Akış tamamen durdu. Kremlin: Kuzey Akım’a sabotaj yapılmış olabilir

Rusya’nın Avrupa’ya sevk ettiği doğal gazın ana arterleri olan Kuzey Akım-1 ile Kuzey Akım-2 boru hatlarına sabotaj iddiası gündeme oturdu. Önceki gün Nord Stream AG tarafından yapılan açıklamada henüz bilinmeyen bir sebepten ötürü iki boru hattında basıncın düştüğü açıklanmıştı. İsveç ve Danimarka ise kara sularından geçen Kuzey Akım-2’de doğal gaz sızıntısı tespit edildiğini duyurmuştu.

Rus Kommersant gazetesi, boru hatlarındaki hasarın uzun bir süre tamir edilemeyeceğini yazdı. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, “Benzeri görülmeyen ve acil araştırma gereken bir durum. Hiçbir ihtimali göz ardı edemeyiz.” diyerek sabotaj olasılığına işaret etti.

BENZERİ GÖRÜLMEMİŞ HASAR

Kuzey Akım 1’in yürütücü firması Nord Stream AG, önceki gün yaptığı iki ayrı açıklamayla “henüz belirlenemeyen bir sebepten ötürü” boru hatlarındaki basınçta ani düşüşler kaydettiklerini duyurmuştu. Kuzey Akım 1 boru hattı üzerinden doğal gaz sevkiyatları, gerekli bakımların yapılamadığı gerekçesiyle 31 Ağustos'ta tümüyle durdurulmuştu. Doğal gaz sevkıyatına hazır olan Kuzey Akım-2 ise Avrupa’nın kararı nedeniyle faaliyete başlamamıştı.

Avrupa, Kuzey Akım-1’in yeniden devreye sokulmasını beklerken gelen basınç düşüklüğü haberiyle endişeye kapıldı. Nord Stream AG’den dün yapılan açıklamada ise “Kuzey Akım sisteminin açık deniz boru hattının üç kanalında eş zamanlı olarak ortaya çıkan hasarın benzeri daha önce yaşanmamıştır. Şu an için doğal gaz tedariki altyapısını yeniden verimli bir şekilde işletmek için gerekli olan zaman aralığını tahmin etmek mümkün değildir.” denildi.

SIZINTI UYARISI YAPILDI

İsveç Denizcilik İdaresi Sözcüsü Fredrik Strömback, ülkesinin resmi haber ajansı TT'ye, Rusya'ya ait Kuzey Akım 1 boru hattında iki sızıntı olduğunu ve bunların Danimarka adası Bornholm'un kuzeydoğusunda bulunduğunu söyledi. Baltık Denizi'nde Rusya'dan Almanya'nın kuzey kıyılarına uzanan boru hattındaki ani basınç düşüşünden sonra gaz kaçağının keşfedildiğini aktaran Strömback, gemilerin bölgeye 5 deniz mili mesafelerini korumaları gerektiği konusunda uyardı.

Danimarka donanma yetkilileri de Baltık Denizi'nde, Rusya'dan Avrupa'ya giden bir boru hattında deniz trafiği için tehlikeli bir gaz sızıntısı gözlemlendiğini açıkladı. Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, “Bunun bir tesadüf olduğunu düşünmek çok zor. Sabotaj ihtimalini göz ardı edemeyiz. Fakat sonuca varmak için henüz erken.” açıklaması yaptı.

Almanya Ekonomi Bakanlığından yapılan açıklamada ise Almanya ve Danimarka'daki yetkililerle temas halinde olunduğu kaydedilerek “Şu anda gerçekleri açıklığa kavuşturmak için ilgili makamlarla görüş alışverişinde bulunuyoruz.” ifadesine yer verildi.

DENİZALTIYLA SALDIRI İHTİMALİ

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, başkent Moskova'da gazetecilere yaptığı açıklamada, Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2 doğal gaz boru hatlarında yaşanan tahribatlar ve Baltık Denizi'nde yaşanan gaz sızıntılarını değerlendirdi. Peskov, “Hatlarda bazı hasarlar söz konusu ancak ne tür bir hasar olduğu netlik kazanmadı. Basınç önemli oranda düştü. Bu, acil araştırma gerektiren benzeri görülmemiş bir durum. Gelişmelerden ötürü son derece endişeliyiz.” diye konuştu.

Dmitriy Peskov, hatlardaki hasarın sabotaj nedeniyle yaşanıp yaşanmamış olabileceğine yönelik bir soruya ise “Hiçbir ihtimali göz ardı edemeyiz. Hatlarda tahribat olduğu açık ve araştırmaların, çalışmanın sonuçları ortaya çıkmadan önce sebebine ilişkin ihtimallerin hiçbiri göz ardı edilemez.” yanıtını verdi.

Alman Tagesspiegel gazetesi de, konuyla ilgili bir Alman yetkilisine dayandırdığı haberinde, sabotaj ihtimalinin ciddi olduğunu yazdı. Eldeki bütün kanıtlar bu iki olayın tesadüf olamayacağına işaret ettiğini söyleyen yetkili, “Bunun hedefli bir saldırı olmadığını düşünmek çok zor.” diyor. Sabotajın özel kuvvetler tarafından bir denizaltı yardımıyla yapılmış olabileceğine inandıklarını söyleyen Alman yetkili, sabotajın kaynağıyla ilgili Ukrayna saldırısı ya da Rusya’nın bir “sahte bayrak” operasyonu olasılığı üzerinde durulduğunu belirtti.

ONARIM YILLAR SÜREBİLİR

Rur Kommersant gazetesi, konuyla ilgili uzmanlara dayanarak yaptığı haberinde, Kuzey Akım boru hatlarının onarımının yıllar sürebileceğini dile getirdi. Gazete, Nord Stream 2 AG Şirket Sözcüsü Ulrich Lissek’in “Boru hattı boyunca bir yerde muhtemelen bir gedik oluştu.” dediğini aktardı. Normalde 105 bar olması gereken basıncın, hattın Almanya bölümünde 7 bara kadar düştüğü bilgisi verildi.

Rusya Enerji ve Finans Enstitüsü Ekonomi Bölümü Başkan Yardımcısı Sergey Kondratiyef, tam olarak ne olduğunu açıklamak zor olmakla birlikte, basıncın aniden 300’den 7 bara düşmesinin basit bir sızıntıdan ziyade muhtemel bir patlamaya işaret ettiğini söyledi.

Kuzey Akım-2 hattında bu zamana kadar hiçbir kaza kaydedilmediğini belirten Kondratiyef, Ekim 2013’te kıta Çin’ini Hong Kong’a bağlayan Yacheng boru hattında yaşanan 710 milimetrelik sızıntının tamirinin 4 yıl sürdüğünü hatırlattı. “Baltık Denizi’ndeki (özellikle kışın) koşulları düşünüldüğünde onarım çalışmalarının önünde büyük zorluk var.” diyen Kondratiyef, yaptırım rejimi nedeniyle gerekli araçların ve ödeme mekanizmalarının temini zor olacağından onarım sürecinin yıllar sürebileceğine işaret etti.