Alevi Bektaşi Dernekleri Federasyonu Kurucu Başkanı Tarhan Ulusal Kanal’da konuştu: Alevileri devlet dışına sürme planını bozacağız!

Ezber Bozan programına bu hafta Alevi Bektaşi Dernekler Federasyonu Kurucu Başkanı ve AK Parti MKYK Üyesi Metin Tarhan’ı konuk aldık. Pazar günü yayımlanan programda Tarhan, Alevilerin devlet dışına sürülmek istendiğini belirtiyor ve ‘devlet aklının’ bu planı Alevilerle birlikte bozma kararı aldığını söylüyor. Tarhan’a bu kararın hangi somut adımlarda göründüğünü, Alevilerin taleplerini ve yaptığı çalışmaları sorduk.

Sayın Tarhan siz çok sayıda Alevi kurumu yönettiniz. Bunlardan birisi de Erikli Baba Vakfı’ydı. Erikli Baba’yı tanıtarak konuya girelim dilerseniz.

Erikli Baba Orta Asya’dan gelen bir Alperen. Fetihten önce sur dışında yaşam alanı oluşturuyor. Hacı Bektaş-ı Veli Hünkarımız adına Yeniçeriliğe kabul duası bu tekkede veriliyor. 1826’da Yeniçeri ayaklanması sonrası lağvediliyor. Sonra bir Nakşi Şeyh’i faaliyet yürütüyor burada. 1925’te de tekke ve zaviyelerin kapatılmasıyla da kapatılıyor. 1993’te Zeytinburnu’nda mesleki çalışma yaparken bu alanı keşfettim. Önde gelen bazı iş insanlarımızla birlikte tekkenin restore edilmesi için gerekli kurullardan izin aldık ve bugünkü halini aldı. Bugün cem yapılıyor, cenazelerimiz kaldırılıyor. Aş dağıtılıyor. Saz kursları veriliyor. Gençlerimize matematik gibi dersler veriliyor. Eski Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez de ziyaret etti.

Bu ziyaretten sonra yoğun eleştiri almıştınız.

Zaman değişiyor ama eleştirilerin niteliği pek değişmiyor. Bugün de o günküne benzer eleştiriler alıyorum.

Diyanet İşleri Başkanı’nı reddetmeniz mi istendi?

Evet. Alevi toplumuna yakışmayacak şekilde davranmamız istendi.

O ziyarette ne konuştunuz? Sohbet konusu neydi?

Alevi klasiklerinin o dönem Türkçeye çevrilmesini konuştuk. Alevilerin taleplerini anlattım. Hacı Bektaşi Veli’nin sözü tablo içerisinde hediye edildi. Diyanet, Alevi değerlerine önem verdiğini ve bildiğini gösterdi. Çok değerli bir buluşmaydı. Eleştiri yapanlar bu yönü görmedi.

Geniş Alevi toplumu nasıl karşıladı?

Yüzde 90’ın üzerinde kabul gördü.

Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş’la temasınız oldu mu?

Başkan olduktan sonra nezaket ziyaretinde bulundum. Demokrat, kapsayıcı, devletin birliğini esas alan birisi.

Yıllarca Alevi dernekleri yönettiniz. Derneklerde çalıştınız. Bir anda nasıl AK Parti’nin Merkez Karar Kurulu Yönetim Kuru üyesi oldunuz?

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan aradı. Geç bir saatti. Şaşırdım. İlk önce ne diyeceğimi şaşırdım.

Cumhurbaşkanı ne dedi?

‘Devletimiz kuşatma altında. Zor bir süreçteyiz. Devletin sizin gibi birleştirici isimlere ihtiyacı var. Bizimle çalışmak ister misiniz?’ dedi. 5- 10 saniye düşündüm. Şaşırdım çünkü.

Sizi vitrine koyarak Alevileri etkileme çalışması olmasın?

Öyle olsaydı iki dönemdir MKYK üyesi olmazdım. Çok sayıda kazanımı sağlayamazdım.

Ne kazanımı sağladınız?

Şu anki başkanlığın kurulması başlı başına tarihi bir olay. Aleviler iktidar partisinin içinde, tüm önyargılara rağmen rahatlıkla yer buluyor ve Türkiye yönetiminde söz sahibi oluyor. Demokrasimize büyük katkıdır bu. Milli birliğimize büyük katkıdır. Cem Evleri eskisi gibi değil artık kamu hizmeti var. Ne talep edilirse hemen ihtiyaç gideriliyor. Elbette yapacak daha çok büyük işlerimiz var. Ben ilk zamanlarda hep bir kuşku içindeydim. Ama çalışılabilir bir zemin buldum.

