlamalıdır. Deniz Kuvvetlerinin hem Çin'in saldırganlığıyla mücadele etmeye hem de Akdeniz'e akın etmeye hazır olması gerektiğini unutmayın. Kongre ve Savunma Bakanlığı, konuşlanma sonrası eğitim, dinlenme ve onarım için fon sağlamalı ve zaman ayırmalıdır. Giderek daha tehlikeli hale gelen bir dünyada zaman daralıyor.”