Antrakt Dergisi’nden Türk sineması raporu: Recep İvedik milyonlar kulübünde birinci

Antrakt Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Deniz Yavuz, Türk sinemasının 2024 verilerini içeren bir rapor hazırladı. Buna göre vizyona ilk kez çıkan yerli film sayısında 1990’dan bu yana en yüksek seviyeye ulaşıldı.

Öte yandan 2024 yılında 85,3 milyonu aşan Türkiye nüfusuna göre sinemaya gitme oranı yüzde 0,38 oldu. Rapora göre bu oran, yıllık bilet satışı nüfusunun üzerinde olan ülkelerde pandemi sonrasında da hiç 1,1 oranının altına düşmedi. Bütün dünyada ‘per capita’ olarak bilinen ölçü, 2023’te de Türkiye için 0,36’ydı.

2024 yılında 452 adet yerli ve yabancı menşeili sinema filmi gösterime girdi. Bu filmlerin 211 adedini Türk yapımları oluşturdu.

2024 yılında en çok izlenen film “Rafadan Tayfa 4: Hayrimotör” oldu. “Rafadan Tayfa 4: Hayrimotör”ü “Inside Out 2”, “Lohusa” ve “Kolpaçino 4.4’lük” izledi. Bununla birlikte toplamda 91 filmin milyonluk bilet satış adedine sahip filmler kulübüne girdi.

Milyonluk bilet satış adedine ulaşan filmler listesinde ilk iki sıraya Recep İvedik yerleşti. Recep İvedik 5, 7 milyon 437 bini geçen satış rakamıyla birinci sırada yer aldı. İkinci sırada ise Recep İvedik 4 yer aldı.

‘SİNEMAYI ELE GEÇİRDİLER’

Türkiye’deki sinemaya gitme oranının ortalama altında kalmasını ve Recep İvedik’in milyonlar kulübünde birinci olmasını sinema dünyasına sorduk.

Oyuncu Adnan Şur, “Küresel bir proje olan İkinci Tanzimat, 12 Eylül faşist darbesi üzerinden Türk ekonomisini ele geçirdiği gibi sinemamızı da ele geçirdiler. Hollywood yapımı filmler, Avrupa filmleri bizim sinemamızın üzerine çöktüler ve sinemamız gelişemedi.” ifadelerini kullandı.

Recep İvedik gibi filmlerin Türk milletiyle dalga geçtiğini ifade eden Şur, “Çocuk oynadığı oyunlarla karakteri şekillenir. Erişken insanda izleyeceği filmlerle kişilik ve karakterini geliştirir. Sinema sanatsal, kültürel bir şenliktir. Recep İvedik gibi filmler Türk milletiyle dalga geçmektedir. Örneğin şu anda vizyonda olan "Ersan Kuneri"de edep dışı küfürler kullanılmaktadır. Ve bu tür filmlerde küfür meşru bir hale getirilmiştir.” dedi.

‘UTANÇ VERİCİ BİR RESİMDİR’

Sinemanın kültürel değerine vurgu yapan Şur, “Sinema; felsefeden, edebiyattan, tarihten, şiirden, sanattan beslenmektedir. Sinema Birahaneler, Meyhaneler, alkolizm, uyuşturucu, kumar gibi kültürel yozlaşmanın karşısında, insanı geliştiren büyük sanatsal, kültürel bir değerdir. Sanatsal, kültürel filimler izleyen bir toplumda her tür yozlaşma kendisine ortam edinemeyecektir.” diye konuştu.

Ekonomik sıkıntıların sinema biletlerine de etki ettiğini belirten Şur, Recep İvedik’in milyonluk bilet satışı yapan filmler arasında birinci olmasının utanç verici olduğunu söyledi. Şur, “Ama ekonomik krizin galebe çaldığı bir hayatı yaşamaktayız. Sinema biletleri de bu koşullarda önüne geçilmez bir rakama dönüşmüştür. Maalesef Recep İvedik’in birinci olması, izleyici kitlesinin 0,38 olması utanç verici bir resimdir. İnanıyorum ki, Üretim Devrimi ve Milli Birlik Hükumet Mimarisinin gerçeğe dönüştüğünde sinemamızda hakkettiği gelişmeyi kazanacaktır ve Türk Milleti de kazanacaktır.” sözlerini kullandı.

‘GÜLMEK İÇİN SİNEMAYA GİDİYORLAR’

Yönetmen Taha Feyizli ise, komedi filmlerinin tercih edilme sebebinin insanların gülme ve stres atma ihtiyacından kaynaklandığını söyledi. Feyizli, “Ülkedeki tabii mevcut geçirilen süreçler insanlar daha çok gülmek için, stresten kurtulmak için komedi filmlerini tercih ediyorlar. Aslında dünyada da böyle bir eğilim var. Ondan dolayı adı geçen filmin birinci olması çok sürpriz değil. İnsanlar sinemaya bir hakları varsa onu da gülmek için gidebilecek bir filme kontenjan tanıyorlar. Tabii ki daha farklı türlerde de iyi işler çıktıkça seyirci orayı da bulacaktır.” dedi.

‘PANDEMİ VE DİJİTALLEŞME SALONLARDAN UZAKLAŞTIRDI’

Türkiye’de sinema seyircisinin ortalamanın altında kalmasının sebeplerine dikkat çeken Feyizli, pandeminin özellikle büyük bir etkisi olduğunu kaydetti. Feyizli, “İkincisi de dünya ortalamasının altında oluşumuz. Tabii ki biraz pandemi sürecinin belirleyici olmasından kaynaklanıyor. Çünkü o süreçte yalnızca Türkiye'de değil. Bütün dünyada da bir kapanma süreci yaşandı. Uzun süren bir süreçte ve birazcık sinemaya gitme alışkanlığını değiştirdi.” ifadelerini kullandı.

Pandemi döneminde dijital platformların sinema seyircisini salonlardan uzaklaştırdığını belirten Feyizli sözlerini şöyle sona erdirdi:

“Pandemi döneminde dijital kanallar ortaya çıktı ve bunlar sinemaya gidemeyen izleyicinin evde ve konfor alanı içerisinde Türkiye'de ya da dünyadan estetikleri dizileri filmlerini ve diğer türlerdeki yapımları izleme rahatlığını getirdi.

Dolayısıyla birazcık Türk sineması seyircisi sinemaya gitme konusunda tembelleşti. Tabii ki biraz bilet fiyatlarının da artış göstermesi bunu biraz pekiştirdi.

Klasik bir sözdür: Film sinemada izlenir. Yani evde ne kadar izlersek izleyelim o filmin o dizinin içine odaklanmak konsantre olmak ve o heyecanı o sinemanın büyüsünü duymak çok mümkün olmuyor. İyi yapımlar çoğaldıkça sinemaseverler sinema salonlarını dolduracaktır diye düşünüyorum.”