İşler yüzde 50 azaldı, ihracat durdu: Ayakkabıcılar Antakya’ya taşınmayı bekliyor

Antakyalı ayakkabı imalatçıları dertli. Depremden dolayı Reyhanlı Sanayi Sitesi’ne taşınan imalatçılar, bir an önce Antakya merkeze dönmek istediklerini ve devletten ödenek talep ettiklerini bildirdiler.

Görüştüğümüz esnaf, merkeze uzaklık nedeniyle ulaşım maliyetinin arttığını, bundan da öte bu alanda çalıştıracak işçi ve usta bulamadıklarını belirtiyorlar. Maliyetlerin artması da üretime darbe vurmuş… Ayrıca konaklama imkânlarının kıt olması nedeniyle müşterilerinin de gelemediğini kaydettiler.

Antakya’daki ayakkabı imalatı, Türkiye’nin bu alandaki üretiminin yüzde 30-40’ını karşılıyor. Deprem öncesi bu sektörde Antakya’da, 50 bin civarında çalışan istihdam ediliyordu. Her türlü deri markanın üretildiği ilde komşu ülkeler başta olmak üzere dünyanın birçok ülkesine ayakkabı ve deri ürünü ihraç ediliyordu.

İhracat şimdi neredeyse durmuş vaziyette. Üretimin yüzde 50 düştüğünü belirten ayakkabıcılar, sorunlarına çözüm bulunursa eski günlere geri dönebileceklerini vurguladılar.

ESNAF NE DİYOR

Antakya Ayakkabıcılar Sanayi Sitesi Kooperatif Başkanı Ahmet Durgun, meslektaşlarının sıkıntısını Aydınlık’a anlattı. Çözüm konusunda iki öneride bulundu:

“Birincisi, ayakkabı üretimi yapan ayakkabıcıların SGK ve Bağ-Kur primleri yeniden uzatıldı ama bu uzatma yeterli değil, ayakkabıcılar ayağa kalkana kadar muaf tutulmasını istiyoruz. İkincisi ise hızla bir ödenek ayrılarak, yapılmakta olan Antakya Ayakkabıcılar Sitesinin tamamlanarak, Antakyalı ayakkabı imalatçılarının bu siteye taşınmasını istiyoruz. Esnafımız ancak bu şekilde tekrar ayağa kalkabilir. Çünkü Reyhanlı’da üretim yapmak zor ve maliyetli. Bu pahalılıkta bu da ayrı bir sıkıntı.”

‘ESNAF VERGİDEN MUAF TUTULSUN’

Reyhanlı Sanayi Sitesi’ndeki imalat yapan ayakkabıcılarla görüştük, sorunlarını dinledik ve çözüm önerilerini aldık:

- Ahmet Durgun (Antakya Ayakkabıcılar Sitesi Küçük Sanayi Sitesi Kooperatif Başkanı):

“Ben 42 yıldır bu sektörde, imalat, toptan ve perakendeci olarak iş yapıyorum. Biz şu anda Reyhanlı’da imalatımıza devam ediyoruz. Aslında merkezimiz Antakya. Depremden sonra Antakya’daki iş yerlerimiz tamamen yıkıldı. Devletimiz bizleri buraya getirerek işlerimizin tamamen bitmesini önledi. Taşıma su ile değirmen dönmüyor, bizim ustamız, kalfamız ve çıraklarımızın hepsi Antakya’da ikamet etmekteler. Biz işyeri sahipleri, ustaları, işçilerimizi her gün Antakya-Reyhanlı, Reyhanlı-Antakya arasında gidip gelmek zorunda kalıyoruz.

“Uzun süre Reyhanlı Sanayi Sitesinde çamur, toz ve toprak içinde çalıştık. Şimdilerde alt yapısı bitti, asfaltlama bitti, biraz rahatladık. Biz rahatladık ama Antakya’ya gelen, yurt içi ve yurtdışı müşterilerimiz konaklama yüzünden buraya gelmez oldular.

