Antalya Müzesi’ndeki eserler sahipsiz mi?
Türkiye’nin en büyük müzelerinden biri olan Antalya Arkeoloji ve Tarih Müzesi’nde 13 yıldır eser sayımı ve zimmet işlemi yapılmadığı ortaya çıktı.
Kayıp eser skandalından sonra şimdi de zimmet krizi ile çalkalanan müzedeki eserlerin zimmetinin 2008 yılından bu yana hiç kimseye verilmediği, eser sayımının ise en son 2009 yılında yapıldığı anlaşıldı.
Antalya Arkeoloji ve Tarih Müzesi’nde yaşanan skandal 2020 Eylül ayında, Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün ‘gizli evrak’ prosedürü ile Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne bazı eserlerin kayıp olduğunu bildirmesi sonrası ortaya çıktı. Hürriyet'ten Salim Uzun'un haberine göre; kayıp eser tespitinden hemen sonra görevden alınan Antalya Müzesi Müdürü Mustafa Demirel’in yerine ataması yapılan Harun Güllü, 24 Temmuz 2020’de durum tespit tutanağı hazırlayarak Arkeolog Akan Atilla’nın 2008 yılında emekliye ayrılmasından sonra arkeoloji bölümü eserlerinin zimmetinin hiç kimseye verilmediğini, eser sayımının ise fiilen 31 Aralık 2009 tarihinde bittiğini kaydetti.
GENEL MÜDÜRLÜK TALİMAT VERDİ
Yapılan ilk çalışma sonrası Antalya İl Kültür Müdürlüğü’ne üst yazı yazan müze müdürü Güllü, rapor, envanter kontrolü, liste güncellemesi çalışmalarının devam ettiğini bununla birlikte kayıp eser ve eser parçalarının olduğunu vurguladı.
Süreçle ilgili genel müdürlüğü de bilgilendiren Güllü, arkeoloji bölümü eserlerinin 2008 yılından bu yana zimmet sorumlusunun olmaması ve mevzuat gereği zimmetlenmesi gerektiğinden dolayı mevcut olan eserlerin mevcut halleriyle zimmetinin yapılması, bulunamayan eser ve eser parçalarının da tespit edilmesine ilişkin sayım-tespit-zimmet komisyonu oluşturulduğunu bildirdi.
Genel müdürlük, zimmet işlemlerinin 25 Kasım 2020 tarihine kadar, belgeleme ve diğer çalışmaların 1 Şubat 2021 tarihine kadar tamamlanması, her ay işlemlerle ilgili bilgi aktarılması talimatını verdi.
‘513 ESER ZİMMETLENEBİLİR’
7 uzmandan oluşan sayım-tespit-zimmet komisyonu, arkeoloji bölümü eserlerinin sayısını 17 bin 359 olarak tespit etti. Ancak komisyon zimmete alınabilecek eser sayısının 513 olduğunu raporladı. Bu rapor üst yazı ile İl Kültür Turizm Müdürlüğü’ne şu ifadelerle ulaştırıldı: “Genel Müdürlüğümüz talimatı gereği kurulan sayım/tespit/zimmet komisyonu üyeleri geçmişte yapılan çalışmalara katılan uzmanlardan oluşturulmuştur. Genel müdürlüğümüzce istenilen tarihe kadar zimmete alınabilecek eserlerin sayısına bakıldığı zaman 3 yıldan önce zimmet işlemlerinin bitmeyeceği bununla birlikte 12 yıldır yaşanan zimmet sorununun devam edeceği öngörülmektedir. Çalışmaların daha sağlıklı ve verimli yürütülmesi için müdürlüğümüzden veya başka müze müdürlüklerinden eserleri teslim etmek için komisyon başkanı ve üye görevlendirilmesinin uygun olacağı kanaatindeyiz.”
GÖREVİNE İADE EDİLDİ
Müzede bu gelişmeler yaşanırken, 2010 yılında göreve başlayan 2020 yılında ise görevden alınan Antalya Müzesi Müdürü Mustafa Demirel’in yargı kararıyla görevine iade edildi. HaberAntalya sitesinin haberine göre Demirel, önceki gün görevine başladı. Mustafa Demirel imzalı 2011 tarihli resmi evraka göre; eserlerin görevli uzman personele zimmetlenmesi için o tarihte de süreç başlatıldığı ancak ısrarla zimmet tutanaklarının hazırlanmadığı, tutanakların hazırlanmaması halinde ise söz konusu personel hakkında disiplin kovuşturması yapılacağı vurgulanıyor.
KAYIP ESER İDDİASI
İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, zimmet sayımı, envanter kontrolü, risk güncellenmesi, tasnif ve fotoğraf çekimi esnasında birden fazla önemli eserin kayıp olduğunu tespit etti. Bu tespit Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne bildirildi. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Genel Müdürü Gökhan Yazgı, gerekli takibin yapıldığını açıklarken, Genel Müdür Yardımcısı Yahya Çoşkun, “Soruşturmacı kanalı ile konuyu araştırıyoruz” demişti.
DÜNYANIN EN ZENGİN MÜZELERİ ARASINDA
Antalya Arkeoloji Müzesi, içerdiği kültürel varlıklarıyla dünyanın en zengin müzeleri arasında gösteriliyor. Geçmiş yıllarda yurtdışına kaçırılan ve Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın uluslararası hukuki mücadeleleri neticesinde Türkiye'ye getirilen Yorgun Herkül, Yüzyılın Hazinesi Elmalı Sikkeleri, Herakles Lahdi gibi eserlerin yanı sıra Noel Baba olarak bilinen Aziz Nikholaos'ın kemikleri, Sion Hazinesi'nin bir kısmı ile üç antik kültür bölgesi Likya, Pamfilya ve Psidia dönemleri ağırlıklı binlerce eşsiz tarihi esere ev sahipliği yapıyor.