HDP ÇİZGİSİNDEKİ DERNEKLERLE ARADAKİ FARK

Alevi derneklerinde 2 çizgi var. Biri Horasan Erenleri Dernekler Federasyonu’nun öne çıkarak temsil ettiği etnik ve mezhep bölücülüğüne açıktan tavır alan ABD ve AB planlarına karşı Alevi kültür ve inancını koruyarak mücadele eden diğeri de HDP etkisinde olan ve CHP’nin Batıcı çizgisine eklemlenen çizgi. İkinci gruptakiler geçen haftalarda Kadıköy’de bir miting düzenlediler. Katılımın düşük olmasının sebebi olarak da Aydınlık-Ulusal Kanal’ın yayınlarını ve Horsan Erenleri Dernekleri Federasyonu’nun açıklamalarını gösterdiler. Ne oldu da Aleviler içinde ABD ve AB etkisinde faaliyet yürüten hatta onlardan doğrudan para alan bir kesim oluştu?

Alevi Dernekleri kurulurken Alevilerin geleneksel inanç ve kültürünü yaşatma taleplerini kamu sahasında dile getirme ve Alevi inanç ve kültürünü geleceğe taşıma yönünde çalışmalar üretmek temel hedefti. Bunların devletle bir problemi yoktu. Diğer sosyal kesimlerle de bir sorunu yoktu. Bu dernekler laik, demokratik, sosyal hukuk devletini sahiplenir ve geliştirilmesini ister. Güçlü ve büyük bir Türkiye özlemi hakimdir. Kamu hizmetlerinde eşitlik isterler.

Sizin yönettiğiniz dernekler Avrupa Birliği fonları alıyor mu?

Hayır. Kesinlikle! Kadıköy’de çok çok az kişinin toplanması bu ikinci çizginin Alevi toplumunda kabul edilmemesinin göstergesidir.

Neden sesleri çok çıkıyor o zaman?

Medya gruplarında çok görünür durumdalar. CHP ve HDP’yle ilişkileri üzerinden faaliyet yürütüyorlar.

n Sizin gibi isimlere de ‘Devletin Alevisi’ eleştirisi yapıyorlar.

Devletimizi, birliğimizi, bağımsızlığımızı savunmak neden kötü olsun!

ALEVİLERİ DEVLETSİZ BIRAKMA HEDEFİ

Sizin asimilasyon politikasını perdelemek için öne çıkarıldığınız iddia ediliyor.

Bunlar karalama. Aleviler millidir. Toplumun itici gücü. Demokrat ve birleştirici yapılarıyla milletimizin gücüne güç katıyor. Alevi Bektaşi Başkanlığı’nın yaptıklarını baktığınızda Alevilere sunduğu kazanımları görebilirsiniz. Bunların asimilasyonla ne ilişkisi var. Alevilerin devleti yaşatma refleksi vardır. Aleviler devlet kurucusudur. Alevileri devletin dışına sürme planları yapanlar böyle diyor. Alevileri devletin içinde yer almasın, devletle teması olmasın diyenler bunu dillendiriyor. Kendi devletleriyle sorunları var ama emperyal güçlerin devletleriyle sorunları yok. Alevileri devletsiz bırakmak en büyük kötülüktür.

