Zincir marketler hallere alınmasın

Anamur Bozyazı Ziraat Odası Başkanı Ahmet Şeref Gümüş, çıkarılması önerilen Hal Yasası’nı ve Rusya’nın sebze ve meyvede ihracat yasağını kaldırmasını Aydınlık’a değerlendirdi. Gümüş, yasanın üreticinin ve komisyoncunun lehine değil, marketlerin lehine düzenlendiğini belirterek, “Ürünler direk halden çıkmalı. Zincir marketlere haller alınmamalı” dedi. Gümüş, fiyat artışlarında girdi maliyetlerinin etkisinin olduğunu ama daha da önemlisinin üretimde düşüşlerin yaşanmasından kaynaklandığını belirtti. Gümüş, acil planlama çağrısı yaptı.

Anamur Ziraat Odası Başkanı A. Şeref Gümüş, Hal Yasası’nın çözüm olarak sunulduğunu ancak yasada yapılacak değişikliğin üretici ve komisyoncunun lehine olmadığını söyledi. Gümüş şöyle konuştu: “Yasa marketlerin lehine değişiyor. Geçmişte yasa iyiydi, komisyoncu da vardı tüccar da. Bir hal içi bir hal dışı düzenleme var. Hal dışında sorun yok. Ürünü halde satıyorsun, ihracatçıya verebiliyorsun. Zincir marketlere ürün satamıyorsun. Bunda sorun yok ama hal içi düzenleme tamamen marketlerin lehine. Adamın sadece göstermelik bir hali var. Türkiye’nin her yerine böyle haller kurarak alım satım yapıyorlar. Ürünü çiftçiden alıyorlar, hale sokmadan marketlere satıyorlar. Buna da tedarik zincirleri ön ayak oluyor.”

‘YASA, MASA BAŞINDA HAZIRLANMAZ’

Komisyoncuların da fedakârlık yaptığını belirten Gümüş, şöyle devam etti: “‘Komisyoncular sistemi çökertiyor’ diyorlar ama çiftçiye avans veren komisyoncu. Hal içi düzenlemede komisyoncunun malı nereden alıp nereye vereceği belli değil. Çıkan yasa, çiftçinin komisyoncunun değil marketlerin lehine. Bu yasayı da para babaları hazırlıyor. Bu yasa Ankara’da masa başında hazırlanmaz.”

Vahşi kapitalizmin hallerde olduğunu da söyleyen Gümüş, yasada olması gereken en önemli maddeleri de şöyle açıkladı: “Mallar halden giriş çıkış yapmalı. Tedarikçilere, zincir marketlere hallerde yer verilmemeli” dedi. 

‘ÇİFTÇİ OLMAYANLARA DESTEK VERDİLER’

Ahmet Şeref Gümüş, 6 yıldır muzda üretim fazlası verdiklerini de belirterek, “Devletin ithal politikaları yüzünden 6 yıldır feryat ediyoruz. Çiftçi olmayanlara, iş dünyasına yüzde 60 hibe verdiler. Şu anda 6 liraya üretiyoruz 4 liraya satıyoruz yerli muzu” diye konuştu. 

Tarım Bakanlığının acilen havza çalışması yapması gerektiğini ifade eden Gümüş, şöyle devam etti: “Ürün en verimli nerede üretilir. Tespit edilecek ve destek oraya verilecek. Herkes muz ekti. İklim değişiklikleri de dikkate alınmadı. Muz üretimi yapılmayan yerlere destekler verildi. Seralar bu yıl dondu. Çiftçi de mağdur oldu, hibe veren devlet de.”

‘ÜRETİM PLANLI ARTIRILMALI’

Ahmet Şeref Gümüş, üretimin artırılması ama planlı ürünün artırılması çağrısı yaparak, “Plansız ürünü artırırsak ürün para etmez. Ürünün çokluğu da azlığı da enflasyon yaratır. Bizim için sade üretici değil tüketici de önemli. En kaliteli malı üretsen bile mal elinde kalabiliyor. Tarladan tüketiciye varıncaya kadar plan yapılmalı.  Önümüzdeki günlerde gıda sıkıntısıyla kar karşıya kalacağız. Üretici mutlu değilse 84 milyon mutsuz olur.”

ÜRETİM DÜŞÜYOR

Planlı ve programlı tarım çağrısını tekrarlayan Gümüş, Rusya’nın sebze meyvede ihracat yasaklarını kaldırma kararını da şöyle değerlendirdi: “Çiftçi perişan. Maliyetler alabildiğine arttı. Şaşırdık kaldık bu yıl. Sömürülen dar gelirli çiftçi. Rusya’nın adımı önemli, ihracat yapmalıyız. Ama şu anda başka sıkıntılarımız da var. Kış koşullarından dolayı ürün kaybı yaşadık. Yeterli malı üretemiyoruz. Zamanında tedbir alınmalıydı. Fiyatların sebebi sadece girdi maliyetleri değil. Üretimde de zayıflık var bu yıl. Mal az olunca fiyat artıyor.”