“Ayrıca malzemelere üç katı zam geldi, işçi maliyeti, elektrik, sigorta maliyetleri çok yükseldi. Yine Antakya’da ayakkabı imalatçıları için bir sanayi sitesi yapılmaktadır. Bu sitenin bir an önce tamamlanması için başta Cumhurbaşkanımız, Valimizin ve Milletvekillerimizin yardımlarını bekliyoruz. Ödeneklerin yavaş ödenmesi nedeniyle site yavaş yapılıyor. Ayakkabı sektörünün yok olmaması için bu sitenin hızla yapılması zorunlu.

"Antakya’daki ayakkabı imalatında irili ufaklı 400 iş yeri sahibi vardır. Bu sektörde 10-12 bin insan çalışmakta ve 50 bin insan da bu sektörden ekmek yemekte. Antakya hem ayakkabı imalatı hem de mobilya sektöründe önemli bir yere sahiptir. Devletimizin bu iki önemli sektörün yok olmaması için bize elini uzatmasını bekliyoruz.

“Devletimizden önemli bir talebimiz de vergi, Bağ- Kur, SGK borçları ötelenme yerine bu borçlar işlerimiz düzelinceye kadar muaf tutulmasını istiyoruz.”

‘HAMMADDEYİ KENDİMİZ ÜRETMELİYİZ’

- Arda Hazar Çelik: “Önemli sorunlardan biri, kalifiye elaman bulamıyoruz, burası çiftçilikle uğraşan bir ilçemiz. Vasıfsız eleman iş yapamıyor. Kalifiye elaman yetiştiren kursların açılmasını ve elaman yetiştirilmesini istiyoruz. Bir sayacı kursu açıldı ama yetersiz. Farklı ustalara ve kalfalara ihtiyacımız var.

“Diğer bir sorun hammadde sorunu. Örneğin, Çin ayakkabı imalatında önemli bir yere sahip ve ihracatta dünyada sayılır ülkelerindedir. Çin’de hammadde sıkıntısı yok ve bu hammaddeyi kendisi üretmekte. Biz ise bütün hammaddeleri dışarıdan aldığımız için bizim üretimimize yansımakta ve ayakkabı maliyetini artırmaktadır. Bunun anlamı rekabet edecek gücümüz azalmakta ve pazarı başkasına kaptırmaktayız. Bunun önüne geçecek tedbirler alınmalı.”

‘ÜRETİM YÜZDE ELLİ DÜŞTÜ’

- İbrahim Faiz: “İmalatçılar olarak çok zor günler geçiriyoruz. Devlet bize bir yer verdi ama bu yeterli değil. Elaman sıkıntısı, girdiler derken satışlarımız ciddi şekilde düştü. Üretim yüzde 50 civarında düştü. Antakya Ayakkabıcılar Sitesi acilen tamamlanırsa bizim ayakta kalma şansımız artar.
“Yurtdışı ihracatımız yüzde 70 düştü. Romanya, Rusya, Lübnan ve Balkan ülkelerine ihracat yapıyorduk. Eskisi gibi buralardan artık talep gelmiyor.

“Antakya’da 400 imalatçı vardı, şimdi burada 130 var. Bunun da ancak tam kapasite ile çalışanı 20 civarındadır. Yani ayakta kalma mücadelesi veriyoruz.”

‘ÇARŞIYA TAŞINMALIYIZ’

- Recep Çemkerten: “Odamıza kayıtlı 300 ustamız var. Bu ustalar bütün ihtiyaçlarını Reyhanlı’dan karşılamakta. Antakya Ayakkabıcılar Sitesi açıldığında ise binlerce insan parasını Antakya’da harcayacak, Antakya biraz olsun düzelecektir. Antakya’nın canlanması için ayakkabı sektörünün yeniden Antakya’ya taşınması ve şehrin üzerindeki ölü toprağının kaldırılmasını istiyoruz. Bu konuda yetkililerimizden destek bekliyoruz.”