Akran zorbalığı böyle engellenir
Son yıllarda okullarda akran zorbalığı vakaları arttı. Zorbalık, okul öncesi yaş grubuna kadar riayet etmiş durumda. Artan zorbalık TBMM’nin de gündemine girdi. Peki akran zorbalığı nasıl durdurulacak?
Rabianur Ağar
Akran zorbalığı, her çocuğun en büyük korkusu haline geldi. Özellikle son zamanlarda her yaş grubundaki çocuk çevresinden etkilenerek okul arkadaşına, sınıf arkadaşına, komşusuna hatta sıra arkadaşına zorbalık uygulamaya başladı. Psikolojik Danışman ve Aile Danışmanı Tuba Çavaş, akran zorbalığının öğrenciler üzerindeki olumsuz etkilerini vurgularken, bu tür davranışlarla nasıl başa çıkılacağı konusunda çeşitli öneriler yaptı. Çavaş, akran zorbalığının başlıca sebeplerinin çevre ve artan ekran kullanımı olduğunu söyledi.
SÖZEL ZORBALIK DAHA YAYGIN
Çavaş, şöyle konuştu:
“Son zamanlarda zorbalığa maruz kalma ve zorbalık yapma sorunlarının araştırmaları yoğunluk kazandı. Fiziksel olarak bahsedilen zorbalık, karşılıklı tarafların birbirlerine vücut temaslarıyla gerçekleşirken sözel zorbalık, çeşitli kelime ve cümle kavramlarıyla gerçekleşmektedir. Araştırmalar, sözel diye nitelendirilen zorbalığın, argo kelimeler, küçümseme vb. daha yaygın olduğunu belirtmektedir. Bunlardan çıkarılacak sonucun da sözel zorbalığın daha kolay uygulanabilir olmasıdır.”
ÇOCUK NE GÖRÜRSE ONU YAPAR
Akran zorbalığının okul öncesi kademeye kadar geldiğini söyleyen Çavaş, zorbalığa neden olan etkenleri anlattı:
“Zorbalık çok uzun zamandan bu yana sürekli olarak gündemimizde bulunmaktadır. Özellikle son yıllarda zorbalığın yaş sınırının çok fazla düşerek okul öncesi kademeye kadar geldiğini söyleyebiliriz. Durum böyle olunca da akıllara bu kadar küçük yaşta zorbalığı çocukların nereden ve ne şekilde öğrendiği sorusu gelmektedir. Küçük yaş grubunda özellikle rol model alarak ya da izlenilen, görülen şeyleri taklit yoluyla öğrenme gerçekleştiği için ailelere, ebeveynlere bu konuda ilk görev düşmektedir. Biz ebeveynler olarak diğerlerine olan davranışlarımızı doğru bir şekilde şekillendirip çocuklarımıza yansıtmalıyız. Aksi durumda bizden zorbalık ve olumsuz davranış gören çocuğumuzun zorbalık yapmaması elde değildir.
“Bunun dışında günümüzün en üzücü tablolarından biri olan bilinçsiz ekran kullanımı da zorbalığa sebep olmaktadır. Çocukların izlediği içeriklerden gördüğü davranışları kopya ederek kendi arkadaşlarına, çevresine yansıtmaması da olası değildir.”
‘HAYIR’ DEMEMİZ GEREKİR
Çavaş, zorbalığa maruz kalan gençlere ve çocuklara şu tavsiyeleri verdi:
“Akran zorbalığının bir diğer tarafı da mağdur kısmıdır. Biz kendi etki alanımız dahilinde hayatımıza yön verebiliyoruz ve bu etki alanına kendimiz, duygu, düşünce ve davranışlarımız giriyor. Biz bir başkasını doğrudan müdahale edemediğimiz gibi hayatımızın dönem dönem birçok kısmında da zorbalarla karşılaşacağız.
"Zorbalık konusunda temelden önlem almak için neler yapabilirizden önce mağdur olarak ne yapabilir buna bakalım. Biz bir zorbalığa maruz kalıyorsak öncelikli olarak bizim zorbaya net bir şekilde ‘Hayır, ben bunu yapmanı istemiyorum.’ dememiz gerekir. Bunu diyemiyorsak ya da dememize rağmen hala devam ediliyorsa okulda bir öğretmenimizden, diğer çevrede de ebeveynlerimizden ya da güvenilir bir yetişkinden destek almalıyız.”
‘ÇOCUĞUNUZU DESTEKLEYİN’
Çavaş, zorbalığa maruz kalan genç ve çocukların ailelerin yapması gerekenleri ise şöyle sıraladı:
-Çocuğunuzun neler yaşadığıyla ilgili onunla konuşun ve onu destekleyin.
-Zorbalıkla baş edebilmesi için onunla kararlı duruş sergilemesini konuşun küçük küçük müdahale planları oluşturun.
