Anamur Bozyazı Ziraat Odası Başkanı A. Şeref Gümüş: Planlı üretime geçmezsek vatandaş aç kalır

Vatandaşın gündemi, marketteki, pazardaki fahiş fiyat artışları… Hükümet zincir marketleri suçluyor. Zincir marketler, yüzde 1 kazandıklarını açıklıyor ve Türkiye’de enflasyonun yüzde 19 olduğunu hatırlatıyor. Üretici ise girdi maliyetleri düşürülmediği sürece fiyat artışlarının devam edeceğini belirtiyor.

Mersin’in Anamur ve Bozyazı Ziraat Odası Başkanı Ahmet Şeref Gümüş, fiyat artışlarının faturasını tek başına marketlere yüklemenin doğru olmadığını, sorunun ancak planlı bir üretim politikasıyla çözülebileceğini söyledi. Aydınlık’a konuşan Gümüş, “Üretici can çekişiyor, biz ölürsek 84 milyon aç kalır. O yüzden yaşıyoruz.” dedi.

‘ÖNCE ÜRETİM PLANLAMASI’

Tedarik zincirlerine dikkat çeken Gümüş, şunları belirtti: “Üreticiyle tüketici arasındaki makas şu anda çok açık, fahiş fiyat var. Ne yapılmalı? Öncelikle üretim planlaması yapılmalı. Üretici tarlasına ne ekeceğini bilmiyor. Ne para ediyorsa onu ekiyor. Bu yüzden de üretim fazlası var. İhracat hacmi ile ülke tüketimi ne kadar? Bunun hesaplanması lazım. Hangi ürün nasıl ekilecek, hangi ürün nerede ekilecek? Bunun da planlanması gerekir. Havza çalışmalarının bir an önce başlatılması lazım. Muz üretimiyle ilgili dört yıldır bu çalışmayı bekliyoruz ve istiyoruz.”

‘TEDARİK ZİNCİRLERİ İNCELENMELİ’

Zincir marketlerin artık hallerden ürün almadığına dikkat çeken Gümüş şöyle devam etti:

“Yarın da halleri suçlayacaklar, haller baypas edilecek. Marketler kendilerine tedarik zincirleri kurmuş. Bu tedarik zincirleri, hal piyasasının altında ürün alıyor. Hal Yasası da marketlerin lehine düzenleniyor. Eskiden ürünü halden alma zorunluluğu vardı. Bu tedarik zincirleri oluşunca durum değişti. Bu zincirler, üreticiden ucuza alıyor, üzerine kârını koyarak marketlere veriyor. Sorun marketler değil, tedarik zincirlerinin izlenebilirliği. Bu zincirler incelenmiyor. Asıl para babaları, onlar. Piyasa izlenebilirliği hayata geçirilmeli.”

Gümüş, üreticiden tüketiciye uzanan zincirde birçok yapısal sorun olduğunu belirterek, “Kontrolleri yapsak bile yapısal sorunları çözmezsek makas daralmaz.” dedi.

Rusya’ya giden çileğin 10 gün dayandığını ama ülke içine giden çileklerin ikinci gün yüzde 30 çürüdüğüne vurgu yapan Şeref Gümüş, “Rusya’ya hazırladığımız şartları iç piyasaya hazırlamamız lazım. Yoksa israf artar. Soğuk hava depolu, rampalı depolar yapmalıyız. Haller bunun alt yapısını oluşturamaz. Komisyoncu da yapamaz. Devlet bu işe el atmalı. Bu zararlar da fiyat artışlarına neden oluyor. Üretimin sürdürülebilmesi için yapısal sorunların mutlaka çözülmesi gerekir.”

ÜRETİM TEŞVİK EDİLMEZSE ÇİFTÇİ KÖLE OLACAK

Girdi maliyetlerinin kesinlikle düşürülmesi gerektiğini belirten Anamur Ziraat Odası Başkanı sözlerini şöyle sürdürdü: “Maliyetler düşmezse makas açık kalacak. Eskiden tarım, insan ve hayvan gücüyle yapılıyordu. Şu anda enerjisiz tarım mümkün değil. Enerji maliyetleri, yüzde 160 arttı. Meskenlerden daha yüksek ödüyoruz. Gübre de aynı. Bir yılda yüzde 160’a varan artışlar oluyor. Yaşanan gelişmeler bu ülkeye tehdit. Önlem alınmazsa bu tedarik zincirleri üretimi de ele geçirecek. Çiftçi kendi bağında, bahçesinde, serasında ekemeyecek. Çiftçi tarlasında köle olacak.

“Seçim ajandalarında kırsaldan kente göç önlenmeli deniyor, peki bunu nasıl yapacaksınız? Bunun tek yolu üretimi teşvik etmek. Tarımda yaş ortalaması 55 olmuş. Gençler bu işi yapmıyor çünkü geçinememe korkusu var. Teşvik edeceğiz ki göçü engelleyelim.”