Ankara tatbikatları durdurdu
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Yunan mevkiidaşı Yorgos Gerapetridis arasında 8 Kasım’da yapılacak görüşme öncesinde, iki ülkenin de karşılıklı ‘jest’ olarak kasım ve aralık aylarındaki bazı tatbikatlarını iptal ettiği öğrenildi
Türkiye ve Yunanistan arasında, neticesi bugünden belli olan sözde normalleşme görüşmeleri yakında başlıyor. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın 8 Kasım’da Atina’ya giderek Yunan mevkiidaşı Yorgos Gerapetridis ile görüşmesi bekleniyor. Ancak Yunan basını, Atina’nın pozisyonunda herhangi bir değişiklik olmadığını vurguluyor.
Türk-Yunan diyaloğu konusunda bilgi sahibi kaynaklar, Kathimerini gazetesine verdikleri demeçte, Yunanistan'ın Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) ve kıta sahanlığının sınırlandırılması konusunda kamuoyunda bilinen tutumundan sapmadığını söylediler.
Söz konusu tutum, Yunanistan’ın Türk adalarını işgale devam edeceği, gayriaskeri statüdeki adaları silahlandırmayı sürdüreceği, karasularını genişletme hedefini koruyacağı, uluslararası hava sahasında Türk uçaklarını taciz edeceği… anlamına geliyor.
Türkiye, Ege’deki tüm sorunların birbiriyle ilişkili olduğunu belirterek bir paket halinde görüşmeyi teklif etse de, Atina tüm sorunların paket halinde Uluslararası Adalet Divanı’na götürülmesine karşı çıkıyor. İki ülke arasında yalnızca Münhasır Ekonomik Bölge ve kıta sahanlığı paylaşımı sorunu olduğunu ileri süren Atina yönetimi, sorunları paket halinde ele almayı yasaklayan bir kararı da parlamentosundan geçirmiş durumda.
ERDOĞAN-MİÇOTAKİS GÖRÜŞMESİ 2025 OCAK’TA
Fidan ve Gerapetritis arasındaki görüşmenin, ocak ayı sonuna kadar atılması beklenen sonraki adımların şekillendirilmesi açısından önemli bir dönüm noktası olacağı iddia ediliyor. O tarihte ise Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Yunanistan Başbakanı Miçotakis arasında Ankara'da Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi (YDİK)’nin toplanması planlanıyor.
Ancak Kathimerini, şimdilik her iki tarafın da temel pozisyonlarından taviz vermeden 8 Kasım toplantısına gittiklerini belirtti.
Gazetenin kaynakları, toplantıda potansiyel ortak anlayış alanları bulmaya yönelik tartışmaların devam etmesinin beklendiğini söyledi.
Gerapetritis ve Fidan'ın siyasi sorumluluğu üstlendiklerini belirten kaynaklar, teknik bir aşamaya da ihtiyaç duyulmasının tahmin edildiğini, ancak bu ihtimalin şu anda uzak göründüğünü kaydetti.
TATBİKATLAR İPTAL EDİLDİ
Bu arada Kathimerini, iki ülkenin kısa süre önce karşılıklı bir “jest” olarak kasım ve aralık aylarında yapmayı planladığı orta ölçekli tatbikatlarını iptal ettiğini bildirdi. Türkiye ile Atina, 1988 yılında imzaladığı memorandum kapsamında, Ege’de turizmin etkilenmemesi amacıyla 15 Haziran ve 15 Eylül tarihleri arasında zaten tatbikat yapmıyordu. Ancak kasım ve aralık aylarında tatbikatların iptal edilmesi, bu memorandumun da sınırlarını aşıyor.
‘İHLALLERE İZİN VERMEYECEKLER’
Diğer yandan Yunanistan'ın Bağımsız Enerji İletim Operatörü (ADMIE), denizaltında bir kablo güzergâhı belirlemek amacıyla Midilli ve Sakız adaları arasında yaptığı çalışmaları tamamladı ve şimdilerde Sisam'a doğru olan bölüme odaklanıyor.
ADMIE'nin çalışmaları, daha önce Türkiye ile Yunanistan arasında krize neden olmuş ve bölgeye savaş gemileri gönderilmişti. Kathimerini, Türkiye'nin olası ihlallerle izin vermeyeceği yönündeki tutumunu da koruduğunu bildiriyor.
ATİNA BİLDİRGESİ
Erdoğan ve Miçotakis, 7 Aralık 2023 tarihinde düzenlenen Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi'nin 5. toplantısında, “Dostane İlişkiler ve İyi Komşuluk Hakkında Atina Bildirgesi”ne imza atmıştı. Bildirgede şöyle deniyordu:
1. Taraflar, aşağıda kayıtlı sütunlar temelinde devamlı, yapıcı ve anlamlı istişarelerde bulunmayı kabul ederler:
(a) Siyasi Diyalog:
- Ortak ilgi alanlarına giren konular hakkında,
- İstikşafi/İstişari görüşmeler;
(b) Geliştirilmiş Ortak Eylem Planı kapsamında, ticaret-ekonomi, turizm, ulaştırma, enerji, inovasyon, bilim ve teknoloji, tarım, çevre koruma, sosyal güvenlik ve sağlık, gençlik, eğitim, spor ve ortaklaşa kararlaştırılacak diğer alanlarda ortak çıkarlara yönelik adımları içeren, önemli ve somut çıktılar elde etmek, gündemi yapılandırılmış bir şekilde düzenlemek ve yeni maddelerle devamlı güncellemek amacıyla
Pozitif Gündem;
(c) Yersiz gerginlik kaynaklarının ve bunlara ilişkin risklerin ortadan kaldırılmasına katkıda bulunacak, askeri alandaki tedbirleri de içeren Güven Artırıcı Önlemler.
2. Taraflar, söz konusu Bildirge’nin lafzını ve ruhunu zayıflatacak, itibarsızlaştıracak veya bölgelerinde barış ve istikrarın muhafazasını tehlikeye atacak her türlü beyan, girişim veya eylemden sarfınazar etmeyi taahhüt ederler.
3. Taraflar, aralarında ortaya çıkan herhangi bir anlaşmazlığı, doğrudan istişare yoluyla veya Birleşmiş Milletler Şartı’nda öngörülen, ortaklaşa belirlenecek diğer yollarla dostane biçimde çözmek için gayret göstereceklerdir.