-Çocuğunuzu sosyal duygu ve becerileri konusunda destekleyin. Onunla yeterli ve kaliteli zaman geçirin. Özellikle duygu paylaşım etkinlikleri yapın.
-Sağlıklı iletişim kurun ve doğru rol model olun.
-Bu durum okulda veya oyun evinde gerçekleşiyor ise mutlaka kurum ile temasa geçin ve bilgilendirin.
AKRAN ZORBALIĞI NEDİR?
Ken Rigby’nin ‘Zorbalığa Yeni Bakış Açıları’ adlı kitabına göre:
“Akran zorbalığı aynı yaş grubundaki bireyler arasında tekrarlanan ve kasıtlı olarak zarar verme amacı güden davranışlar olarak tanımlanır. Bu tür zorbalık, fiziksel, sözel, sosyal veya siber zorbalık şeklinde ortaya çıkabilir. Akran zorbalığının temel özellikleri şunlardır:
Fiziksel Zorbalık: Vurma, itme, tokat atma gibi fiziksel saldırılar.
Sözel Zorbalık: Alay etme, hakaret etme, tehdit etme veya isim takma gibi sözlü saldırılar.
Sosyal Zorbalık: Dedikodu yayma, dışlama, sosyal ilişkileri manipüle etme gibi sosyal ilişkileri hedef alan davranışlar.
Siber Zorbalık: İnternet veya dijital cihazlar aracılığıyla yapılan zorbalık. Örneğin, sosyal medya platformlarında kötü niyetli mesajlar gönderme, aşağılayıcı yorumlar yapma veya özel bilgileri ifşa etme.”
ÜLKE GENELİNDE HAREKETE GEÇİLMELİ
TBMM Dilekçe Komisyonu bünyesinde kurulan İlköğretim ile Ortaöğretim Kurumlarında Akran Zorbalığının Araştırılması ve Alınabilecek Önlemlerin Belirlenmesi Alt Komisyonu ilk toplantısını dün yaptı. Akran zorbalığına karşı alınması gereken önlemlerin konuşulduğu komisyona Çavaş, şu önerileri yaptı:
“İlk olarak bu zorbalık eğitimlerinin, zorbalıkla müdahale bilgilendirmelerinin günümüz şartlarına ve zorbalığın yaygınlık durumuna bakarak bunun ders olarak çocuklara kazandırılması gerekmektedir.
Toplum olarak destekleyici ve herkes katılımlı olan projelerin yapılması ve örnek teşkil eden davranışların artmasını sağlamak için de küçük küçük ödüllendirmelerin yapılması bu alana büyük katkı sağlayabilir. Özellikle çocuklar dışında ve zorbalığın okul öncesi kademeye kadar düştüğüne bakılırsa da düzenli olarak her yıl ebeveynlerin ve yetişkinlerin uzman kişiler tarafından bilgilendirmeleri ve takip edilmeleri gerekmektedir. Kapsamlı bir uygulama ile zorbalığın önüne geçilebileceğini ve daha refah bir topluma ulaşabileceğimizi düşünüyorum.”
TBMM AKRAN ZORBALIĞI KOMİSYONU KURULDU
AYDINLIK / ANKARA
TBMM Dilekçe Komisyonu bünyesinde İlköğretim ile Ortaöğretim Kurumlarında Akran Zorbalığının Araştırılması ve Alınabilecek Önlemlerin Belirlenmesi Alt Komisyonu kuruldu. Komisyon Başkanı AK Parti İstanbul Milletvekili Yıldız Konal Süslü oldu.
Süslü, seçimin ardından yaptığı açıklamada, akran zorbalığının ilk ve ortaöğretimde çocukların karşı karşıya kaldığı en önemli sorunlardan biri olduğunu belirtti.
Çalışmalarında, akran zorbalığının çocukların fiziksel, psikolojik ve sosyal gelişimleri üzerinde etkilerini araştıracaklarını söyleyen Süslü, "Alt komisyonumuzun ortaya koyacağı kapsamlı raporun, ebeveyn ve eğitimcilerde bilinç oluşturacağını, çocuklarımızın her anlamda daha sağlıklı bir eğitim hayatı geçirmelerine katkı sağlayacağını düşünüyorum." dedi.
RAPOR İSTENECEK
Süslü, komisyonun çalışmaları kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarından sunumlar alacaklarını; meslek kuruluşları, dernekler ve üniversitelerden ilk önce yazılı rapor isteneceğini, gerekmesi halinde de temsilci çağıracaklarını söyledi. Süslü, komisyonun yerinde incelemeler yapabileceğini de aktardı. Komisyonda, AK Parti İstanbul Milletvekili Behiye Eker, AK Parti Kilis Milletvekili Ahmet Salih Dal, CHP Bursa Milletvekili Nurhayat Altaca Kayışoğlu, MHP Afyonkarahisar Milletvekili Mehmet Taytak ve DEM Parti Mersin Milletvekili Ali Bozan görev yapacak.