Alevilerin taleplerini konuşalım biraz da…

Öncesinde bazı noktaların altını çizmek isterim. Aleviler ilk kez devletin yanında oluyor diye bir iddiamız yok. Aleviler hep milletinin birliğinin ve devletinin bağımsızlığının yanında olmuştur. Emperyal planlara hep karşıdır. Çok çeşitli siyasi partilere destek verdiler. MHP’li olan yönetici durumda olan çok sayıda Alevi vardı. Ak Parti’nin yaklaşık 10 yıl önce yaptığı Alevi çalıştayları çok önemliydi. Talepler orada bir rapor haline geldi. Benim de orada çok katkım oldu. Mehmet Moğultay, Seyfi Oktay gibi isimlerin de katıldığı bir hukuk komisyonu kuruldu. Rıdvan Budak, Süleyman Çelebi gibi isimler de vardı orda. Adalet Bakanlığı bürokratlarıyla çalıştık. Hukuki bir rapor da çıkardık. Cem Evlerine hukuki statü tanındı. Dedelerin maaş ve özlük hakları kabul gördü. İmar planlarında Cem Evlerine alan açılması da çok önemli. Madımaktaki katliamın olduğu otelin müze veya anıt müze şeklinde hazırlanması sağlandı. Aleviliğin tanıtılması öğretilmesi amacıyla din kültürü ve ahlak bilgisi derslerinde okutulması maddesi vardı. Alevilerin geleneksel kültür yerlerinin, yapıların Alevi sivil toplum kuruluşlarına verilmesi şeklinde bir madde vardı. Ayrımcılığın giderilmesiyle ilgili, yani özellikle kamu hizmetinde eşitlik prensibine uygun davranılmasını sağlayacak düzenlemeler hazırlandı. Personel istihdamında liyakat sahibi Alevilerin istihdam edilmesi gerekiyor. Bu ayrımcılığın giderilmesiyle ilgili çalışmalarımız var. Düşünce olgunlaşıyor, irade var. 2010’da hazırladığımız rapor FETÖ darbe sürecine kadar bekledi. FETÖ temizliğinden sonra adımlar atıldı. İçişleri Bakanlığı nezdinde çalışmalar da yürütüldü. Neticede 2022 senesinde cumhurbaşkanlığının kararnamesiyle Alevi Bektaşi Cem Evi Başkanlığı kuruldu. Başkanlık Alevi taleplerini tek tek çözüyor.

Şu anki gündeminiz nedir o zaman?

Çok sayıda başlık var elbette. Ama en önemlisini söyleyeyim: Kamuda eşitlik prensibi gereği liyakat sahibi Aleviler devlet yönetiminde söz almalı. Bu talepler doğru. Ayrımcılığa son vereceğiz.

Şu konuya tekrar dönelim: itiraz ettiğiniz kesimler Alevilik İslam dışı iddiasına bulunuyor? Alevilik İslam dışı mıdır? Alevilik nedir?

Alevilik İslam coğrafyasında ortaya çıktı. İslam’ın içinde. Türk kültürünün Orta Asya’daki kültüründen etkilenmiştir, onun izlerini elbette taşır ama İslam’ın içindedir.

Hz. Ali İslam dışıdır demek gibi bir şey bu…

Evet çok doğru dediniz. Sizin grubunuz bu konuyu aydınlattı. Aydınlık ve Ulusal Kanal’ın yayınları çok önemliydi. Alevilik İslam dışı diyenler AB fonlarıyla hareket ediyor.

DİYANETİN ALEVİ POLİTİKASI

Az önce Alevilerin liyakate bağlı olarak kamuda eşitlik prensibi gereği görevler alması gerektiğinin altını çizdiniz. Ak Parti içinde bazı tarikat ve cemaatlerin yer aldığını biliyoruz. Partinin temel yönelimine ters olacak şekilde hareket edebiliyorlar ve kamu kaynaklarına da hızla ulaşabiliyorlar. Siz bu konuyu gündeme getirme aşamasındasınız ama bu FETÖ benzeri yapıların devlet içinde kadrolara yerleşebildiğini biliyoruz. O zaman dediğiniz tam anlamıyla hayata geçmiyor galiba…

Bu konu şu anda olgunlaşma aşamasında. Şu önemli. Devlet aklı bu sorunu gördü ve çözme iradesi var. Ak Parti 85 milyonun partisi. Her kesimden oy alabiliyor. Her kesim kendini parti içinde görebiliyor. AK Parti’nin Alevilere karşı bir politikası yok.

Diyanetin Alevi politikası nasıl?

Alevi Bektaşi Kültür ve Cem Evi Başkanlığı’nın kurulması sürecinde olumlu katkısı oldu. Diyanet dini hurafelerden koruma konusunda olumlu yönleri oldu. Alevilere çok büyük haksızlıklar yapıldı ama bugün öyle bir durum yok. Diyanet Alevileri anlamaya odaklandı. Sorun çözen konumda. Aleviliğin devlet içerisinde hak ettiği konumunun bundan sonra geriye düşmeyeceğini, sürekli gelişerek devam edeceğini bilmek gerekiyor. Devletin sıhhati ve geleceği açısından önem arz ettiğinden dolayı Diyanet’in de bundan sonraki politikalar daha net olacaktır. Alevilik sadece itikatla ilgili bir olgu değil. Aleviliğin İslam içerisindeki özel yapısı korunmalı.

Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş bu görüşlerin neresinde?

Yaptığım ziyarette çok naifti ve anlayışla karşıladı. Alevilerin sorunlarını çözme konusunda samimi buluyorum. Ama sürekli hedef gösteriliyor. Hakkaniyete uymayan eleştirilerle karşı karşıya kalıyor.